Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve haller 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda düzenlenmiş olmakla birlikte, bu fiil ve hallerden bazıları somut tespitlere dayandırılabilirken bazıları ise disiplin amirlerinin değerlendirmesine göre farklı yorumlanabilmektedir. Kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde veya dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre çeşitli disiplin cezaları verilebilmektedir.

657 sayılı Kanunda, Devlet memurlarının disiplin cezası gerektiren fiil ve hallerin hangileri olduğu tek tek sayılarak, fiil ve haller ağırlık derecelerine göre 5 grupta toplanmıştır. Ancak bu fiil ve hallerin bir kısmı, ilgili disiplin amir ve kurullarının değerlendirmesine göre farklılık gösterebilecek niteliktedir.

Örneğin; “Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak” fiilinin, memur tarafından işlenip işlenmediği somut olarak belirlenmesi mümkün iken, “Kurumların huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozmak” fiilinin memur tarafından işlenip işlenmediği ile hangi tutum ve davranışın bu fiil kapsamında değerlendirildiği yoruma açık bir konudur.

Soyut fiil ve haller

657 sayılı Kanunda, Devlet memurlarına disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve haller arasında, somut olarak tespit edilmesi ve kanıtlanması zor olan fiil ve hallerde de yer verilmiştir.

Disiplin cezası gerektiren fiil ve halin soyut nitelik taşınması, bu fiil ve hakle ilişkin farklı değerlendirmeler yapılması ve memurlar hakkında farklı uygulamalar yapılması sonucunu da doğurmaktadır.

Devlet Memurları Kanunda disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve haller arasında sayılanlardan, disiplin amirleri tarafından farklı yorumlanmaya açık olduğunu memurunyeri.com olarak düşündüğümüz fiil ve hallerden bazıları şöyle:

-Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak, (uyarma cezası)

-Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak, (uyarma cezası)

-Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak, (uyarma cezası)

-Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak, (uyarma cezası)

-Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak, (kınama cezası)

-İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak, (kınama cezası)

-Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak, (kınama cezası)

-Kurumların huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozmak, (kınama cezası)

-Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek, (aylıktan kesme cezası)

-Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak, (aylıktan kesme cezası)

-Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak, (kademe ilerlemesinin durdurulması)

-İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozmak, (Devlet memurluğundan çıkarma cezası)

-Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak, (Devlet memurluğundan çıkarma cezası)

-Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak. (Devlet memurluğundan çıkarma cezası)