Soru: Bir kamu kuruluşunda memur kadrosunda çalışıyorum. Biz memurların da işçilerde olduğu gibi, dışarıdan primlerimizi ödyerek emekli olmamız mümkün mü?

CEVAP: Sosyal Güvenlik Reformu sonrasında isteğe bağlı sigortalılık konusunda önemli değişiklikler yaşandı. Reform tarihi olan 1 Ekim 2008 öncesinde isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler taleplerine göre, isteğe bağlı SSK’lı veya isteğe bağlı Bağ- Kur’lu olabiliyorlardı. Ne var ki 1 Ekim 2008 sonrasında bu imkan ortadan kaldırıldı ve isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin primleri 4/b’li yani Bağ -Kur’lu olarak değerlendirilmeye başlandı. Aslında bu durum birçok haksızlığı da beraberinde getirdi. Sigortalı yani 4/a şartlarıyla emekli olmak isteyenler için isteğe bağlı sigortalılık yolu kapanmış oldu.
Diğer yandan bir başka çalışan grubu olan memurlar için de isteğe bağlı sigortalılık imkanı var.
En az 10 yıl memurluğu olan, daha sonra memurluktan istifa etmiş bir kişi SGK’ya başvurarak keseneklerini ve kurum karşılıklarını ödeyerek emekli olabiliyor. Örneğin; 20 yıl fiili hizmet ve belirli bir yaşı tamamlama şartlarıyla emekli olabilecek bir memur, 10 yıl fiili hizmet süresini bir kamu kurumunda tamamlayarak ve kalan 10 yılın SGK’ya ödenmesi gereken keseneklerini de cebinden ödeyerek, doldurması gereken yaşı ise hiç prim ödemeden bekleyerek emekli olabilir.

Atılmamış olmak şart
Bu haktan yararlanabilmek için memurluktan atılmamış, istifa ederek ayrılmış olma koşulları da bulunmaktadır. Ayrıca yukarıda ifade ettiğimiz gibi, 10 yıldan daha az süre memur olarak görev yapanlar da iştirakçi sayılmazlar ve bu yolla emekli olmaları mümkün değildir.
İsteğe bağlı koşullarıyla emekli olmayı planlayan memurların SGK’ya ödeyecekleri prim (kesenek), memuriyetten ayrıldıkları tarihteki kadrolarının karşılığı olan dereceye göre hesap edilir. Bu şekilde kendi keseneğini ödeyerek emekli olmak isteyenlere her yıl bir kademe, her üç yıl için bir derece verilir.
Hemen ifade etmekte fayda var; isteğe bağlı iştirakçi olarak emeklilik keseneklerini ceplerinden ödeyenlerin ödemiş oldukları kesenekler emeklilik ikramiyesinin hesabında dikkate alınmaz. Emekli ikramiyesi, kişinin istifa etmeden önce çalışmış olduğu süreye göre hesaplanır. Bu nedenle cebinden prim ödeyip emekli olmayı hesap edenlerin bu kritik noktayı bilmelerinde fayda var.

Prim borcu olan affı kaçırmasın
Soru: Devletten emekli olduktan sonra kendime iş yeri açtım. Ancak destek primi ödemediğim için emekli aylığımdan kesinti yapılıyor. Bu kesintiden yasayla kurtulabilir miyim? Af beni de kapsıyor mu?
CEVAP: Torba Yasa içerisinde neredeyse tüm prim borçlarına af değil ancak ‘yapılandırma’ imkanı tanındı. Dolayısıyla Sosyal Güvenlik Destek Primi borçları da yapılandırma kapsamında. Torba Yasanın yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren üç ay içinde yazılı başvuru yaparak, destek primi borcunuzu 36 ay içinde, her iki ayda bir olmak üzere 18 eşit taksitte ödeyebilirsiniz. Bu nedenle yasayla gelen bu imkandan muhakkak yararlanın, affı kaçırmayın.

6 ay limiti var
İsteğe bağlı iştirakçilik yoluyla emeklilik hayali kuranların bu imkandan yararlanabilmeleri için belirli bir zaman aralığında başvuru var. Buna göre, memuriyetten ayrıldıktan sonra en geç 6 ay içerisinde SGK’ya isteğe bağlı iştirakçilik için başvurmak gerekiyor. Ayrıca yine önemli bir husus; cebinden prim yani kesenek ödeyerek Emekli Sandığı’na tabi iştirakçiliği başlayanlardan, keseneklerini toplu veya aralıklı olarak 6 aydan daha uzun süre ödemeyenlerin, iştirakçilikleri sona erer, emeklilik yolu en azından bu yöntem için kapanır.
1 Ekim 2008 sonrası ilk kez memur olanlar, yine bu tarihte yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanuna tabi oldukları için, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu uyarınca düzenlenmiş isteğe bağlı iştirakçilikten yararlanamazlar.
Sonuç olarak; 1 Ekim 2008 tarihinden önce memuriyeti olan, en az 10 yıl memurluk yapmış, memurluktan atılmamış, memurluktan ayrıldıktan sonra SSK’lı veya Bağ Kur’lu olarak çalışmamış ve en geç 6 ay içerisinde SGK’ya başvurmuş kişilerin isteğe bağlı iştirakçi olmaları ve emeklilik için koşulları tamamladıktan sonra emekli olmaları mümkündür. Cem Kılıç Milliyet