657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı başlıklı 28'inci maddesinde; “Memurlar Türk Ticaret Kanunu'na göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç). Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca, daha katı kurallar getiren 399 sayılı KHK'nin Başka İş ve Hizmet Yasağı başlıklı 15'inci maddesinde; Teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel müdür, müessese müdürleri ile yönetim kurulu ve yönetim komitesi üyeleri ve her çeşit personeli bu Kanun Hükmünde Kararname'de öngörülen haller dışında başka bir işle meşgul olamayacakları ile hangi faaliyetlerde bulunacakları açıkça belirtilmiştir.

Bu hükümlere göre, memurlara ve sözleşmeli personele yasaklanan ticari kazanç getirici faaliyetler tadat edilmiştir. Bu bağlamda, memur veya sözleşmeli personelin UYAP üzerinden izale-i şuyu ihalesine girerek ev veya arsa satın alması yasaklanan faaliyetler kapsamına girmemektedir. Ancak, bu faaliyetler süreklilik arzeder ve alınan gayrimenkuller kısa sürelerde alınıp satılırsa bu işi yapanlar hakkında Gelir İdaresi Başkanlığı'nca vergi mükellefiyeti tesis edilecektir ki bu durum açıkça disiplin cezasını gerektirecek bir faaliyettir. Bu ince çizgi gözetildikçe sorun olmayacaktır.

Avukatlık ruhsatına sahip memurlar ücretsiz vekalet alabilir mi?
Avukatlık ruhsatına sahip devlet memurunun ebeveyni,eşi, çocukları, kardeşleri ile onların eşi ve çocuklarının, adli ve idari iş, işlem ve davalarında ücretsiz olarak avukatlıklarını üstlenebilir mi?

Bu konuyla ilgili olarak Devlet Personel Başkanlığı'nın vermiş olduğu görüşe göre; Kamu kurumlarında aylık veya ücret karşılığında çalışmakta olanların, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 11'nci maddesinde yer alan; “Aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığında görülen hiçbir hizmet ve görev, sigorta prodüktörlüğü, tacirlik ve esnaflık veya meslekin onuru ile bağdaşması mümkün olmayan her türlü iş avukatlıkla birleşemez.” hükmü uyarınca, aylık karşılığında çalışan devlet memurlarının avukatlık yapamayacağı ifade edildiğinden, devlet memurlarının avukatlık mesleğini ücretli ya da ücretsiz icra etmeleri mümkün değildir.

Naklen atamalardaki beş yıllık süre düşürüldü mü?
Anlayamadığım geçen haftaki yazınızın son kısmındaki “Mahalli idareler arası yapılacak naklen atamalarda 5 yıllık süre düşürüldü” kısmıyla ilgili. Eşim üniversitede çalıştığı için uzun süredir bu kararı bekliyoruz. Fakat yazınızda” mahalli idareler arasında yapılacak naklen atamalarda” diyor. Peki bizim gibi üniversitelerde çalışanlar bu kapsama giriyor mu? Girmiyorsa bizim ne yapmamız gerekir?
ikinci sorum; eşim işe başlayalı 4 yıl oldu ama kadroya geçeli 2 yıl oldu. bu 5 yıl şartı işe başlama tarihinden mi geçerlidir yoksa kadroya geçme tarihinden itibaren mi geçerlidir?

2016 - 2017 yılları için imzalanan toplu sözleşmede, 2013 yılında kadroya geçirilen sözleşmelilere getirilen 5 yıl nakil yapılamayacağı yönündeki düzenlemeye dönük olarak alınan kararda; “657 sayılı Kanun'un geçici 41'inci maddesinin dördüncü fıkrasının son cümlesinde yer alan “beş yıl” ibaresi mahalli idareler arasında yapılacak naklen atamalarda “iki yıl” olarak uygulanır.” ifadesine yer verilmiştir.

Toplu sözleşmenin atıfta bulunduğu 657'nin geçici 41'inci maddesinde; “Bu madde hükümlerine göre memur kadrolarına atananların, söz konusu mevzuat hükümlerine göre sözleşmeli personel olarak geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladığı tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz. Bu madde kapsamında memur kadrolarına atananların beş yıl süreyle başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz.”

Buna göre; 1- Toplu sözleşmede alınan karar, yerel yönetim hizmet kolundaki görüşmeler sırasında alınmış olup, bu kararda da yazdığı üzere, düzenleme sadece mahalli idareler arasında yapılacak nakillerde kaldırılmıştır. Yani, Yozgat belediyesinden Mamak belediyesine geçişte 5 yıl nakil yasağı, 2016 Ocak'tan itibaren uygulanmayacak ama Mamak belediyesinden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'na geçişte 5 yıl nakil yasağı yine uygulanacaktır.

2- Düzenleme yükseköğrenim kurumlarını kapsamamaktadır. Bu nedenle örneğin üniversite hastanelerinde, kadroya geçen sözleşmeliler bu haktan yararlanamayacaktır. Benzer bir talebin Sağlık Sen tarafından da hizmet kolu görüşmelerinde gündeme getirilmesi ve toplu sözleşme metnine yazılması gerekmekteydi. Bu haktan mahalli idareler (il özel idaresi ve belediyeler) dışında kalan kurumlarda çalışan hiçbir personel yararlanamayacaktır.

Kadroya geçirilen 100 bin sözleşmeli personeli rahatlatacak formül
Daha önce bu köşeden konuyla ilgili detaylı açıklamaları “Kadroya geçirilen 100 bin sözleşmeli personeli rahatlatacak formül” başlığı altında yapmıştık. Özetlemek gerekirse kadroya geçirilen sözleşmeli personeli rahatlatacak çözümleri üç başlık altında toplamıştık. Bunlar; 1- Unvan değişikliği ile naklen geçiş yapılabilir. 2- İstisnai kadrolara atama yöntemiyle naklen geçiş. 3- KİT'lerdeki sözleşmeli personel pozisyonları da istisna kapsamındadır. Konunun detaylarını öğrenmek için 16 Şubat 2014 tarihli yazımızı okumanızı öneririz. Ahmet Ünlü Yeni Şafak