Başlık abartılı gelebilir ama abartı olmadığı yazı okunduğu zaman verilen örneklerde açıkça görülecektir. 666 sayılı KHK sonrasında derece yükselmesi, memurların maaşlarını artıran en önemli unsurlardan biri haline gelmiştir. Bu nedenle torba kadro oldukça önemli hale gelmiştir. Torba kadroyla sağlanan derece yükselmesi, memurun göstergesini, ek göstergesini, ek ödemesini, özel hizmet tazminatını dolayısıyla da emekli maaşını ve ikramiyesini arttırmaktadır. Daha öncede bu köşeden belirtmiş olduğumuz üzere, yurtdışına çıkacak memurun pasaportunun rengini dahi etkilemektedir. Yani kadro derecesi 1-3 derecelerde bulunan memurlar, yeşil pasaport alabiliyor ve yurt dışına çıkışta da önemli kolaylıklar sağlayabiliyorlar.

Torba kadronun dayanağı 657 sayılı Kanunun 68/B maddesidir. Bu maddeye göre Eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir. Yine bu maddede hangi hizmetlerin torba kadroda dikkate alınacağı ve atanmak için gerekli olan şartlara yer verilmiştir.

Bu konuda Devlet Personel Başkanlığının vermiş olduğu bir mütalaada konu açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre; Nebraska Üniversitesi Tarım ve Doğal Kaynaklar Enstitüsü Tarla ve Bahçe Bitkileri Bölümünde geçen hizmetlerinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesi gereğince yapılacak atamalarda değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine ilişkin bir soruya verilen cevapta; söz konusu şahsın Nebraska Üniversitesinde Araştırma Görevlisi ve Doktora sonrası Araştırmacısı olarak geçen hizmetlerinin 6 yılı geçmemek üzere 3/4 'ünün, ücret mukabilinde istihdam edilmiş olması kaydıyla, 'özel kurumlarda' çalışılmış kabul edilerek, 657 sayılı Kanunun 68/B maddesi gereğince değerlendirilebileceği belirtilmiştir.

Bu konuda Devlet Personel Başkanlığının vermiş olduğu bir mütalaada konu açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre; Karşılığı emekli sandığına yatırılmış bulunan Avukatlık stajında geçen sürelerin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) bendi çerçevesinde 1,2,3 ve 4 üncü derecedeki kadrolara derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın daha aşağı derecelerden atama yapılmasında dikkate alınıp alınmayacağı hususundaki bir soruya olumlu cevap verilmiştir. Aynı durum mali müşavirlik stajı için de geçerlidir.

657 sayılı Kanunun 68/B maddesinde geçen 6 yıl ibaresinden, yükseköğrenim gördükten sonra özel kuruluşlarda veya serbest olarak çalışılan sürenin toplamının ¾'nün 6 yılı geçmeyeceği anlaşılması gerekmektedir. 12 yıllık serbest çalışma süresi olan bir kişinin bu süresinin ¾ 'ü 9 yıl olmasına rağmen bu madde gereğince 6 yılı değerlendirmeye alınacaktır.

Vekil öğretmenlik veya imamlık süreleri torba kadroda dikkate alınır mı?

Torba kadro uygulamasında vekil öğretmenlik ve vekil imamlıkta geçen hizmet sürelerin tamamı 68/B' deki sürelerin tespitinde değerlendirilir.

BİT'lerde çalışılan süreler torba kadroda nasıl değerlendirilir?

Belediye İktisadi Teşebbüsleri ile özel sektörde geçen hizmet sürelerin tamamının özel sektörde geçen sürelerin ise 6 yılı geçmemek üzere 3/4 'ünün 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) bendi kapsamında değerlendirileceği hususunda DPB görüş vermiştir.

A kurumunda Müfettiş olarak görev yapan, 10 yıllık hizmeti ve 5-2 derecede bulunan bir memur idarenin takdiriyle 1/1 inci dereceli müfettiş kadrosuna atanmıştır. Bu müfettişin maaşında ne kadar artış olacağını hesaplarsak yaklaşık olarak 779 TL maaş artışı olacağını söyleyebiliriz.

Şöyle ki; 5/2 derece ve kademede bulunan bir müfettiş 666 sayılı KHK gereğince 3851,21 TL net maaş almaktadır. Bu müfettişin 657 sayılı Kanunun 68/B maddesi gereğince 1/1 inci dereceli müfettiş kadrosuna atanması halinde alacağı ücret 4.630,52 TL olacaktır. Aradaki fark ise yaklaşık 779 TL olacaktır. Aynı durum Devlet Personel Uzmanı, Adalet Uzmanı, Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanı, Dış Ticaret Uzmanı ve bunlarla aynı grupta yer alan unvanlı kadrolar için de geçerlidir.

657 sayılı Kanunun 68/B maddesine göre; Eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilmektedir.

Torba kadro uygulaması yapılabilmesi için en temel unsur 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelere atanılacak boş kadro olması gerekmektedir. Bu nedenle her unvan için 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerde boş kadro bulunmamaktadır. Yani 4 ve daha yukarı derecelerde memur kadrosu olmadığı için memurlar hakkında torba kadro uygulaması yapılamamaktadır. Ancak, Bilgisayar İşletmeni ve VHKİ kadrolarına torba kadro uygulaması yapılabilmektedir. Önemli olan husus torba kadro uygulanacak unvanlar için 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerde boş kadro bulunması gerekmektedir. 190 sayılı KHK uygun olmakla birlikte Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının her unvan için 5 den yukarı derecede boş kadro ihdas edilmesine uygun görüş verilmediği için her unvan için torba kadro uygulaması mümkün değildir.

Torba kadro uygulamasında amirin takdir hakkı oldukça fazladır. Ancak, bu takdir hakkı sınırsız değildir. Şayet eşitler arasında bir kriter olmaksızın takdir hakkı kullanılması halinde yargı denetimiyle torba kadro alınabilmektedir. Bütün şartları eşit olan iki müfettişten birisine torba kadro uygulanıp diğerine uygulanmıyorsa torba kadro yargı kararıyla alınabilmektedir. (yeni şafak / Ahmet Ünlü)