Öğretmenler, nöbet görevi süresince eğitim-öğretim hizmetleri ile meşgul olamadıkları gibi güvenlikçi gibi hareket etmek zorunda kalıyorlar.Öyle ki çoğu defa fiziksel şiddete bile maruz kalıyorlar.Dışarıdan kolay gibi görünse de aslında öğretmenlerin nöbet görevleri zor şartlar altında yürütülüyor. Birçok kurum memurlarına, tuttukları nöbet karşılığında ücret verirrken öğretmenlere ise herhangi bir ücret verilmemektedir. Bu adaletsizliğin bir an evvel giderilmesi gerekiyor. Bu konu üzerine, Peygamber efendimiz Hazreti Muhammed (sav)’in “İşçinin ücretini alın teri kurumadan önce ödeyiniz.”hadisi şerifini hatırlatmak istiyorum. Yani öğretmenlerin de zor şartlar altında ifa ettiği nöbet görevi için hakları bir an evvel verilmeye başlanmalıdır.

NÖBETE EK ÜCRET

Öğretmenlerin, nöbet hizmetinin karşılığı olarak ek ücret alamaması iç hukuka ve uluslararası hukuka aykırı nitelik taşımaktadır. Her şeyden önce nöbet görevi öğretmenlerin asli görevi değil çünkü hiçbir kanun veya yasada öğretmenliğin tanımında nöbet görevi bulunmamasına rağmen sadece yönetmelik ile zorunlu kılınmaktadır. Bu durum hukuki normlar hiyerarşisi ile de bağdaşmamaktadır. Yasa ve kanunlarda belirtilmeyen ve tanımlanmayan görevlerin sadece yönetmelik ile belirlenmesinin hukuki gerçekliği yok sayılır. Anayasanın 124. Maddesinde “Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler. Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazetede yayımlanacağı kanunda belirtilir.” Hükmü ile yönetmeliklerin kanun ve yasalara aykırı olamayacağı yasal olarak belirtilmiştir.

ÖĞRETMENLİĞİN TANIMI

1739 sayılı Milli Eğitim Temel kanununun 43. Maddesinde öğretmenliğin tanımı şu şekilde yapılmaktadır. ‘’Öğretmenlik, devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenler bu görevlerini Türk Milli Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdürler.Öğretmenlik mesleğine hazırlık genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanır.”.Aynı kanunun 45. Maddesinde de öğretmenlerin seçimi hakkında “Öğretmen adaylarında genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagöjik formasyon bakımından aranacak nitelikler Milli Eğitim Bakanlığı’nca tespit olunur…” denilmiştir.Görüldüğü gibi temel kanunumuzda hiçbir şekilde öğretmenlerin nöbet görevine değinilmemiş ve üzerilerine asli görev olarak da yüklenmemiştir.Öğretmenleri ilgilendiren ve öğretmenliğin tanımını yapan diğer kanunlarda da nöbet görevinden bahsedilmemektedir.

NÖBET İÇİN BİR DÜZENLEME

Ayrıca ,”Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek Ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri İle İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri İle Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun” ve “ Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararı”’ nda nöbet görevi için herhangi bir düzenleme yapılmamıştır;fakat her ne hikmet ise öğretmene tuttuğu nöbet için ücret verilmezken tutmadığında ise derse girmemiş gibi işlem yapılarak ek dersi de kesilmektedir.Yani tutulan nöbet için ücret verme tutmadığında ise ücretini kes.Bunu kabul etmek mümkün değil.

Yukarıdaki kanun ve mevzuat çerçevesinde öğretmenlik mesleğinin genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon bakımından aranacak niteliklere sahip olması gerektiği anlaşılmaktadır.Kanun ve yasalarda nöbet görevi tanımlanmadığı gibi hukuki altyapısı da bulunmamaktadır;fakat hukuki ilkelere aykırı şekilde kanun ve yasalarda olamayan nöbet, yönetmelik hükümlerince öğretmenlerden beklenmektedir. Bununla beraber 1982 Anayasa'sının "II. Zorla çalıştırma yasağı" başlıklı 18. maddesinin birinci fıkrasında " Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır." denilmesine rağmen ,öğretmenlerden nöbet görevi istenmesi de hukuk devleti anlayışı ile uyuşmamaktadır.

Anadolu Eğitim Sendikası olarak açtığımız dava, başlatılan eylemler de gösteriyor ki artık ücretsiz nöbet sorunun çözülme vakti geldi de geçiyor .

SEDAT DEĞER

ANADOLU EĞİTİM SENDİKASI

HUKUK VE TOPLU SÖZLEŞMELERDEN SORUMLU GENEL BAŞKAN YARDIMCISI