Allah nasip ederse 21 Eylül 2015 tarihinde bir bebeğimiz dünyaya gelecek. 16.09.2015 tarihinde Sayın Başbakan Kurban Bayramı tatilinin 2,5 gün uzatıldığını dolayısıyla 21-27 Eylül tarihleri arasının Kurban Bayramı tatili olarak ilan edildiğini duyurdu. Babalık iznim ne zaman başlar? C. D.

Daha önceki yazılarımızda benzer konuları izah etmiştik. 657 sayılı Kanun'un 104 üncü maddesinde düzenlenen babalık izninin ne zaman başlayacağı hususu net olarak belirtilmemiştir. Dolayısıyla da bu konuda Devlet Personel Başkanlığı'na görüşler sorularak konunun çözüm yoluna gidilmeye çalışılmıştır. 217 sayılı KHK hükümleri çerçevesinde personel konularındaki problemleri çözme görevi bu başkanlığa verilmiştir. DPB 23.12.2011 tarihli görüşünde bu konuda şu ifadelere yer vermiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 104'üncü maddesinin (B) bendinde; “Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni; … verilir.” hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla;

1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 104'üncü maddesinin (B) bendinde düzenlenen babalık izninden 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 3/c maddesi kapsamında görev yapan sözleşmeli personelin de aynı usul ve esaslar çerçevesinde yararlandırılması gerekmektedir.

2- Devlet memuruna isteği üzerine verilen söz konusu iznin eşinin doğum yaptığı tarihten itibaren başlaması gerektiği, doğum olayının gerçekleştiği tarihten itibaren 15 gün veya 1 ay sonra bahsi geçen babalık izni verilemez.
Görüleceği üzere, madde metninde babalık izninin hangi tarihten başlayacağına ilişkin bir düzenleme yer almamış olmasına rağmen bu boşluk DPB görüşü ile doldurularak babalık izninin başlangıcının doğum tarihinden itibaren başlayacağı ifade edilmiştir.

Ölü doğum yapılması halinde babalık izni verilir mi?

Babalık izni, eşinin doğum yapması nedeniyle memura verilen bir izin olması nedeniyle, eşi ölü doğum yapan memurun da bu izinden yararlanması gerekmektedir. Önemli sağ veya ölü olarak doğumun gerçekleşmesidir.

Kanuni izin kullanılırken doğum olursa izin nasıl kullanılır?
Memurun kanuni izinlerini kullanması sırasında eşinin doğum yaptığı bazı hallerde, babalık izni nasıl kullanılacaktır?
657 sayılı Kanun'un 104'üncü maddesine göre babalık izni memurun talebine bağlı olarak kullanıldığı ve amirin takdir hakkının olmadığı düşünüldüğünde, ilgili memur talep ettiğinde yıllık iznin kesilerek mazeret izninin verilmesi gerekmektedir.
Ancak, memurun raporlu olması veya resmi tatil gibi durumlarda doğum olayının gerçekleşmesi hallerinde raporun veya resmi tatilin kesilmesi gibi bir durumun olması mümkün değildir. Yani, babalık izni, raporlu olunan süre kadar az kullanılacaktır.

Evlilik mazeret izni nedeniyle karşılaşılan sorunlar

Daha önceki yazılarımızda babalık iznine benzer bir durum olan evlenme izninde de benzer sıkıntıları gündeme getirmiştik. Ancak, geçen süre içerisinde bu sorunlara bir çözüm getirildiğini söyleyemeyiz.
Evlenme nedeniyle mazeret izninin verilebilmesi için evlenmenin tescil edilmesi gerekmektedir. Ancak, resmi nikah töreni için gün alınması da o gün itibariyle evlenmenin yapılacağı anlamına gelir ve izin süreci başlatılabilir.

Evlenme tarihinden itibaren 10 gün içinde izin kullanma zorunluluğu yoktur

Birçok kamu kurumu evlenme tarihinden itibaren yani resmi nikah davetiyesinde belirtilen günden itibaren 10 gün içerisinde mazeret iznini kullandırmaktadır. Halbuki kanun metninde böyle bir zorunluluk yoktur. Yani, kamu kurumları sen evlendin ve 10 gün geçti diye izin vermemezlik yapamaz ve yapmamalıdır. Bize göre o takvim yılı içerisinde 10 günlük mazeret izni kullandırılmalıdır. Ancak, her halükarda izin kullanılabilmesi için evliliğin vuku bulması gerekmektedir.

Dolayısıyla evlilik sürecine kadar memurların yıllık izinle bu süreci geçirmeleri gerekmektedir. Ayrıca, evlilik hazırlıkları için yıllık iznin yanında 104'üncü maddede bizatihi sayılmayan idarenin takdirinde olan mazeret izninin kullanılması da mümkün bulunmaktadır. Ancak, bu iznin verilip verilmemesi idarenin takdirindedir.

Bu konuda Devlet Personel Başkanlığı ne diyor?

Bu konuda Devlet Personel Başkanlığı'nın vermiş olduğu bir mütalaada şu hususlara yer verilmiştir; 657 sayılı Kanun'un 104'üncü maddesinin B fıkrasındaki sebeplere dayalı olarak verilen mazeret izinlerinden;

1- Evlilik sebebine dayalı olarak verilen mazeret izninin, resmi nikahın gerçekleştiği tarihten, ancak nikah ve düğünün farklı tarihlerde yapılması durumunda, memurun tercihi de göz önünde bulundurularak resmi nikah yahut düğün tarihinden,

2- Babalık izni ile ölüm üzerine verilen mazeret izninin ise, söz konusu mazeretlerin vuku bulduğu tarihten, diğer bir deyişle doğumun veya ölüm olayının meydana geldiği tarihten, itibaren başlamak suretiyle kullandırılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Mazeret izinlerindeki sıkıntılar nasıl çözülür?

657 sayılı Kanun'un 104'üncü maddesinde evlenenlere mazeret izni verileceği hüküm altına alınmasına rağmen bu iznin hangi tarihten itibaren başlayacağı ve hangi sürede kullanılması gerektiği belirtilmemiştir. Bu nedenledir ki kurumlarda farklı farklı uygulamalar yapılmaktadır.

Aynı sorunlar diğer mazeret izinleri için de söz konusudur.
Bu köşede yıllık izinlerle ilgili açıklama yaparken yıllık izin kullanırken memurun hastalanması halinde yıllık iznin raporlu olarak geçirilen süresinin daha sonra kullanılacağını ve uygulamanın da bu yönde olduğunu ifade etmiştik. Görüleceği üzere, hem evlenme izninin kullanılmasında hem de babalık izninin kullanılmasında kanuni boşluk bulunmaktadır. Bu boşlukta maalesef memurların aleyhine doldurulmaktadır.

Halbuki bu konulardaki boşluğu giderecek kurum olan Devlet Personel Başkanlığı, çıkaracağı bir tebliğle bu konulardaki kafa karışıklığını gidererek yasal boşluğu doldurabilir ve bu şekilde de kurumlar arasındaki farklı uygulamalar sona erer. Görüşle düzeltilemeyen durumlar için de kanuni düzenleme yapılmasının yerinde olduğu düşünülmektedir.

Ticari faaliyeti olan memur adayları çok dikkatli olmalı

Babamın borçları nedeniyle ticari faaliyetler benim üzerimde görünmektedir. Öğretmen olarak atamam çıktı. Bu durumun olumsuz bir sonucu olur mu?

657 sayılı Kanun'un Adaylık Süresi Sonunda Başarısızlık başlıklı 57'nci maddesinde; “Adaylık süresi içinde aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir. İlişikleri kesilenler ilgili kurumlarca derhâl Devlet Personel Başkanlığı'na bildirilir” hükmüne yer verilmiştir.
Bu kanunun 125'inci maddesinde ise; ticaret yapmak veya devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektirmektedir.

Sonuç olarak ticari faaliyet yapıldığının tespiti oldukça kolay olup, ataması yapılacak memurların ticari faaliyetlerini atama yapılmadan (göreve başlamadan) terketmesi gerekmektedir. Aksi takdirde memurluklarının sona ermesi gibi bir yaptırımla karşı karşıya kalırlar. ahmet ünlü yeni şafak