Özelleştirilen kuruluşlarda çalışmakta iken özelleştirme nedeniyle iş akitleri feshedilen daimi veya geçici işçiler fesih tarihinden itibaren 1 ay içinde başvuru halinde 2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 657 sayılı Kanunun 4/c maddesinde belirtilen geçici personel statüsünde istihdam edilmekteydiler.

Temel şart

Bu istihdamda temel şartlardan biri de müracaat tarihinde herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı almaya hak kazanamamış olmalarıydı.

Süre uzadı

Önce 10 ay olan çalışma süresi daha sonra 11 aya ve nihayet 11 ay 28 güne çıkarılmıştı. Bununla beraber yıllık izin hakkı da tanınmıştı.

Torbadaki değişiklik ne?

Halen TBMM'de Genel Kurulda görüşülme aşamasında olan Torba Kanunda Genel Kurulda görüşme aşamasında yer verilen konulardan biri de geçici personel ile ilgili idi.

"Özelleştirme uygulamaları sebebiyle iş akitleri kamu veya özel sektör işverenince feshedilen ve 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil hakkı bulunmayan personel de bu fıkra kapsamında yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanıncaya kadar istihdam edilebilir. Bu kapsamda istihdam edileceklerin sayısı, öğrenim durumlarına göre çalışma şartları ve bunlara ödenecek ücretler ile diğer hususlar Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir"

hükmünü içeren fıkranın 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine eklenmesi ile güya emekli oluncaya kadar çalışma güvencesi getiriliyor.

Zaten olan bir hak

Oysa özelleştirilen kurumlarda çalışmakta iken iş sözleşmeleri feshedilen işçiler zaten 2004 yılından beri de emekli aylığına hak kazanıncaya kadar geçici personel olarak istihdam ediliyordu.

Her yıl Ocak ayında çıkartılan “Kamu Kurum ve Kuruluşlarındaki Geçici Mahiyetteki İşleri Yürütmek Üzere Geçici Personel İstihdamı ve Bu Personele Ödenecek Ücretler Hakkında Kararlar” ile çeşitli kamu kurumlarında geçici personel çalıştırmanın esasları ortaya konuluyordu.

Tekel Eylemi etkili oldu

İlk başta daha kötü çalışma şartlarına sahip geçici personel için Tekel Eylemi sonrası ücret ve çalışma süresi artırımı, iş sonu tazminatı, yıllık izin, doğum izni, mazeret izni gibi haklar tanınmış en son bu yıl da aile yardımı ödeneği alma hakkı tanınmıştı. Tüm bunlara rağmen ücretleri işçilik döneminin yarısı düzeyinde kalan geçici personelin beklediği kadroya alınmaktı ve bu hala gerçekleşmedi.

Aslında beklenen ne?

Geçici personelin emekli aylığına hak kazanıncaya kadar çalıştırılmaya devam etmesinde dayanağın Bakanlar Kurulu Kararı ile değil de yasaya dönüştürülmesini “Geçici personele iş güvencesi getiriliyor” diye duyurmak saflık değilse aldatma amaçlı bir iddiadan öte bir şey değil. Zira Torba Yasa ile bu iş güvencesi (?) getirilmeden 10 yıldır çalışmaya devam eden 657/4/C’li geçici personelin beklediği hak Kadroya geçme hakkı idi. Bu hak sayesinde hem ücreti daha insani maaş seviyesine yükselecek hem de emekliliği hak etti diye işten atılmayacaktı.

Sanırım bu algısal amaçlı değişikliğin beklediği hak olmadığını en iyi geçici personel görecektir, zira Torba Kanundaki bu değişiklik oldu diye çalışma yaşamlarında hiç ama hiçbir şey değişmeyecektir. Şevket Tezel