Memuriyete başlamadan önce 18 yaşından sonra mahkeme kararı ile yaş tashihi yaptırdım. Sosyal Güvenlik Kurumu yaş tashihimi kabul etmedi bu konuda uygulama nasıldır neden kabul edilmedi?

İştirakçilerin emeklilikte hangi doğum tarihine itibar edileceği 5434 sayılı Kanunun 105 ve geçici 54 üncü maddesinde belirtilmiştir. Buna göre;

- Emeklilikle ilgili göreve ilk kez başlayanlarda, atama sırasında kurumlara gösterilen hüviyet cüzdanlarındaki doğum tarihleri,

- Nüfus cüzdanı ile nüfus kayıtları arasındaki doğum tarihlerinde farklılık varsa nüfus kayıtlarındaki doğum tarihleri,

esas alınmaktadır.

Örnek - 1: Kayıtlı bulunduğu nüfus idaresindeki doğum tarihi 15.01.1978, nüfus cüzdanındaki doğum tarihi ise 19.01.1978 olan bir kişinin emeklilikte nüfus idaresindeki 15.01.1978 doğum tarihine itibar edilmektedir. 18 yaşın doldurulmasından sonra yaş düzeltmesi yaptıranların ise 18 yaşını tamamladıkları tarihteki doğum tarihleri geçerli olacaktır.

Örnek - 2: 01.04.1967 asıl doğum tarihini 05.06.1986 tarihinde mahkeme kararı ile 01.04.1968 olarak düzelttiren bir kişinin hangi doğum tarihine itibar edilecektir?

01.04.1967 + 18 = 01.4.1985 tarihinde tamamlayacaktır.

Yaş düzeltmesini 18 yaşını tamamladığı tarihten sonra yani 05.06.1986 tarihinde yaptırdığından emeklilikte asıl 01.04.1967 doğum tarihine itibar edilecektir.

Örnek - 3: 06.05.1986 doğum tarihini 15.06.2004 tarihli mahkeme kararı ile 06.05.1984 olarak düzelttiren bir kişinin emeklilikte geçerli doğum tarihi hangisidir?

06.05.1986 + 18 = 06.05.2004 dolduracaktır. Yaş düzeltme işlemi 18 yaşın dolum tarihinde önce olduğundan emeklilikte düzeltilen 06.05.1984 doğum tarihine itibar edilecektir.

Örnek - 4: 10.3.1975 doğum tarihini 10.5.1993 tarihinde kesinleşen 22.2.1993 tarihli mahkeme kararı ile 10.3.1973 olarak düzeltilen iştirakçinin emeklilikte geçerli olacak doğum tarihi hangisidir?

10.03.1975 + 18 = 10.03.1993 dolduracaktır.

İlgilinin yaş tashihine ilişkin karar her ne kadar 18 yaşını doldurduğu tarihten sonra kesinleşmiş ise de, mahkeme kararı 18 yaştan önce olduğundan tashihte 10.3.1973 doğum tarihine itibar edilecektir.

Doğum tarihlerinde ay gösterilmemiş ise o yılın temmuz ayının birinci günü, ay yazılı gün gösterilmemiş ise o ayın birinci gün doğum günü sayılır.

Örnek - 5: 16.04.1985 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığında göreve başlayan bir öğretmenin doğum tarihi 1967 olup, doğum tarihinde ay ve gün bulunmamaktadır.

1967 doğum tarihi itibariyle 18 yaşını 1985 tarihinde tamamlayan bu kişinin doğum tarihinde ay ve gün bulunmaması nedeniyle Temmuz ayının birinci günü doğum günü olacağından 18 yaşının dolum tarihi de 01.07.1985 olacaktır.

Dolayısıyla iştirakçi olabilmenin şartlarından 18 yaşını tamamlamadan göreve başlamış olması nedeniyle 01.07.1985 tarihinden önce geçen süresi hizmet olarak değerlendirilmeyecektir.

Örnek - 6: 1.10.1977 doğum tarihini 03.12.1994 tarihli mahkeme kararı ile 1975 olarak düzelttiren bir kişinin emeklilikte itibar edilecek doğum tarihi hangisi olacaktır?

10.10.1977 + 18 = 10.10.1995 tarihinde dolduracaktır.

Yaş düzeltmesi 18 yaşını tamamladığı tarihten önce yapıldığından emeklilikte 1975 doğum tarihine itibar edilecektir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus her ne kadar asıl doğum tarihinde ay ve gün olmakla birlikte düzeltilen doğum tarihi aysız günsüz düzeltildiğinden emeklilikte 01.07.1975 doğum tarihine itibar edilecektir.

Kaza-i Rüşt Kararı nedir?

5434 sayılı Kanuna 1425 sayılı Kanun ile eklenen Ek 2l inci madde uyarınca 01.12.1970 tarihinden itibaren bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kaza-i rüşt kararı almak suretiyle öğrenimleri ile ilgili olarak 5434 sayılı Kanuna tabi göreve girenler hakkında l8 yaşını bitirmiş olmak şartı aranmamaktadır.

Örnek - 1:

24.11.1972 doğum tarihli olan ve sağlık meslek lisesini bitirerek kazai-rüst kararı alan bir kişi 30.06.1990 tarihinde hemşire olarak göreve başlamıştır.

24.11.1972 + 18 = 24.11.1990 tarihinde dolduracaktır.

18 yaşını doldurduğu tarihten önce 30.6.1990 tarihinde göreve giren bu kişinin 18 yaşını tamamladığı tarihten önce geçen süresi hizmetten sayılmaması gerekmekte ise de, meslek lisesini bitirerek kazai-rüst kararı alıp, mesleği ile ilgili göreve başladığından 01.07.1990 tarihi ile 18 yaşını tamamladığı 24.11.1990 tarihi arasında geçen süresi fiili hizmet müddetinden sayılacaktır.

20.5.1975 doğum tarihli olan ve imam hatip okulunu bitirdikten sonra kazai-rüşt kararı alarak 02.07.1992 tarihinde Diyanet İşleri Başkanlığında genel idare hizmetleri sınıfında memur olarak görev başlayan bir kişinin iştirakçiliği hangi tarihten itibaren başlayacaktır.

İlgili her ne kadar meslek lisesini bitirip kazai-rüşt kararı alarak göreve başlamış ise de, başladığı görev mesleği ile ilgili olmayıp yani imam olarak göreve başlamayıp memur olarak başladığından 18 yaşını tamamladığı tarihten önce geçen süresi hizmetten sayılmayacaktır.

Örnek - 2: 24.12.1962 doğum tarihli olan 30.08.1980 tarihinde astsubay nasbedilen bir kişi, astsubay nasbedildikten sonra 01.11.1980 tarihli mahkeme kararı ile kazai-rüşt kararı aldırmıştır. Bu kişinin iştirakçiliği kazai-rüşt kararının alındığı 01.11.1980 tarihinden itibaren başlayacaktır.

Örneklerde de görüleceği üzere okulu bitirip göreve girmeden önce kazai-rüşt kararı alanlar göreve giriş tarihinden, göreve girdikten sonra alanlar ise kazai- rüşt kararının alındığı tarihten itibaren iştirakçiliği başlayacaktır.

5510 sayılı Kanuna Göre İlk Defa Göreve Girenlerin Durumu

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1.10.2008 tarihinden sonra ilk defa göreve başlayanlar hakkında uygulanacak olan 5510 sayılı Kanunda da 4/1-c kapsamında sigortalı olmanın şartlarından birisi de yine 18 yaşını tamamlamış olmaktır. Bu kapsamda sigortalı olanların ilk defa memuriyete başladıkları tarihte doğum tarihleri ne ise ona göre işlem yapılmakta olup, daha sonra yapılacak yaş tashihlerine hiçbir şekilde itibar edilmeyecektir.

Ancak, bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden, 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar hakkında 18 yaşın bitirilmiş olma şartı aranmayacaktır.