Okurumuz Emin ÇATAK soruyor: “Bünyamin bey, 1970 doğumluyum. 01.10.1992 tarihinde ilk kez çalışmaya başladım. 2000-2005 arasında kendi işyerimi açtım, Bağ-Kur ödedim. Halen bir şirkette çalışıyorum. Hizmet dökümümü ekte gönderiyorum. Ne zaman emekli olurum? Kaç yaşımı doldurmam lazım? SSK’dan mı Bağ-Kur’dan mı emekli olacağım?”

Sayın okurum, 2008 yılında yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformu çeşitli sosyal sigortalar statülerini birleştirmiş olsa da halen farklı statüler söz konusu.

Buna göre SSK (yeni adıyla 4/1-(a)), Bağ-Kur (yeni adıyla 4/1-(b)) veya Emekli Sandığı (yeni adıyla 4/1-(c)) statülerinden emekli olabilmek mümkün.

Sigortalılarımızın farklı statülere tabi çalışmaları olabilmekte.

Bu şekilde SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, tarım Bağ-Kur, tarım SSK, isteğe bağlı gibi çeşitli statülere tabi sigorta hizmet günü olanların hangi statüden emekli olacakları önem arz etmekte.

Emeklilikte Son Yedi Yıl Önemli

Halen yürürlükte bulunan 5510 sayılı Kanuna göre farklı statülere tabi çalışması olanların hangi statüden emekli olacakları tercihe bağlı değil.

Sosyal güvenlikte farklı statülere (SSK, Emekli Sandığı, Bağ-Kur, tarım gibi) bağlı çalışmaları bulunanların hangi statüye bağlı olarak emekli olacağı son yedi yıl içerisinde (boş geçen günler değil çalışılan günler sayılır) en fazla hangi statüye bağlı olarak prim ödediğine göre belirlenmekte.

Altını çizmek gerekir ki,  emeklilik dilekçesinin verildiği tarihte en son tabi olunan statü değil, son yedi yıllık hizmet önem arz ediyor.

Başka bir deyişle emekli olmadan hemen önce önce statü değiştirerek yüksek emekli maaşı almak mümkün değil, belirli bir süre prim ödemiş olmak gerekli.

Şuan toplam prim gününüz 4500 gün. Hizmet dökümünüze göre son yedi yılının yarısından fazlası 4/1-(a) statüsünde  geçmiş. Buna göre bugün için SSK şartlarına tabisiniz.

Eğer en son 1261 gününüz Bağ-Kur’da geçmiş olsaydı Bağ-Kur statüsünden emekli olurdunuz.

Emeklilik koşullarınız ise, 25 yıl sigortalılık süresini doldurmak ve 5600 günü ikmal etmek.

Yaş şartı olarak ise 53 yaşını doldurmanız gerekiyor.

Buna göre en erken emekli olabileceğiniz tarih 2023 yılı. Zira prim ödeme gün sayınız dolsa bile yaşı bekleyeceksiniz.

4/1-(a) (SSK) Koşullarıyla Emeklilik Avantajlı

Belirtmek gerekir ki, SSK şartları ile emeklilik daha avantajlıdır.

Zira SSK’nın emeklilik koşulları hem Bağ-Kur’a daha önce ikmal edilir hem de yaş şartı kademeli sistemde daha avantajlıdır.

Ayrıca belirtmek gerekir ki 4/1-(a) statüsünden emekli olan sigortalının maaşı Bağ-Kur statüsünden emekli olan emeklilere göre yüzde 30 civarında daha fazla maaş alacaktır.

Bunun en önemli nedeni SSK statüsünde aylık bağlama oranının, yani her çalıştığınız gün için maaşınıza eklenecek payın daha fazla olmasıdır.

Bu yüzden imkanı olan çalışanlara 4/1-(a) statüsünden emekli olmalarını tavsiye ederiz.

Gelelim Bağ-Kur’lu olan, yani şirket ortağı, esnaf yada muhtar olan sigortalıların nasıl SSK statüsünden emekli olabileceğine.

Bunun için iki şeçenek var:

Birinci seçenek dükkânınızı devretmek ya da şirket ortaklığını sona erdirmek. Böylece Bağ-Kur zorunluluğunuz ortadan kalkıyor.

Ancak her sigortalının bu yola başvurmasına gerek yok. İkinci yol olarak, hizmet akdine tabi olarak bir işverenin yanında çalışmak geliyor.

2011 yılında çıkan 6111 sayılı Yasa ile halen bir işyeri işletmesi nedeniyle vergi mükellefiyetinden dolayı 4/1-(b) sigortalısı (Bağ-Kur’lu) olanların hizmet akdine tabi olarak bir işyerinde çalışmaya başlamaları halinde 4/1-(a) sigortalısı olma hakları tanındı. Başka bir deyişle 4/1-(a) sigortalısı baskın hale geldi.

Başkasına ait bir işyerinde çalışmaya başlayanın, işe girdiği günün bir gün öncesinden Bağ-Kur’u kesiliyor. İşyerinizi kapatmasına yada devretmesine gerek bulunmuyor.

Şunu da özellikle altını çizerek belirtelim: SSK statüsünden sigortalı olabilmek için mutlaka hizmet akdine tabi olarak çalışmak gerekiyor.

Bu bir işyerinde her gün giderek çalışmak şeklinde olabileceği gibi danışmanlık gibi her gün o ofiste bulunmayı gerektirmeyen işler şeklinde de olabilir.

Ancak mutlaka bir fiili çalışma ve hizmet akdi söz konusu olmalıdır.

Yoksa halk arasında çok yaygın olan bir şekilde, sırf sigortalılık statüsü 4/1-(a) olsun diye, çalışmadığı halde muhasebeci tarafından “sigortalı bildirilmek” sahte sigortalılıktır.

Bu şekilde sigortalı bildirilen gelecekte müfettiş/denetmen tarafından yapılacak inceleme sonucu emekliliğini kaybedebilir.

Onun için siz siz olun, 4/1-(a) statüsünden emekli olmak istiyorsanız mutlaka fiili olarak bir işverenin yanında çalışın, sahte sigortalılığa tevessül etmeyin.

Bünyamin Esen - memurhaber