657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, memurların haftalık çalışma sürelerinin genel olarak 40 saat olduğunu ve cumartesi - pazar günlerinin tatil olacak şekilde belirleneceğini, ayrıca günlük çalışma saatleri dışında çalıştırılacak Devlet memurlarına bu çalışmalar karşılığında ücret ödenmesi veya izin kullandırılması hususlarını da düzenlemiştir.

Yaptırılan fazla çalışmanın karşılığı

Kamu kurum ve kuruluşları tarafından, günlük mesai saatleri dışında çalıştırılan memurlara, yaptırılan bu çalışmalar karşılığında;

-Bazı hallerde, zorunlu olarak fazla çalışma ücreti ödenmektedir.

-Bakanlar Kurulu tarafından kararlaştırıldığı durumlarda fazla çalışma ücreti ödenmektedir.

-Bütçe kanunlarına ve toplu sözleşmelere konulan hükümlere istinaden, bazı personele fazla çalışma ücreti ödenmektedir.

-Karşılığında ücret ödenmeyen fazla çalışma süreleri için ise izin kullandırılmaktadır.

Bu yazımızda, sadece fazla çalışma karşılığı izin kullandırılması hususuna değinilecektir.

İzin kullanma hakkı kazanma

Fazla çalışma ücreti verilmeksizin yaptırılan fazla çalışmalardan dolayı memurlara izin verilmesi hususu 657 sayılı Kanunun 178/B maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemede; “... personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir.” denilmiştir.

Devlet Memurları Kanunu, mesai saatleri dışında yaptırılan fazla çalışmanın her sekiz saati karşılığında ilgili memura “bir gün” süre ile izin verilmesini hükme bağlarken, fazla çalışma yaptırılacak sürenin en çok ne kadar olabileceğine ilişkin herhangi sınırlama ise getirmemiştir. Bu nedenle, yapacakları fazla çalışmanın süresine göre, memurların hak edeceği fazla çalışma karşılığı izin süresi de farklı olabilecektir.

Hak edilen iznin kullanılması

Fazla çalışma yaptığı için izne hak kazanan Devlet memurunun, fazla çalışma yaptığı günleri izleyen yakın bir zamanda bu izinleri kullanması, dinlenme ve vücut sağlığı bakımından önemli olmakla birlikte; fazla çalışma karşılığı hak edilen izinleri daha ileri bir tarihte ve en çok 10 günlük kısmını yıllık izinle birleştirmek suretiyle kullanması da mümkündür.

Bu itibarla, Devlet memurlarının yaptıkları fazla çalışmalar karşılığında hak ettikleri izinlerin;

-En fazla on günlük kısmının yıllık izinle birleştirilebileceğini ve bu şekilde birleştirmenin her yıl sadece bir defa yapılabileceğini,

-Yıllık izinle birleştirilmeyen izin sürelerinin, parça parça ya da toplu olarak, kurumları tarafından uygun görülecek zaman ve sürelerle kullanılabileceğini,

-Fazla çalışma yapılan yıl (takvim yılı) içinde kullanılmayan (yıllık izinle birleştirilerek ya da birleştirilmeden) izin sürelerinin, izleyen yıllarda da kullanılabileceğini,

-Herhangi bir sebeple, fazla çalışmanın yapıldığı yılda (takvim yılı) ya da izleyen yılda kullanılmamış olmasının, o izinlerin daha sonraki yıllarda kullanılmasına engel teşkil etmeyeceğini (yanmayacağını)

düşünmekteyiz. memurunyeri