5434 sayılı Kanunun Ek 19 uncu maddesinde; "Bu Kanuna göre bağlanacak emekli, adi malullük ve vazife malullüğü aylıklarının alt sınırı, bu Kanuna bağlı gösterge tablosunun 14 üncü derecesinin 2 nci kademesi üzerinden 30 fiili hizmet yılı için hesaplanacak emekli aylığıdır.

Dul ve yetimlere ödenecek aylıklar, bu maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan alt sınır aylığının;

a) Dul ve yetim sayısı 3 ve daha fazla ise tamamından, 
b) Dul ve yetim sayısı 2 kişi ise %90'ından, 
c) Dul ve yetim sayısı l kişi ise %80'inden az olamaz.

Vazife malulü erlerle, bunların dul ve yetimleri hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır.Harp malullüğü zammı ayrıca nazara alınır.

Ülkemiz ile diğer ülkeler arasında yapılan sosyal güvenlik anlaşmaları gereğince bağlanan kısmi aylıklar için bu madde hükümleri uygulanmaz." hükmüne yer verilmiştir. Buna göre,

14. derecenin 2. kademesi ve 30 yıl itibarıyla, 01.01.2013 tarihinden itibaren; 

Gösterge Aylığı : 520 x 0,073837 = 38,39524
Taban Aylığı : 1000 x 0,987980 = 987,98
Kıdem Aylığı : 20 x 25 x 0,073837 = 36,91
Tazminat Aylığı : (8000+1500) x 0,073837 x % 40 = 280,58

EABEA 1.343,86

Alt Sınır Aylığı: 1.343,86 x %80 = 1.075,08 TL. dir.

Bu durumda, Sosyal Güvenlik Kurumunca bağlanan aylıklar 01.01.2013 tarihinden itibaren;

Emeklinin kendisi için % 100: 1.075,08 TL 
Dul yetimin 3 kişi olması halinde % 100: 1.075,08 TL 
Dul yetimin 2 kişi olması halinde % 90 : 967,57 TL 
Dul yetimin l kişi olması halinde % 80 : 860,06 TL'den az olmayacaktır. 

Örnek: 25 yıl hizmeti olan bir iştirakçiye 1.01.2013 tarihi itibariyle; 900- TL. Emekli aylığı bağlanacak, ancak buaylık alt sınır aylığının altında kaldığından, ilgiliye ödenecek emekli aylığı alt sınır aylığı olan 1.075,08TL yükseltilerek ödenecektir.

Bu kişinin ölümü halinde, geride bir eş iki yetiminin kalması durumunda, alt sınır aylığının tamamı bir eş ve iki yetime ödenecektir.

3 kişi için: 1.075,08 TL. Alt sınır Aylığı 
l Eş 537,54 (%50) 10/20 
l Yetim 268,77 (%25) 5/20 
l Yetim 268,77 (%25) 5/20 olarak ödenecektir.

Bu kişinin geride bir eş bir yetimi var ise, alt sınır aylığı olan 1.075,08 TL nin % 90'ı = 967,572 TL esas alınarak tamamı 3/3 olarak düşünülerek; 
l Eş 645,04 (2/3) 
l Yetim 322,52 (1/3) olarak ödenecektir. 

Emekli, adi malullük ve vazife malullüğü ile dul-yetim aylığı bağlananların aylıklarının 5434 sayılı Kanunun Ek 19 uncu maddesi hükmüne göre alt sınıra yükseltilme işlemi, ülkemiz ile diğer ülkeler arasında geçerli olan sosyal güvenlik sözleşmeleri uyarınca bağlanan kısmi aylıklar için uygulanmayacaktır. Kısmi aylık; sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince bağlanan aylık olup, 5434 Sayılı Kanunun Ek 19. maddesinde sayılan aylık türlerinden olmadığından, bu Kanunun yürürlüğünden önce ve sonra kesinlikle alt sınır aylığına yükseltilmeyecektir.

sgkrehberi