657 sayılı Kanun'un 68/B maddesinde yer verilen süre kaydı aranmaksızın üst derecelere atanmaya uygulamada torba kadro denilmektedir. Torba kadro uygulaması hem mali açıdan önemli avantajlar sağlamakta hem de üst dereceler için öngörülen yeşil pasaport gibi imkânlardan aydalanılmasını sağlamaktadır. Bu yazımızda torba kadroyla ilgili inceliklere ve sağladığı mali getiriye yer verilecektir

Torba kadronun dayanağı 657 sayılı Kanun'un 68/B maddesidir. Bu maddeye göre Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4'üncü derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir. Yine bu maddede hangi hizmetlerin torba kadroda dikkate alınacağı ve atanmak için gerekli olan şartlara yer verilmiştir.

Halk, Ziraat ve Vakıflar Bankası'nda geçen sürelerin 657 sayılı Kanun'un 68/B maddesi gereğince yapılacak atamalarda dikkate alınıp alınmayacağı hususunda kamu kurumları tereddüt etmiş ve bu konuda son noktayı Devlet Personel Başkanlığı koymuştur. Bu başkanlığın vermiş olduğu görüşe göre; T.C. Ziraat Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi'nin kamu kaynağı kullanması sebebiyle adı geçen bankaların, 217 sayılı KHK'nin 2'nci maddesinin (d) bendi kapsamında değerlendirilebilecekleri; Türkiye Vakıflar Bankası'nın kamu fonu niteliğinde bulunmamasından dolayı banka 217 sayılı KHK kapsamında değerlendirilemeyecektir. (DPB 03708/2012- 12784)

Bu görüş çerçevesinde Halk ve Ziraat Bankası'nda geçen hizmet sürelerinin tamamı torba kadroya atanmada dikkate alınırken Vakıflar Bankası'nda geçen hizmet sürelerinin sadece 6 yılı geçmemek üzere 3/4'ü değerlendirilebilecektir.

Bu konuda Devlet Personel Başkanlığı'nın vermiş olduğu bir mütalaada konu açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre; Nebraska Üniversitesi Tarım ve Doğal Kaynaklar Enstitüsü Tarla ve Bahçe Bitkileri Bölümü'nde geçen hizmetlerinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68/B maddesi gereğince yapılacak atamalarda değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine ilişkin bir soruya verilen cevapta; söz konusu şahsın Nebraska Üniversitesi'nde Araştırma Görevlisi ve Doktora sonrası Araştırmacısı olarak geçen hizmetlerinin 6 yılı geçmemek üzere 3/4'ünün, ücret mukabilinde istihdam edilmiş olması kaydıyla, 'özel kurumlarda' çalışılmış kabul edilerek, 657 sayılı Kanun'un 68/B maddesi gereğince değerlendirilebileceği belirtilmiştir.

Bu konuda Devlet Personel Başkanlığı'nın vermiş olduğu bir mütalaada konu açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre; karşılığı Emekli Sandığı'na yatırılmış bulunan avukatlık stajında geçen sürelerin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68'inci maddesinin (B) bendi çerçevesinde 1, 2, 3 ve 4'üncü derecedeki kadrolara derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın daha aşağı derecelerden atama yapılmasında dikkate alınıp alınmayacağı hususundaki bir soruya verilen cevapta; ....657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68'inci maddesinin (B) bendi çerçevesinde, avukatlık stajında geçen sürelerin, yükseköğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalışılarak geçirilen süreler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Torba kadro uygulamasında vekil öğretmenlik ve vekil imamlıkta geçen hizmet sürelerin tamamı 68/B'deki sürelerin tespitinde değerlendirilir.

657 sayılı Kanun'un 68/B maddesinde geçen 6 yıl ibaresinden, yükseköğrenim gördükten sonra özel kuruluşlarda veya serbest olarak çalışılan sürenin toplamının ¾'nün 6 yılı geçmeyeceği anlaşılması gerekmektedir. 12 yıllık serbest çalışma süresi olan bir kişinin bu süresinin ¾ 'ü 9 yıl olmasına rağmen bu madde gereğince 6 yılı değerlendirmeye alınacaktır.

666 sayılı KHK sonrasında derece yükselmesi, memurların maaşlarını artıran en önemli unsurlardan biri haline gelmiştir. Bu nedenle torba kadro oldukça önemli hale gelmiştir. Torba kadroyla sağlanan derece yükselmesi, memurun göstergesini, ek göstergesini, ek ödemesini, özel hizmet tazminatını dolayısıyla da emekli maaşını ve ikramiyesini arttırmaktadır. Daha öncede bu köşeden belirtmiş olduğumuz üzere, yurtdışına çıkacak memurun pasaportunun rengini dahi etkilemektedir. Yani kadro derecesi 1-3 derecelerde bulunan memurlar, yeşil pasaport alabiliyor ve yurt dışına çıkışta da önemli kolaylıklar sağlayabiliyorlar.

Torba kadro uygulamasında amirin takdir hakkı oldukça fazladır. Ancak, bu takdir hakkı sınırsız değildir. Şayet eşitler arasında bir kriter olmaksızın takdir hakkı kullanılırsa yargı denetimiyle torba kadro alınabilmektedir. Bütün şartları eşit olan iki müfettişten veya uzmandan birisine torba kadro uygulanıp diğerine uygulanmıyorsa torba kadro yargı kararıyla alınabilmektedir.

A kurumunda müfettiş olarak görev yapan, 10 yıllık hizmeti ve 5-2 derecede bulunan bir müfettiş idarenin takdiriyle 1/1'inci dereceli müfettiş kadrosuna atanmıştır. Bu müfettişin maaşında yaklaşık olarak 782 TL artış olacağını söyleyebiliriz.

Şöyle ki; 5/2 derece ve kademede bulunan bir müfettiş 666 sayılı KHK gereğince 4.065 TL net maaş almaktadır. Bu müfettişin 657 sayılı Kanun'un 68/B maddesi gereğince 1/1'inci dereceli müfettiş kadrosuna atanması halinde alacağı ücret 4.847 TL olacaktır. Aradaki fark ise yaklaşık 782 TL olacaktır. Aynı durum Devlet Personel Uzmanı, Adalet Uzmanı, Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanı, Sosyal Güvenlik Uzmanı, Dış Ticaret Uzmanı ve bunlarla aynı grupta yer alan unvanlı kadrolar için de geçerlidir.

Sayın Başbakan'ın paralel yapıyla yaptığı mücadelede yalnız kaldığı gözlerden kaçmıyor. Özellikle görevden almalarda sıklıkla karşılaşılan; ne yapalım emir yukardan geldi gibi yaklaşımlar sergilenmesi en hafif tabirle çirkin bir davranıştır. Eğer inanmadığınız bir şeyi yapmak istemiyorsanız o zaman kenara çekilmek en erdemli davranış olacaktır.

Bütün bunların yanında zulmün her türlüsü zemmedilmelidir. Kimden ve nereden gelirse gelsin bu gerçek değişmemelidir. Özellikle son dönemde kamudaki paralel yapıyla mücadele, daha fazla hassas olmayı gerektirmektedir. Bu dönemde paralel yapıyla ilgisi olmayan birçok kamu görevlisine paralel yapının elamanı sıfatının yapıştırılarak ayağının kaydırılmaya çalışılması bizzat bu yapı tarafından veya hasetlikten yapılmaya çalışılacaktır. Aman dikkat. (Ahmet Ünlü- Yeni Şafak)