Bir kamu kurumunda hizmetli olarak görev yapıyorum ve 4 yıllık fakülte mezunuyum. Kurumum isterse memur veya şef kadrosunavekaleten atanabilir miyim ve vekalet ücreti ile ek ödeme alabilir miyim?

Kamu kurum ve kuruluşları genel olarak bu tür atamalara sıcak bakmamaktadır. Ancak, hizmetli personelin yaptığı birçok işin özel sektöre yaptırılmaya başlanması bunların memur gibi çalıştırılmasına zemin hazırlamıştır. Bu bağlamda atama şartlarının taşınması halinde memur veya şef kadrolarına vekalet verilmesine engel bir durum bulunmamaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 86 ve 175 inci maddelerinde vekaleten atamaya ilişkin şartlar ve vekalet ücreti ödenecek haller düzenlenmiştir. Bu çerçevede, kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet edenlere vekalet aylığı ödenebilmesi için, vekilin asilde aranan şartları taşıması zorunludur.

Diğer yandan, Yan ödeme kararnamesinin Vekaleti düzenleyen 9'uncu maddesinde; 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi uyarınca kurumlarınca bir göreve kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet ettirilenlere hangi hallerde vekalet ücreti verileceği açıklanmıştır.

Buna göre, vekaletin, 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesine binaen yapılması ve bu hususun onayda belirtilmiş olması, vekaletin, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek karar ile atama yapılması gereken kadro veya görevler için ilgili Bakan, diğer kadro veya görevler için asili atamaya yetkili amir tarafından verilmesi, vekillerin, genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadro veya görevler için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) bir arada taşımaları kaydıyla; vekalet ettikleri kadro veya görevler için bu Karar uyarınca öngörülen zam ve tazminatların toplam net tutarının, asli kadro veya görevleri karşılığında fiilen aldıkları zam ve tazminatların toplam net tutarından fazla olması halinde, aradaki fark; 657 sayılı Kanunun 175 inci maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve vekalet görevinin fiilen yapıldığı sürece ödenmektedir.

Yukarıda belirtilen şartları bir arada taşımayanlara, mehil müddeti, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, geçici görev, vekalet, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmet içi eğitim, kurs veya seminer nedeniyle görevlerinden ayrılanlara vekalet edenlere, vekaletleri esnasında yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, vekalet görevine ilişkin olmayan geçici görev, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmet içi eğitim, kurs, seminer ve benzeri nedenlerle vekalet görevine ara verenlere (ara verdikleri günler için), vekalet nedeniyle öngörülen zam ve tazminatlar ödenmeyecektir.

Sonuç olarak; Kurumunuz görevde yükselme yönetmeliğinde özel bir şart düzenlenmemişse bu kadro için öngörülen yukarıda yer verilen hükümlerdeki şartları taşımanız halinde memur kadrosuna vekaleten atanmanız mümkündür. Bu durumu daha somutlaştırmak gerekirse 5 inci dereceli hizmetli kadrosunda görev yapıyorsanız 5 inci dereceli bir memur kadrosuna vekaleten atanmanız mümkündür ve görevde yükselme sınavı dışındaki diğer şartları taşımanız gerekmektedir. Vekalet nedeniyle hizmetli kadrosunun zam ve tazminatı ile memurun zam ve tazminatı arasındaki farkı çalıştığınız sürece almanız gerekmektedir.

Vekaleten atamalarda açıklığa kavuşturmak istediğimiz bir diğer husus da vekalet ücretinin peşin mi yoksa çalışıldıktan sonra mı ödeneceği hususudur. Vekalet ücretleri maaşlar gibi peşin ödenmemektedir. Yine yıllık izin ve mazeret izinlerinde vekalet nedeniyle öngörülen zam ve tazminatlar ödenmemektedir.

Vekaleten yapılan atamalarda ücret fiili çalışma karşılığı ödenir ve peşin ödenmez.

...

Görüleceği üzere, vekil memura, vekalet edilen kadro için anılan Karar uyarınca öngörülen zam ve tazminatların toplam net tutarının, asli kadro ve görevi karşılığında fiilen alınan zam ve tazminatların toplam net tutarından fazla olması nedeniyle, yukarıda hesaplanan aradaki fark, 657 sayılı Kanunun 175 inci maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve vekalet görevinin fiilen yapılmasını müteakip ödenecektir.

Vekaleten atamalarda ek ödeme usulü ve şartları

161 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde bu durum açıklığa kavuşturulmuştur.

Bu Tebliğe göre; 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca ek ödeme yapılan personelden; kurumlarınca bir kadroya kurum içinden veya kurum dışından vekalet ettirilenlere, vekaletin 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesine istinaden yapılmış ve bu hususun onayda belirtilmiş olması, vekalet görevinin Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek karar ile atama yapılması gereken kadrolar için ilgili bakan, diğer kadrolar için asili atamaya yetkili amir tarafından verilmesi, vekalet eden personelin asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadrolar için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) taşıması kaydıyla vekalet ettikleri kadro için öngörülen ek ödemenin asli kadroları için öngörülen ek ödemeden fazla olması halinde, aradaki fark, ek 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve bu görev fiilen yapıldığı sürece ödenecektir.

Ancak mehil müddeti, yıllık izin, mazeret izni, hastalık ve refakat izni, geçici görev, vekalet, görevden uzaklaştırma, hizmet içi eğitim, seminer ve kurs nedenleriyle görevlerinden ayrılanlara vekalet edenler ile ek 9 uncu maddenin beşinci fıkrasında öngörülen tüm şartları bir arada taşımadıkları için tedviren görevlendirildikleri kabul edilecek olanlara ek ödeme farkı ödenmeyecektir.

Örnek: Hizmetli kadrosunda bulunan ve 1 inci dereceden aylık alan bir personelin boş memur kadrosuna vekaleten atanması halinde ilgiliye vekalet nedeniyle yapılacak ek ödeme farkı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

..