Boş bulunan 3600 ek göstergeli Daire Bşk. kadrosunda fiilen 8 ay görev yaptıktan sonra 4 ayda asaleten görevden sonra KHK ile Bakan Müşaviri oldum. Bakan Müşaviri olduktan sonra da aynı Daire Başkanlığı görevi fiilen 5 ay daha yürüttüm. Toplamda 17 ay fiilen Daire Başkanlığı görevini yürüttüm. Daha sonra Bakan Müşaviri olarak devam ettim. Bakan Müşaviri olarak da bir yıl oldu. Bu durumda emeklilikte Makam Tazminatı hak ediyor muyum? M.K.

657 sayılı Kanunun ek 26 ncı maddesinde makam tazminatının nasıl ödeneceği ve emeklilikte bu ödemeye hangi hallerde hak kazanılacağı açıklanmıştır. Normal şartlarda makam tazminatı ödemesi yapılan bir görevde 6 ay süreyle görev yapmadan bakanlık müşaviri kadrosuna atananlar makam tazminatı ödemesinden faydalanamazlar. Ancak, sizin durumunuz biraz farklıdır. Aşağıda konuyu detaylarıyla açıklayacağız.

Diğer yandan 5434 sayılı Kanunun Ek 68 inci maddesinde makam, görev ve temsil tazminatından emeklilikte nasıl faydalanılacağı açıkça belirtilmiştir.

Makam tazminatından emeklilikte faydalanmanın genel şartı iki yıldır

Makam tazminatı ile yüksek hakimlik tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde toplam 2 yıl bulunduktan sonra emekliye ayrılanlara makam veya yüksek hakimlik ve temsil veya görev tazminatları bulundukları en üst görevleri esas alınarak ödenir.

Örnek: Genel Müdür olarak 6 ay görev yapan bir personel daha sonra bakanlık müşaviri olarak atanırsa 657 sayılı Kanuna ekli IV sayılı cetvelde belirtilen 4500 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan miktarda makam tazminatı almaya devam edecektir. (Maaş ödemeleri 666 sayılı KHK ile değiştiği için makam ve görev tazminatı ödenmemektedir.) Toplam makam tazminatı ödeme süresi iki yıl olursa da en yüksek makam tazminatından yani 7000 gösterge üzerinden emeklilikte yararlanılacaktır.

Bazı hallerde makam tazminatı için iki yıl şartı yoktur

Makam tazminatı ile yüksek hakimlik tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde bulunanlardan, 10/10/1984 tarihli ve 3056 sayılı Kanunun 36 ncı maddesine göre istihdam edilenlere, Başbakanlıkta da makam tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde en az 6 ay çalışmış olmaları kaydıyla bu tazminatlardan yüksek olanı esas alınarak ödeme yapılır. Bu halde de iki yıllık süreyi doldurma şartı aranır. Ancak bu tazminatların ölenlerin dul ve yetimlerine ödenmesinde iki yıl görev şartı aranmaz.

Şahsa bağlı kadrolar için makam tazminatında süre şartı yoktur

Soruya dönecek olursak, 4 ay süreyle asaleten daire başkanı olarak görev yaptıktan sonra bakanlık müşaviri kadrosuna atanılmış sayılması halinde makam tazminatı aynen ödenmeye devam edileceği için 6 aylık çalışma şartı burada dikkate alınmaz. Çünkü, daire başkanına ödenmekte olan makam tazminatı şahsa bağlı olarak ödenmeye devam edilecek ve maaş eşitleninceye kadar dondurulacaktır. 666 sayılı KHK ile maaş ödemelerindeki sistem farklılaştığı için bakanlık müşavirlerinin maaş kalemleri arasında makam ve görev tazminatı ödemesi olmamakla birlikte emeklilikte makam ve görev tazminatı alınacaktır.

Özellikle Bakanlıkların teşkilat kanunlarında yapılan değişiklikle birlikte birçok bakanlıkta il müdürü, daire başkanı ve daha üst görevlerde bulunanlar bakanlık müşaviri kadrolarına atanmış sayıldılar ve daha önce aldıkları ücretler donduruldu. İşte bu durumda olanlar için makam tazminatı ödemesinde 6 aylık süre şartı aranmaz ve makam tazminatı ödenmeye devam edilir. Halbuki makam tazminatı ödenilen kadrolarda görev yaptıktan sonra bakanlık müşaviri veya uzman unvanlı kadrolara (657 sayılı Kanunun 43/B maddesinde yer verilen kadrolara) atananlara makam tazminatı ödenebilmesi için altı ay süreyle bu görevlerde bulunulması gerekmektedir.

6400 ek gösterge üzerinden emekli kesintisi yapılıyor ama

Ek gösterge ödemesinden emeklilikte yararlanabilmek için durum makam tazminatı ödemesinden farklıdır. Hatta bazı hallerde kişilerden 6400 ek gösterge üzerinden emekli kesintisi yapılmasına rağmen emekli olurken bu haktan yararlanamama dahi söz konusu olabilmektedir. Bunun nasıl olduğunu izah edelim.

657 sayılı Kanunun 43/B maddesi gereğince 6400 ek göstergeli genel müdür ve eşiti kadrolarda görev yapmakta iken 6 ay görev yapmadan görevden ayrılır ve 1 inci dereceli uzman veya müşavir kadrosuna atanırsanız 6400 ek göstergeyi almaya devam edersiniz. Hatta emekli kesintiniz dahi bu ek gösterge üzerinden kesilmeye devam eder. Ancak, emekli olacağınız zaman en az altı ay 6400 ek göstergeli görevde çalışmadığınız gerekçesiyle SGK bu ek gösterge üzerinden emekli olamayacağınızı size söyleyecektir.

Benzer durumlar değişik kanun ve KHK'lerle şahsa bağlı hale getirilen müşavirler için de geçerlidir. Yani genel müdür olarak görev yaparken altı ay süreyle görev yapmadan sizi kanunla bakanlık müşaviri olarak atanmış saysalar ve her türlü ödemeleri şahsa bağlı hale getirseler dahi SGK, 6400 ek göstergeli kadroda altı ay çalışmadığınız gerekçesiyle emeklilikte size bu ek göstergeyi vermeyecektir.

1. dereceye yükselebilir miyim?

2014 yılında verilmesi düşünülen 1 dereceyle ilgili benim size bir sorum olacak, cevaplarsanız çok sevinirim. Ben araştırma görevlisi olarak çalışmaktayım ve maaş ve emeklilik derece/kademelerim şu şekilde: Maaş derece/kademe: 4/3, Emeklilik derece/kademe: 6/3. Eğer 1 derece maaş kısmını ilgilendiriyorsa benim 3/3 olmam gerekiyor; ancak araştırma görevlileri 4. derecenin altına düşemiyorlar diye biliyorum. Bu durumda ne olacak? M.Y.

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'nun ek gösterge cetvelinde öğretim yardımcıları sınıfı arasında yer alan araştırma görevlilerinin 1.dereceye kadar yükseleceği belirtilmiş olup, şayet kanun çıkar ve ilave bir derece ilerlemesinden faydalanmanız mümkün olursa derecenizin yükseleceğinden şüpheniz olmasın. Bu nedenle bildiklerinizin yanlış olduğunu söyleyebiliriz. Ahmet Ünlü / Yeni Şafak