Neredeyse herkes bir an önce emekli olmak istiyor. Haliyle de bir çok kişi erken emeklilikle ilgili arayış içinde. Ancak sadece bazı çalışanlar için erken emeklilik söz konusu olabilmektedir. Bunlardan birisi de başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunan kadın sigortalılara ilişkindir.

Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunan kadın sigortalıların, 1.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek ve eklenen bu süreler tıpkı Fiili Hizmet Zammı gibi emeklilik yaş hadlerinden de indirilmektedir.

Böylece bakıma muhtaç derecede malûl çocuğu bulunan bir bayan yirmi yıl çalışınca yirmi beş yıl çalışmış gibi olacak. Dolayısıyla beş yıl daha erken emeklilik imkânını bu şekilde sağlamış olacaklardır. Burada sadece çalışan annelere bu hakkın verilmesi yetersizdir. Özellikle bu kapsamdaki engelli çocuğu olan babalar için de erken emeklilik hakkı verilmelidir.

Engellilik, doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerin çeşitli derecelerde kaybedilmesi halidir.

Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması Ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğin 4. Maddesinde, engelli: Doğuştan veya sonradan; bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan ve korunma, bakım veya rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişi, ağır engelli ise engellilik oranı yüzde 50 ve üzerinde olduğu tespit edilenlerden günlük yaşam aktivitelerini başkalarının yardımı olmaksızın yerine getiremeyeceğine engelli sağlık kurulu tarafından karar verilen kişi olarak tanımlanmıştır.

Başkasının bakımına muhtaç derecede malul kalmak  ise çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybetmiş olan ve ayrıca günlük gereksinimlerini tek başına yerine getirememektir.  Çocuklar için başkasının bakımına muhtaç derecede malullük tespitinde ölçü, çalışma gücü kaybı değil vücut fonksiyonlarının kaybıdır. Çocuğun/kişinin malul ya da başkasının bakımına muhtaç derecede malul olup olmadığına sağlık sunucuları karar vermekte, raporu SGK Bölge Sağlık Kurulu’nun onaylamasıyla geçerlilik kazanmakta, pozitif ayrımcılığa ilişkin haklardan faydalanmak mümkün olmaktadır.

SGK’da fiilî hizmet süresi zammı

5510 sayılı Kanunun 40. Maddesi’nde erken emeklilik hakkı verilen çalışanlar açıklanmıştır. Buna göre, bu maddede belirtilen işyerlerinde ve işlerde 4/a ve 4/c kapsamında çalışan sigortalıların prim ödeme gün sayılarına, bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için 60-90-180 gün, fiilî hizmet süresi zammı olarak eklenmektedir. 360 günden eksik sürelere ait fiilî hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiilî hizmet süresi ile orantılı olarak belirlenmektedir.

Çalışmanın fiili hizmet süresi zammı kapsamında değerlendirilebilmesi için, sigortalının kapsamdaki işyerleri ile birlikte belirtilen işlerde fiilen çalışması ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şarttır.

Buna göre; kurşun ve arsenik işleri,  cam fabrika ve atölyeleri, cıva üretimi işleri sanayii, çimento fabrikaları, kok fabrikalarıyla termik santraller, alüminyum fabrikaları, demir ve çelik fabrikaları, Döküm fabrikaları, asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler, yeraltı işleri, Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler, su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler, Türk Silâhlı Kuvvetlerinde subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ve sözleşmeli erbaş ve erler, emniyet ve polis mesleğinde, asaleti onaylanmış olmak şartıyla adaylıkta geçirilen Milli İstihbarat Teşkilâtında süreler dahil polis memuru, başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru, komiser yardımcısı, komiser, baş  komiser, emniyet amiri, emniyet müdürleri ile bu ve  daha yukarı maaş ve derecelerdeki emniyet mensupları, Milli İstihbarat Teşkilâtı mensupları, İtfaiye veya yangın söndürme işlerinde çalışanlar, basın ve gazetecilikte Basın Kartı Yönetmeliğine göre mesleğinde basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlar, Türkiye Radyo-Televizyon Basın Kartı Yönetmeliği’ne göre basın kartı sahibi olmak suretiyle Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda  haber hizmetinde fiilen çalışanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Yasama organı üyeleri ile dışarıdan atanan bakanlar,

Erken emeklilik hakkından yararlanabilmektedir.

Resul Kurt / Türkiye