KAMU
Emekli maaşını artırma formülü
Emekli maaşı çalıştıkça düşüyor. Ancak bunu engellemenin, hatta maaşı yükseltmenin yolları var.Türkiye'de emekli maaşı hesabında 3 ayrı formüluygulanıyor. 1999'a kadar, aylık bağlama oranı, 25 yıl sigortalılık süresi için yüzde 76 oldu. 2000-2008 arasında sistem değiştirildi ve 25 yıl için oran yüzde 65'e çekildi. Ekim 2008 sonrasında ise 25 yıl için aylık bağlama oranıyüzde 50'ye indi. Buna bağlı olarak 1999 öncesi sigortalı olanlar, Ekim 2008'den sonra çalıştıkları her dönem için maaşlarında kayıpla karşı karşıya kaldı.
GÜN SAYISI DA AZALTILABİLİR
Özellikle asgari ücretten prim ödenmesi durumunda, çalışanın emekli maaşı yılda 20-30 lira azalıyor. 2008'den sonra 10 yıl çalışan, 200-300 lira daha az maaş alıyor. Ancak ileride alınacak emekli maaşındaki düşüşü aşmanın yolu var. İlk yol, gösterilen kazancın belli bir seviyenin üzerinde olması. Brüt ücreti yaklaşık 3 bin lira ile tavan ücret olan 7 bin 371 lira arasında bulunanların maaşı yaklaşık 80 liraya yakın artıyor. Bir başka deyişle 2008'den sonra 10 yıl çalışan birinin maaşı 800 lira fazla oluyor. Yaş beklerken çalışanlar için ayrıca, kazancı aynı olmak şartıyla çalışılan gün sayısını işverenle anlaşarak30'dan az gösterme seçeneği de bulunuyor.
SİSTEM DEĞİŞSİN
Emekli maaşı hesabında uygulanan sistemin değişmesi yönünde çağrılar geliyor. Konuyu gündeme taşıyanlardan biri de Türkiye Emekliler Derneği (TÜED). Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun yürürlüğü ile çalışılan süre uzadıkça, emekli aylıklarında önemli tutarda azalmaların yaşandığına işaret eden TÜED, "2000 sonrası dönem için tek bir güncelleme katsayısı ve aylık bağlama belirlenmeli, alt sınır aylık uygulaması da benimsenmeli. Bu şekilde, emekli aylıklarındaki düşmeler önlenecek ve daha uzun süre çalışma teşvik edilecektir" önerisinde bulundu. takvim