Kazanılmış hak aylık derecelerinin üzerinde bulunan derecelerdeki kadrolara 657 sayılı Kanunun 68/B maddesine istinaden atanan Devlet memurlarının, bu görevlerden alınarak daha alt derecelere atanmaları da söz konusu olabilmektedir.

Devlet memurlarının kazanılmış hak aylık derecelerinin nasıl ilerleyeceği 657 sayılı devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinde düzenlenmiştir. Aynı maddede, belli koşulların varlığı halinde bazı hizmet sınıflarındaki 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolara derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın atanma hususu da düzenlenmiştir.

Torba kadro ya da asansör yükselme olarak da adlandırılan bu düzenleme, hizmet süresi az olan memurların yönetim kademelerine gelmesini sağlaması, atanılan kadronun tüm haklarından yararlanılmasına imkan vermesi nedeniyle, tüm memurların haklarında uygulanmasını istediği bir düzenleme olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bu düzenleme çerçevesinde daha aşağıdaki derecelerde bulunan memurların söz konusu derecelerden birine atandıktan sonra, daha alt bir dereceye atanması hallerinde, atama işlemleri dava konusu edilmekte ve 68/B kapsamında yapılan atamaya istinaden görev yapılması gerekçe gösterilerek, daha alt dereceli kadrolara atama yapılmasının uygun olmayacağı ileri sürülebilmektedir. Mahkemeler tarafından verilen bazı kararlarda da, 68/B hükmüne göre atanan memurların bu kadrolardan alınarak daha alt dereceli kadrolara atanmasında, ilgili memurların hizmetinde başarısızlık, uyumsuzluk, kamu yararı gibi nedenlerin mevcut olması gerektiği yönünde değerlendirmeler de yapılmaktadır.

Ancak, 68/B düzenlemesine bakıldığında;

-Üst dereceli kadrolara atanan memurların, bu kadrolarda geçirdikleri sürelerin kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin belirlenmesinde göz önünde bulundurulacağının,

-Memurların, atandıkları kadronun aylık (ek gösterge dahil) ve diğer haklarından yararlanacağının,

-Atandıkları kadro aylıklarının, başka görevlere atanma halinde memur için kazanılmış hak sayılmayacağının

hüküm altına alındığı da açıkça görülmektedir.

Bu çerçevede, memurların kazanılmış hak aylık derecelerinin üstündeki derecelere ait kadrolara atanmasının belli koşulların varlığı halinde mümkün olduğu,  ancak kazanılmış hak aylık derecelerinden daha aşağı olmamak kaydıyla, atanmış oldukları kadrolardan alınarak daha alt dereceli kadrolara atanmalarına engel bir hususun da mevzuatta yer almadığı değerlendirilmektedir.

657 sayılı Kanunun 68/B düzenlemesi

“B) Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı ile Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir.

Ancak, bu şekilde bir atamanın yapılabilmesi için ilgilinin;

a) 1 inci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300 ve daha yukarıda olanlar için en az 12 yıl,

b) 1 inci ve 2 nci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300’den az olanlar için en az 10 yıl,

c) 3 üncü ve 4 üncü dereceli kadrolar için en az 8 yıl,

hizmetinin bulunması ve yükseköğrenim görmüş olması şarttır. Dört yıldan az süreli yükseköğrenim görenler için bu sürelere iki yıl ilave edilir. Bu sürelerin hesabında; 8/6/1984 tarihli ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi kapsamına dâhil kurumlarda fiilen çalışılan süreler ile Yasama Organı Üyeliğinde, belediye başkanlığında, belediye ve il genel meclisi üyeliğinde, kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte, okul devresi dâhil yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda geçen sürelerin tamamı ile yükseköğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları sürenin; Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına atanacaklar için tamamı, diğer kadrolara atanacaklar için altı yılı geçmemek üzere dörtte üçü dikkate alınır.

Bu bent hükümlerine göre atananlar atandıkları kadronun aylık (Ek gösterge dahil) ve diğer haklarından yararlanırlar. Bu suretle üst dereceye atananların bu kadrolarda geçirdikleri her yıl kademe ilerlemesi ve her "3" yıl derece yükselmesi sayılmak suretiyle kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükselmesinde göz önüne alınır. Ancak atandıkları kadro aylıkları, başka görevlere atanma halinde kazanılmış hak sayılmaz.”

Konuya ilişkin örnek Danıştay Kararı için tıklayınız...