CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın TÜRELİ, Yardımcı Hizmetler Sınıfındaki personelin memur kadrosuna alınması için kanun teklifi verdi.

İşte o teklif;

Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifim Gerekçesi ile birlikte ektedir.

Gereğini saygılarımla arz ederim.

Rahmi Aşkın TÜRELİ

İzmir Milletvekili

GEREKÇE:

Anayasanın sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler bölümü, yurttaşların çalışma ve sözleşme özgürlüğü, çalışma koşulları ve dinlenme hakkı, sendika kurma ve sendikal faaliyette bulunma hakkı, toplu iş sözleşmesi ve grev hakkı ve de ücrette adalet sağlanması konularında devlete sorumluluklar yüklemiştir. Ayrıca, başta Uluslararası Çalışma Örgütü ILO sözleşmeleri olmak üzere, Türkiye tarafından üstlenilmiş olan yükümlülükler vardır. Ancak ne yazık ki, bu yükümlülükler öngörüldüğü biçimiyle yerine getirilmemekte, çalışan kesimlerin ekonomik ve sosyal sorunlarının çözümünü hedefleyen yasal düzenlemeler eksik ve yetersiz kalmaktadır.

AKP iktidarları döneminde çalışma ilişkilerinde kuralsızlık genel bir kural haline dönüşmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 2. maddesi, "İşin gereği", "işletmenin gereği" ile "teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde", asıl işin bir bölümünde taşeron çalıştırılmasına izin vermektedir. Bu koşulların tek tek değerlendirilebileceğini ve buna göre taşeron çalıştırılabileceğini öne sürenler olmakla birlikte, Alt İşverenlik Yönetmeliği ve yargı kararları bu üç koşulun birlikte varlığını şart koşmaktadır.

Bununla birlikte, İş Kanunu'ndaki tanımın başta hükümet olmak üzere iş çevrelerince katı bulunarak esnekleştirilmesi gündeme getirilmektedir. 61. Hükümet programında kararlılıkla uygulanacağı belirtilen ve kapsamı daha sonra kamuoyuyla paylaşılan Ulusal İstihdam Stratejisi (UİS) hedeflerinden birisi de alt işveren (taşeron) uygulamasına ilişkin kısıtlamaların hafifletilmesi olmuştur. 2014 - 2016 dönemine ilişkin hedefleri ortaya koyan Orta Vadeli Program (OVP) da UİS'le paralel bir yaklaşımı benimsemiştir. OVP'de "Alt İşverenlik uygulaması işçi hakları ve ekonominin rekabet gücünü dikkate alacak şekilde gözden geçirilecek." denilmektedir.

Yine 26-27 Eylül 2013'de uzun bir aradan sonra Ankara'da toplanan 10. Çalışma Meclisinde de taşeron konusu "Alt İşveren" başlığı ile tartışmaya açılmış ve emek kesimi temsilcilerinin tüm itiraz ve karşı çıkmalarına rağmen üzerinde uzlaşma sağlanmış gibi sonuç bildirgesine yansıtılmıştır.

İş Kanunu'nda katı olarak görülen biçimiyle bile bugün için ülkemizde taşeron uygulaması alabildiğine yaygınlaşmış ve yaygınlaşmaya devam etmektedir. Taşeron işçi sayısında AKP iktidarı döneminde patlama yaşanmıştır.

Taşeron sistemiyle amaçlanan, üretimde iş gücü maliyetlerinin düşürülerek ucuz emek üzerinden rekabet üstünlüğü sağlanmasıdır. Ne var ki, çalışma ilişkilerini güvencesizleştiren taşeronluk, sendikasız ve toplu sözleşmesiz çalıştırmanın aracı haline getirilmiştir. Taşeron firmalar, daha az işçiyle daha çok iş yaptırarak yüksek oranlı kar elde etme yoluna gitmekte, işçiler, aynı işi yapan emsallerine göre daha düşük ücretle çalıştırılmakta, izin hakları kısıtlanmakta, tazminat haklarından mahrum bırakılmakta, güvencesiz bir ortamda sendikal örgütlenme haklarını da kullanamamaktadırlar.

İşçi sağlığı ve güvenliği konusunda da taşeron sistemi önemli sakıncalar içermektedir. İş kazalarının ağırlıklı olarak taşeron firma işyerlerinde görülüyor olması da bu konudaki en önemli göstergedir.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı bazı konuşmalarında, "Taşeron sistemi modern köleliktir" demektedir. O halde yapılması gereken, çalışma yaşamını köleleştirmek için Taşeron Kanunu çıkararak, çalışanları köleliğe mahküm etmek değil, sistemi ortadan kaldırarak, çalışma yaşamı alanında İş Kanunu'nu uygulamak ve uygulatmaktır.

MADDE 1- 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin "VIII-YARDIMCI HİZMETLER SINIFI" başlıklı bendinin ikinci paragrafı yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 2- 657 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

"GEÇİCİ MADDE 42- Kamu kurum ve kuruluşlarınca 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin "VIII-YARDIMCI HİZMETLER SINIFI" başlıklı bendinin ikinci paragrafı ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerince hizmet satın alınan işlerde fiili olarak Kurum bünyesinde çalışan ve 90 gün içinde yazılı olarak başvuranlar, ilgili teşkilat ve birimde çalışma konumuna karşılık gelen 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına, memur kadrosu olmaması halinde, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak suretiyle Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca müştereken belirlenen memur kadrolarına, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altmış gün içinde kurumlarca atanırlar.

Çalışmakta iken bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce askerlik, doğum, ücretsiz izin nedenleriyle görevlerinden ayrılanlardan ilgili mevzuatına göre yeniden hizmete alınma şartlarını kaybetmemiş olanlar hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fıkrada belirtilen süreler yeniden hizmete alındıkları tarihten itibaren başlar.

Bu madde hükümlerine göre memur kadrolarına atananların, 4857 sayılı İş Kanununa tabi geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır."

MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.