Soru: "Benim 8970 gün prim ödemem var. Son 20 yıldır bir gün bile boşluğum yok. Primlerim asgari ücretten yatıyor. Emekli olsam ne kadar maaş alırım. 2008 yılından sonra kayıt dışı sigortasız çalışsaydım maaşım 200 TL daha fazla olacakmış, bu doğru mu?" Ahmet H.

EMEKLİ MAAŞLARI NE ZAMAN DÜŞMEYE BAŞLADI

Yaşadığım bir anekdotu sizlerle paylaşmak istiyorum. Yıl 2007 ve bir avukat arkadaşın ofisine dost ziyaretine gitmiştim. Kahvelerimizi içerken ofise yandaki apartmanın kapıcısı geldi. Yeni emekli olmuş. Elindeki maaş kararına göre 5600 gün üzerinden 652 TL maaş bağlanmış. Oysa bu kişinin 2000 ile 2002 yılları arasında 1080 gün sigortalı çalışması ikinci SSK numarasına işlendiği için bu günler dikkate alınmadan maaş bağlanmış. Bunun için avukattan bir dilekçe yazmasını talep ediyor. Araya girerek dedim ki; 1080 gün eklenince maaşın yükseleceğini zannediyorsun ama yanılıyorsun. İtiraz edince sana 6680 gün üzerinden maaş hesaplanacak ve sonrasında maaşın daha da düşecek! Sonradan öğrendiğime göre ilgili kişinin yaptığı itiraz üzerine emekli maaşı 6680 gün üzerinden hesaplanmış ve maaşı 652 TL’den 601 TL’ye düşürülmüş...

Emekli maaşı hesaplama yöntemi Anasol-M Hükümeti döneminde 2000 yılından geçerli olmak üzere değiştirildi. Değişiklik nedeniyle düşükten prim ödeyenler için emekli maaşlarında düşüş başladı. İdeolojilerini hukuksal gerçeklerin önüne geçirenler, Cumhurbaşkanı, Başbakan, AK Parti düşmanlığı nedeniyle yalan söylemekte beis görmeyenler, daha önce emekli maaşı düşmeyecek diye açıklama yapmış olanlar, emekli maaşlarındaki düşüklüğü Reform Yasasına bağlıyor. Yani emekli maaşlarındaki düşmenin 2008 yılında başladığını ileri sürüyor. Ama gerçekler böyle değil. Emekli maaşlarındaki düşüş 2000 yılında başladı ve halen devam ediyor. Bu gerçeğin üzerini de hiçbir yalan örtemez...

SİGORTASIZ ÇALIŞMAK MAAŞI ARTIRIR MI?

Hukuksal gerçeklerden uzak olan bir başka yalan ise emekli maaşlarının her ay 2-3 TL veya her yıl 30-35 TL düşeceği. Evet, 2000 yılında yapılan yasal değişiklik nedeniyle emekli maaşları düşecek ama bu her ay veya her yıl için kaç TL olacak, düşüşten kim ne kadar etkilenecek, bu düşüş her sigortalı için aynı mı olacak?

Özellikle ifade etmek isterim ki; emekli maaşlarındaki düşüşten etkilenenler, düşükten prim ödeyen ve prim gün sayısı az olanlar. Emekli maaşlarındaki düşüş miktarı her sigortalı için aynı değil. Hatta maaşı düşmeyecek olanlar bile var. Bu daha önce ödenen primlerin dönemi ve matrahı ile yakın ilgili ve herkes için farklı olabiliyor. Örneğin; daha önce en yüksekten prim ödemiş olan birisi bir sene asgariden prim ödese maaşındaki düşüş bir yıl için 150 TL’nin üzerinde. Yine prim günü çok olanlar için de bir düşüş değil, aksine maaşlarda bir yükselmenin olmaması söz konusu. Düşmeyi önleyecek sabit bir prim matrahı da yok. Bu sigortalıya göre 1500 TL’de olabiliyor 2500 TL’de olabiliyor. Nasıl ki; her insanın parmak izi farklıysa bu konuda her sigortalının etkilenme oranı da böylesine farklı. Prim günü 9000 gün ve üzeri olanlar için bir düşüş söz konusu değil

GERÇEKLE YÜZLEŞMEK GEREKİR

Gerçekler er ya da geç insanın karşısına çıkar, bundan kaçamazsınız. Şimdi Okurumuzun emekli maaşının ne kadar olacağını hesaplayarak gerçekle yüzleştirelim. Okurumuz 2000 yılından hiç prim ödemese ve kendisine bugün 3600 gün üzerinden maaş bağlansa bu maaş miktarı vergi iadesi dahil 1284 TL olacaktı. Okurumuz 2000 yılından önceki 3600 gün primine ilave olarak 1 Ekim 2008 tarihine kadar 3150 gün daha prim ödese ve artık prim ödemeyi bırakıp bugün kendisine maaş bağlansa idi vergi iadesi dahil maaşı 996 TL olacaktı. Okurumuzun 2000 öncesi 3600 gün, 1 Ocak 2000-30 Eylül 2008 arası 3150 gün ve 1 Ekim 2008 sonrası 2220 gün primi üzerinden bağlanacak olan emekli maaşı vergi iadesi dahil 980 TL'dir. Hatta okurumuz bir ay daha prim ödese maaşı 994 TL olacak.

Şimdi gelelim gerçekle yüzleşmeye. Emekli maaşlarındaki düşüş 2000 yılında mı başlamış, Reform Yasasıyla 2008 yılında mı başlamış, düşüş hangi yıldaki yasal değişiklikle daha fazla olmuş, sigortasız çalışanın maaşı artıyor mu, her yıl maaş ne kadar düşüyor.

Halka yalan söyleyebilirsiniz ama gerçekleri değiştiremezsiniz. Yalan söylerken Allah’tan korkmak, kuldan utanmak lazım!.. türkiye Şerif akçan