KAMU
Kademeli sistemde erken emeklilik
İsmi mahfuz okurumu Emel hanım soruyor: “Bünyamin bey, sigorta başlangıç tarihimi tam olarak hatırlamıyorum. Fakat SGK sayfasından baktığımda dönem/ay olarak 2003/01 yazıyor. Prim ödeme gün sayısı ise 2446. Ben ne zaman emekli olurum? Prim ödeme sayısı ne kadar olacak. Bu konu ile ilgili bana yardımcı olursanız memnun olurum.”
16 Eylül 2013, Pazartesi
Sayın okurumuz, ilk işe giriş tarihine göre sigortalılar ne zaman emekli olabilecekleri en çok sorulan sorulardan birini oluşturuyor.
Çeşitli kanun ve reformlar yüzünden tektip bir emeklilik şartı olmadığından ve kademeli sistem gereği herkes farklı yaş ve şartlarla emekli olabildiğinden önemli bir kafa karışıklığı var.
Öncelikle ülkemiz sosyal güvenlik rejiminde kademeli sistemle emekliliği, sonrasında ise sizin emeklilik koşullarınızı açıklayalım.
Sosyal Güvenlik Reformları Emeklilik Sistemini Değiştirdi
Ülkemiz sosyal güvenlik sistemi birkaç kez reforma tabi tutuldu. En önemli reformlar 1999, 2002 ve 2008 yılında yürürlüğe girdiler.
Her bir sosyal güvenlik reformu emekli koşullarını zorlaştırırken, genel itibariyle de emeklilik yaşını ve gerekli prim ödeme gün sayısını arttırdı. Mevcut sigortalılar için ise kademeli olarak geçiş öngörüldü.
Genel bir kural olarak halen sosyal güvenlik sistemimizde emekli olmak için ne kadar erken işe giriş bulunmakta ise o kadar erken yaşlarda emekli olma imkanı vardır.
Sosyal Güvenlik Reformu Kademeli Sistemi Getirdi
Öte yandan 2008 yılından getirilen 5510 sayılı Kanun sonrasında emeklilik açısında ilk olarak sigortalı olunan tarihin önemi ortadan kalkmıştır.
5510 sayılı Kanun birçok emeklilik statüsünü değiştirmiş ve işe girişten çok prim ödeme gün sayısının tamam edildiği tarihi esas almıştır.
Bu haseple 01.10.2008 tarihi ve sonrasında işe girenler için emeklilikte yaş şartı prim ödeme gün sayısını doldurdukları tarihe göre tespit edilecektir.
4/1-(a) yani eski tabirle SSK sigortalıları için 2036 yılına kadar kadınsa 58 erkek ise 60 yaşında ve en az 9000 gün prim ödeme sayısı ile emekli olunur.
2036 yılının yılbaşından başlamak üzere işe girenlerin emeklilik yaşı hem kadın hem de erkek için 65 yaşına yükselecektir. 2048 yılının yılbaşından itibaren erkek ve kadın tüm sigortalılar 65 yaşından önce emekli olamayacaklardır.
Kademeli Sistemle 5600 Günle Emekli Olursunuz
Ancak sizin durumunuz farklı. 2008 yılındaki reformdan önce çalışmaya başladığınız için emeklilik yaşını bir önceki yasaya göre belirleniyor.
Önceki reformun getirdiği kademeli sisteme göre daha erken emekli olabiliyorsunuz.
Buna göre 2003 yılı Ocak ayındaki girişinize göre emeklilik şartlarınız 20 yıl sigortalılık süresi ve 5600 gün prim ödeme gün sayısı. Bu şartları doldurduğunuz takdirde 49 yaşını doldurup 50 yaşından gün aldığınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Alternatif olarak 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme gün sayısı ile de kısmi emekli olabilirsiniz. Bunun için ise sürekli çalışmaya devam ederseniz yaş şartınız 58.'
İsteğe Bağlı Sigortalılık Bağ-Kur’a Sayılır
Altını çizelim bu koşullar SSK’lı, yani yeni tabirle 4-1(a) sigortalısı olarak çalışmanız halinde geçerlidir.
Çalışmadan evde oturarak kalan günlerinizi tamamlamak isterseniz isteğe bağlı sigortalı olmanız mümkündür.
2013 yılının sonuna kadar aylık en az 326 TL 88 Kuruş, en fazla ise 2124 TL 72 Kuruş ödeyerek sigortalı olabilirsiniz. Çalışma şartı olmadan emeklilik satın aldığınız bu sigortalılığa isteğe bağlı sigortalılık denir.
Ancak çalışmadan yapacağınız bu isteğe bağlı sigortalılığınız 1260 günü (yani 3,5 yılı) geçerse Bağ-Kur koşulları ile hem daha geç emekli olursunuz, hem de daha az emekli maaşı alırsınız. (Bünyamin Esen-memurhaber)