Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yıllık rakamlara göre, tarımın, 2013 yılında 6 milyon 15 bin istihdamla işsizliği tek hanede tuttuğunu bildirerek, “2012 yılında 6 milyon 97 bin olan tarımdaki istihdam 2013 yılında 6 milyon 15 bine inse de 6 milyonun üzerinde kalmayı başardı” dedi.

Bayraktar, tarımın istihdamdaki payının ise 2012-2013 yıllarında yüzde 24,6’dan yüzde 23,6’ya gerilediğini, istihdamın yüzde 23,6’sını karşılayan tarımın, Türkiye genelinde işsizliği yüzde 12’denyüzde 9,7’ye düşürerek, tek hanede kalmasını sağladığını belirtti.

Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye işgücü piyasasında hala çok önemli bir ağırlığı olan tarımın sağladığı istihdamla işsizliğin azalmasında önemli etkenlerden biri olduğunu kaydetti. 2012-2013 döneminde işsizliğin 229 bin kişi artarak 2 milyon 518 bin kişiden 2 milyon 747 bin kişiye, oransal olarak da yüzde 9,2’den yüzde 9,7’ye yükseldiğini bildiren Bayraktar, bu dönemde istihdamın yarıya yakınını karşılayan hizmetler sektöründe 507 bin, sanayi ve inşaatın tamamında 277 bin istihdam artışı görüldüğünü, tarımdaki istihdamın 82 bin kişi azaldığını belirtti. 

-İstihdamın dağılımı- 

2013 yılında istihdam edilenlerin yüzde 23,6’sının tarım, yüzde 26,4’ünün sanayi ve inşaat, yüzde 50’sinin hizmetler sektöründe olduğunu belirten, Şemsi Bayraktar, tarım sektörünün istihdam edilen içindeki payının 1 azaldığını, sanayi ve inşaatın payının 0,4 puan, hizmetler sektörünün payının ise 0,6 puan arttığını kaydetti.

Geçen yıl Türkiye genelinde istihdamın 703 bin arttığını bildiren Bayraktar, “Sanayi ve inşaatın toplamına yakın istihdam sağlayan tarım, üzerine düşeni fazlasıyla yapmıştır” değerlendirmesinde bulundu. 

-Ekonomi geliştikçe tarımda istihdam azalacak- 

Bayraktar, günümüzdeki vahşi rekabet nedeniyle çok sıkı maliyet hesaplamalarının yapıldığı dünya ekonomisinde istihdam yaratmanın neredeyse imkansıza yakın bir hale geldiğini bildirdi. Tarımın 6 milyonun üzerinde istihdam sağlamasının, ülke ekonomisi ve sosyal hayatına istikrar sağladığını belirten Bayraktar, “tarımdaki istihdam, işsizliği önlüyor ancak Türkiye ekonomisi geliştikçe tarımdaki istihdam azalacaktır. Gelecekte gelişmiş ülkelerdeki gibi tarımdaki istihdam yüzde 5’lerin altına inecektir. Türkiye’nin, bunun önlemlerini almalı, kırsalda kalkınmayı sağlamalıdır” dedi.

Şemsi Bayraktar, tarımda verimliliği, karlılığı artırmak için yapısal sorunların çözülmesi,bunun yanı sıra kırsalda, başta tarım kaynaklı olmak üzere sanayileşme, kalkınmanın sağlanmasının bir zaruret olduğunu, böyle olması durumunda, insanların bulunduğu yerde doyacağına, kentlere kontrolsüz göç yaşanmayacağına, ekonomide istikrarsızlık görülmeyeceğine dikkati çekti. 

-En fazla tarımsal nüfus Manisa merkezli TR90 bölgesinde- 

İstatistiki bölgeler itibarıyla en büyük tarım istihdamının 482 bin kişiyle Manisa merkezli TR33, 478 bin kişiyle Aydınmerkezli TR32, 451 bin kişiyle Trabzon merkezli TR90 bölgelerinde görüldüğünü, en az tarım istihdamının ise 27 bin kişiyle İstanbul (TR10),46 bin kişiyle Mardin merkezli TRC3 ve 77 bin kişiyleAnkara (TR51) bölgelerinde olduğu bilgisini veren Bayraktar, şunları kaydetti:

“Tarımda, 2013 yılında Samsun merkezli TR83 bölgesinde 397, Antalya merkezli TR61 bölgesinde 358, Kocaeli merkezli TR42 bölgesinde 296, Adana merkezli TR62 bölgesinde 285, Malatya merkezli TRB1 bölgesinde 275, Kayseri merkezli TR72 bölgesinde 267, Konya merkezli TR52 bölgesinde 248, Hatay merkezli TR63 bölgesinde 232, Balıkesir merkezli TR22 bölgesinde 213, Şanlıurfa merkezli TRC2 bölgesinde 213,  Ağrı merkezli TRA2 bölgesinde 208, Bursa merkezli TR41 bölgesinde 202, Van merkezli TRB2 bölgesinde 200, Kırıkkale merkezli TR71 bölgesinde 189, İzmir’de (TR31) 187, Gaziantep merkezli TRC1 bölgesinde 169, Zonguldak merkezli TR81 bölgesinde 155, Erzurum merkezli TRA1 bölgesinde 139, Tekirdağ merkezli TR21 bölgesinde 118, Kastamonu merkezli TR82 bölgesinde 107 bin kişi istihdam edildi.

2012-2013 döneminde, tarımdaki istihdamda en fazlaazalma yüzde 26,7 ile Kastamonu merkezli TR82, yüzde 21,4 ile Hatay merkezli TR63, yüzde 20,7 ile Trabzon merkezli TR90 bölgelerinde görülürken, en fazla artış yüzde 29,9 ile İzmir’de (TR31), yüzde 27 ile Bursa merkezliTR41, yüzde 25,6 ile Malatya merkezli TRB1 bölgelerindeoldu.

Trabzon merkezli bölgede 2013 yılında tarımda istihdam 118 bin, Hatay merkezli bölgede 63, Kayseri merkezli bölgede 59 bin azalırken, Malatya merkezli bölgede 56, İzmir ile Bursa merkezli bölgelerde 43’er bin, Şanlıurfa merkezli bölgede 42 bin kişi arttı.”

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2013 Yılı Hane Halkı İşgücü Araştırması verileriyle istatistiki bölge birimleri sınıflaması Düzey 2’ye (26 bölge) göre tarımda istihdam edilenler, 2012-2013 döneminde tarımsal istihdamdaki değişim kişi ve yüzde olarak şöyle: (Bin kişi, 15+ yaş)