KAMU
Emeklilikte Yeni Sistem
BES'teki yeni uygulamaların tanıtım toplantısında Babacan, temellerini 2003'te attıkları BES'te 3,1 milyon katılımcı olduğunu ve 20 milyar lira fon büyüklüğüne ulaşıldığını ancak diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Türk ekonomisinin büyüklüğüne göre yeterli olmadığını, toplam özel emeklilik sistemlerinde biriken fonun GSMH'nın yüzde 2,2'sine denk geldiğini anlattı.
OECD ortalamasına bakıldığında yüzde 72,4 gibi bir rakam görüldüğünü, bu rakamların sistemin henüz başlangıç aşamasında olduğunu ve potansiyel de olduğunu gösterdiğini belirten babacan, ''Doğruları yaptığımız sürece BES'nin büyümesi için çok geniş bir alan ve potansiyel var'' dedi.
Bu potansiyeli uluslararası kuruluşların da gördüğünü ve yapılan değerlendirmelerde önümüzdeki 5-10 yıl boyunca BES'in Türkiye'de çok daha farklı bir noktaya varacağının görüldüğünü dile getiren Babacan, 2012'de yapılan yasal düzenlemelerle BES'in yepyeni bir çerçeveye kavuştuğunu kaydetti.
''Önümüzdeki süreçte BES'e çok sayıda vatandaşın katılaması ve çok daha hızlı fon büyümesi ve iç tasarruflarda da nispi bir artışın sağlanmasını bekliyoruz. Böylece Türkiye'nin makroekonomik yapısının, tasarruf açığının azaltılması yönünde de yeni sistemin bize önemli kazanımlar getirecek'' diyen Ali Babacan, getirdikleri en önemli yeniliğin devlet katkısı uygulaması olduğuna dikkati çekti.
BES'e katılımcılar tarafından ödenen katkı paylarının yüzde 25'i tutarındaki bir meblağın katılımcıların hesaplarına devlet tarafından yatırılacağını, yani vatandaşın BES'e yatıracağı her 100 lira için devletin de 25 lira katkı payı yatıracağını, bunun, izleyen bir iki ay içinde hemen yapılacağını aktaran Ali babacan, ''Yani 100 liranın yanına konan 25 lira da aynı 100 lira gibi yıl içinde nemalandırılacak'' dedi.
Babacan, ''Devlet katkısında bir üst sınır koyduk. Bu sebeple bir katılımcının alacağı devlet katkısı tutarı, brüt asgari ücret tutarının yüzde 25'ini aşmayacak. 2013 için devlet katkısı tutarının üst sınırının 3 bin lira olduğunu görüyoruz. Bu 3 bin lira 2013 için. 2014 için yeni asgari ücret tespit edildiğinde devlet katkısı da ona paralel olacak. Yani her yıl güncellenen bir sistemden bahsediyoruz. Devlet katkısı uygulamasının başlamasıyla beraber daha önce yürürlükte olan ve katılımcıların 3'te 1'i tarafından kullanılabilen katkı paylarının vergi matrahından indirme şeklindeki uygulama da artık sona ermiş bulunmakta...'' diye konuştu.
Daha önce BES'e devletin katkısının, vergilerde indirim ve o indirim kadar sistem aylık gelirin daha yüksek şekilde alınması şeklinde olduğunu ifade eden Ali Babacan, ''O sistem artık sona erdi. O sistemden sadece vergi mükellefleri yararlanabiliyordu. 3 milyon 100 bin kişinin yaklaşık 3'te 1'i ancak oradaki devlet teşviklerinden yararlanabiliyordu. Yeni sistem, vergi mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın eşit ödeyene eşit teşvikin verildiği bir sistem. Anlaşılması ve takip edilmesi çok daha kolay'' şeklinde konuştu.
Babacan, çalışan, çalışmayan ve öğrenci ayırmaksızın 18 yaşından büyük herkesin faydalanabileceği, çok deha geniş kitlelerin ulaşabileceği bir teşvik mekanizmasına geçildiğini, sistemle, katılımcıların makbuz saklamaları ve ibraz etmeleri gibi işlemlere de gerek kalmayacağını belirterek, şöyle devam etti:
''Bireysel emeklilik şirketinin bildirim sonrasında devlet katkısı, katılımcının BES hesabına otomatik olarak yatırılacak. Vatandaşlarımızın kendi tasarruflarını bu hesaplara yatırdıktan sonra başka hiçbir işlem yapmasına gerek kalmayacak. İnternet üzerinden de kolay erişim çalışmalarının tamamlanmasını bekliyoruz. İster aylık, ister 3 aylık ödemeler şeklinde olsun katılımcının sisteme yatırdığı rakama ne kadar devlet katkısı karşılık geliyorsa bu ilgili katılımcının kendi bireysel emeklilik hesabına yatacak. Devlet katkısını katılımcı kendi hesabı içinde ama ayrıca görecek. Yeni 'ben ne kadar, devlet ne kadar yatırmış' görebilecek. Bunun için de gerekli altyapı kurumlar arasında kuruldu.''