657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 36/A-11'inci maddesinde yer verilen kariyer mesleklere nasıl atama yapılacağı belirlenmiştir. Bu mesleklere yapılacak atamalar her meslek için çıkarılan özel yönetmeliklerde yer alan süreç çerçevesinde yapılmaktadır. Bu yönetmeliklerde ise bu meslekler için önce en az 3 yıllık yardımcılık dönemi arkasından yapılan yeterlik sınavı ve mesleğe atama gelmektedir.

Yeni yeni bu meslekler için dışardan atama dönemi başlatılmıştır. Bu mesleklere dışardan yapılan atamaların istisnalar dışında sistem bozucu etkisinin olmaması imkânsızdır. Bu yazımızda kariyer mesleklere sınavsız yapılan atamaları açıklamaya çalışacağız.

Sınavsız Sosyal Güvenlik Uzmanlığı dönemi başladı

Sosyal Güvenlik Uzmanlığına nasıl atama yapılacağı 5502 sayılı 30 uncu maddesinde belirtilmiştir. Ayrıca, bu Kanunun geçici 2 nci maddesinde belirli şartları taşıyan SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı personelinden 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi olarak çalışanlar için belirli şartlarda Sosyal Güvenlik Uzmanı olma imkânı getirilmişti.

6518 sayılı Kanunla bu kadrolara atama için sadece belirli bir süre idareci olarak görev yapma şartı getirilmiştir. Bir tarafta ciddi bir donanıma sahip personel diğer tarafta sadece belirli bir süre idarecilik yapmış olan personelin yer aldığı bir meslek.

Bu açıklamalardan sonra 5502 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde yapılan kalıcı bir madde ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı merkez teşkilatında genel müdür yardımcısı, daire başkanı veya taşra teşkilatında il müdürü kadrolarında toplam en az üç yıl görev yapmış olanlara, atama tarihi itibarıyla fiilen bu kadrolardan birinde bulunmak şartıyla Sosyal Güvenlik Uzmanı kadrosuna atanabilme imkanı getirilmiştir.

Bu düzenlemenin iyi veya kötü olduğu durduğunuz yere göre değişmektedir. Eğer bu düzenleme size önemli bir fayda sağlıyorsa olumlu, aleyhe bir durum oluşturuyorsa olumsuz olarak düşünebilirsiniz. Ancak, genel olarak kariyer meslekleri bitirmenin en pratik yöntemi bulunmuştur demek daha doğru olsa gerektir.

SGK il müdürleri için ek gösterge ve maaş açısından önemli bir imkân getirildi

Üç yıl il müdürü olarak görev yapmış olanlar açısından Sosyal Güvenlik Uzmanlığı önemli bir imkân sağlamıştır. Hem ücret olarak Sosyal Güvenlik Uzmanlarının maaşları il müdürlerinden yüksektir hem de ek gösterge olarak yüksektir. Ek göstergeleri 3000 olan il müdürleri açısından Sosyal Güvenlik Uzmanlığına atanmak için tam bir yarış olacağını ön görmek kehanet olmasa gerektir. Bu meslekler için maaş hesabının nasıl yapılacağını öğrenmek için bu köşede çıkan daha önceki yazılarımızdan faydalanılabilir.

Özellikle SG Uzmanı kadroları il müdürleri açısından biçilmiş kaftandır. Çünkü, uzun bir süredir 3000 olan ek göstergelerini 3600'e çıkarmak için yaptıkları uğraşlar bu yöntemle meyvesini vermişe benziyor.

Kariyer uzmanlıklara kariyer dışından atamanın ilk uygulamasını yoğun olarak 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede yapılan değişiklik sonrasında görüyoruz.

Bu KHK'nin 43 üncü maddesinde 6495 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle; Maliye Bakanlığı merkez teşkilatında daire başkanı, genel müdür yardımcısı ve başkan yardımcısı veya taşra teşkilatında defterdar kadrolarında toplam en az üç yıl görev yapmış olanların, atama tarihi itibarıyla fiilen bu kadrolardan birinde bulunmak şartıyla Maliye Uzmanı kadrosuna atanabilmesine imkân sağlanmıştır.

5502 sayılı Kanundaki değişiklikle 178 sayılı KHK'deki değişikliğin aynı paralelde (bu paralelliğin malum yapıyla alakası yoktur) olduğu görülecektir. Bu düzenlemelerden sonra diğer kurumların da benzer düzenleme yapmasının önü açılmıştır. Yani ilk uygulamayı Maliye Bakanlığı yapmıştır ve bundan sonra benzer uygulamaların yapılmasına engel olması imkânsızdır. Bu düzenlemelerin görevden almalarda büyük rahatlama sağlayacağını da ayrıca belirtmek gerekir.

Özellikle müfettişliklerde benzer uygulamalara rastlanılmaktadır. Bu bağlamda yıllardan beridir Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünde benzer uygulamalar yapılmaktadır. Hatta bu Kurum daha ileri giderek müfettiş yardımcılığına da kendi iç bünyesinden atama yapmanın önünü açmıştı.

Bu Kurumun çıkarmış olduğu Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Yönetmeliğinin Müfettişliğe geçiş başlıklı geçici 1 inci maddesinde; Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinde DSİ Genel Müdürlüğünde Bölge Müdürü, Daire Başkanı ve daha üst görevlerde en az 2 yıl süreyle görev yapmış olanlardan, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarından birisi ile cezalandırılmamış olanlar, Genel Müdürün teklifi üzerine, Bakan Oluru ile Müfettişliğe atanabilirler.' hükmüne Müfettiş yardımcılığına geçiş başlıklı geçici 2 nci maddesinde de; 'Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinde DSİ Genel Müdürlüğünde en az 10 yıl süreyle görev yapmış ve 33 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerindeki şartları haiz olmak kaydıyla, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarından birisi ile cezalandırılmamış olanlar, bu Yönetmelikteki usullere bağlı kalmaksızın, uygun kadro bulunması kaydıyla, Teftiş Kurulu Başkanlığının yazılı görüşü ve Genel Müdürün teklifi üzerine, Bakan Oluru ile Müfettiş Yardımcılığına atanabilirler.' hükmüne yer verilmişti.

Ancak, Danıştay İkinci Dairesinin Esas No. 2012/8653 sayılı dosyası üzerinden verdiği 15/11/2012 tarihli kararı ile bu Yönetmeliğin geçici 1 inci ve 2 nci maddelerinin yürütülmesi durdurulmuştur.

Başka kurumların Teftiş Kurulu yönetmeliklerinde de benzer uygulamaların olduğunu belirtmek isteriz. Önce geçici maddelerle kapı aralanıyor daha sonra ise belirli aralıklarla geçici maddeler tekrarlanarak kalıcı hale getirilmeye çalışılıyor. Bize göre kariyer dışı atamalar gönle hoş gelse de sistem bozucu etkilerinden dolayı her zaman sıkıntı kaynağı oluşturmuştur. Maalesef acı ama, gerçek bu. (Yeni Şafak Ahmet Ünlü)