657 sayılı Kanunun 68/B maddesine istinaden torba kadrodan yararlanmak istiyorum. Ancak bu maddeyle ilgili bir yanlış anlaşılmayı bertaraf edemiyorum. Şöyle ki, ben hali hazırda 8 yıla yakın bir süredir devlet memuru olarak çalışmaktayım. Çevre yüksek mühendisiyim ancak Orman ve Su İşleri Uzmanı kadrosuyla çalışıyorum. Kamuda göreve başlamadan önce İlaç Mümessili olarak 2007 işgünü sigortalılığım(SSK) var. Ben bunu 657'nin ilgili maddesi gereği hizmet birleştirme ile emekliliğime saydırdım ancak kadro ve derece ilerlememe sayılmadı (Mesleğimde çalışmadığım için). Şu an ise 68/B maddesine göre torba kadrodan yararlanmak için başvurdum. Kurumum nedense üstte belirttiğim sebeple yani mesleğimde çalışmadığım için sigortalılığımın bu madde kapsamında değerlendirilemeyeceğini belirtmekteler. Kurumumu nasıl ikna edebilirim?

Memurlar çoğu zaman, kamu kurum ve kuruluşlarını kanunlarda yazan çok açık düzenlemeler karşısında dahi ikna etmekte zorlanabilmektedir. Bu bağlamda 657 sayılı Kanunun 68/B maddesinde değerlendirilecek hizmet süreleriyle ilgili olarak şunları söyleyebiliriz;

1- Tamamı dikkate alınacak hizmet süreleri

a- 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2'nci maddesi kapsamına dâhil kurumlarda fiilen çalışılan süreler ile Yasama Organı Üyeliğinde, belediye başkanlığında, belediye ve il genel meclisi üyeliğinde, kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte, okul devresi dâhil yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda geçen süreler.

b- Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına atanacaklar için yükseköğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları süreler.

2- Belirli bir kısmı dikkate alınacak süreler

Yükseköğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalışılan sürenin altı yılı geçmemek üzere dörtte üçü.

Görüleceği üzere, özel sektörde geçen sürelerin 657 sayılı Kanununun 68/B maddesi gereğince dikkate alınmasında mutlak surette bu sürelerin yükseköğrenim gördükten sonra yapılması gerekmektedir. Yani ortaöğrenimden sonra sigortalı olarak çalışan bir personel bilahare yükseköğrenim görmüştür. Yükseköğrenimden önceki sigortalı olarak çalışılan süreler 68/B atamasında dikkate alınmayacaktır.

3- Maddenin incelikleri

Memuriyet hizmeti aranmaması müsteşardan müsteşara veya genel müdürden genel müdüre değişebilmektedir. 657 sayılı Kanunun 68/B maddesinde özel sektörde çalışılan süreler Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına atanacaklar için tamamı, diğer kadrolara atanacaklar için altı yılı geçmemek üzere dörtte üçü dikkate alınmaktadır.

Bu hükme göre her müsteşarlık veya genel müdürlük için kamu hizmetinin aranmaması gibi bir şey söz konusu değildir. Sadece bağlı ve ilgili kurumların müsteşarları veya genel müdürleri için özel sektör hizmetlerinin tamamı dikkate alınmaktadır. Diğer müsteşarlıklar veya genel müdürlükler için sadece özel sektör hizmetlerinin altı yılı geçmemek üzere dörtte üçü dikkate alınmaktadır. Anlayacağınız, memuriyet hizmetinin aranıp aranmayacağı hususu müsteşardan müsteşara veya genel müdüründen genel müdürüne değişmektedir. Yani hiç memuriyeti olmayan birisi Bakanlıkların ana hizmet birimi genel müdürlüklerine atanamaz. Ancak, DSİ Genel Müdürlüğüne atanabilir.

Ayrıca, madde metninden Başbakanlık ve bakanlıkların müsteşar ve müsteşar yardımcılıklarının da kapsamda olmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle herhangi bir bakanlığın müsteşarlığına özel sektörde 12 yıl hizmeti olan birisi atanamaz. Ancak, bağlı ve ilgili kuruluşların müsteşarlıklarına, müsteşar yardımcılıklarına veya en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına yükseköğrenimden sonra 12 yıllık özel sektör hizmeti bulunan birisi atanabilir. İlgili kuruluşlara örnek verecek olursak herhangi bir KİT genel müdürlüğüne 12 yıllık özel sektör hizmeti olan birisi atanabilir.

Şayet madde metni '.....Başbakanlık, bakanlıklar ve bunların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına atanacaklar...'şeklinde olsaydı bu ifadeleri kullanamazdık.

Madde metninin bu şekilde olması halinde ise Başbakanlık Müsteşar ve yardımcılıklarına veya bakanlık müsteşar ve yardımcılıklarına özel sektörde 12 yıllık hizmeti olanların atanabilmesi mümkün olacaktır.

4- 12 yıllık özel sektör hizmeti olan doğrudan KİT Genel Müdürü olabilir mi?

657 sayılı Kanunun 68/B maddesi KİT Genel Müdürlüğüne atanmada yükseköğrenim gördükten sonraki hizmetlerin tamamının dikkate alınacağını belirtmekte ise de hiç memuriyeti olmayan birisinin bu kadrolara doğrudan atanması mümkün değildir. Bu kadrolara atanılması düşünülenlerin öncelikle istisnai memuriyetlere atanılarak memur statüsüne kavuşturulması gerekmektedir. Aynı durum kapsamdaki diğer kadrolar için de geçerlidir.

Genel durum bu olmakla birlikte bunun istisnaları da vardır. 657 sayılı Kanunun 59 uncu maddesinde istisnai memurluklar arasında sayılan müsteşarlık ve başkanlık kadrolarına yapılacak atamalar için yukarıda belirtmiş olduğumuz açıklama geçerli değildir. Bu kadrolar için hizmet şartı aranmaz ve doğrudan hiçbir hizmeti olmayan da atanabilir. Savunma Sanayii Müsteşarlığına ait Müsteşar ve Müsteşar Yardımcısı kadroları bunlara örnektir.

5- Bu süreler kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilir mi?

Sorumuzda olduğu gibi 657 sayılı Kanunun 68/B maddesi kapsamında değerlendirilen sürelerin kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirildiği gibi bir anlam çıkarıldığı da olmaktadır. Ancak, 657 sayılı Kanunda hangi sürelerin kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirileceği açık bir şekilde izah edilmiş olup, istisnalar dışında 68/B kapsamında değerlendirilen süreler kazanılmış hak aylık derecesinde dikkate alınmaz.

Soru özelinden gidecek olursak yükseköğrenim gördükten sonra özel sektörde sigortalı olarak çalışılan süreler (meslek kapsamında olmasa dahi) 657 sayılı Kanunun 68/B maddesinde sayılmakla birlikte kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde dikkate alınmamaktadır. Soruda bahsedilen mesleki faaliyetle ilgili husus 657 sayılı Kanunun 36/C-1 maddesinde belirtilen süreler olup, 68/B kapsamında değerlendirilecek sürelerle alakası yoktur. Kaldı ki 657 sayılı Kanunun 36/C-1 maddesi, GİH kapsamında olanlara uygulanmaz. Bakalım bu açıklamalar sonrasında kurumunuz ikna olacak mı? (Yeni Şafak / Ahmet Ünlü)