Becayiş uygulamasından aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme maddelerindeki sorunlara kadar birçok mağduriyet unsuru olan maddeler bakanlığa iletildi.AES yetkilileri belgelerini sunduktan sonra görüş ve önerilerinin öğretmenlerin mağdur edilememsi için ve eğitimin kalitesi için dikkate alınıp revizyona gidilmesini talep ettiler.

Atama ve Yer Değiştirme Taslağı Önerilerimizi MEB İKGM ne Sunduk

Bakanlığımız ilgili birimlerince hazırlanarak muhatabı olan sendikaların ve tüm öğretmenlerin bilgisi için paylaşılan Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmelik Taslağı, sendikamızın ilgili birimlerince değerlendirilerek görüş ve öneriler başlığında bir rapor tanzim edilmiştir. Milli eğitim sistemimizin en etkili elamanı olan öğretmenlerin her yıl değiştirilmeyecek (sürdürülebilir) ve adil bir atama-yer değiştirme mevzuatına kavuşturulması açısından yararlı olacağına inandığımız raporumuzu MEB İnsan Kaynakları Genel Müdürü Sayın Hamza AYDOĞDU’ya elden sunduk. Aynı rapor MEB Müsteşarı Sayın Yusuf TEKİN bilgisine de makama sunulmuştur.

Tespit ve önerilerimizi Sayın Genel Müdüre teslim eden AES Genel Başkanımız Sayın Cansel GÜVEN ve Genel Sekreterimiz Sayın Serkan AVCI, görüşmeden olumlu izlenimle ayrılmışlardır. Konuyla ilgili olarak bir açıklama yapan Sayın GÜVEN; “testi kırılmadan müdahale etmek mahkemeleşmekten daha iyidir” şeklinde konuştu. Söz konusu taslağa ilişkin önerilerin bakanlıkta derlendiğini söyleyen GÜVEN, bu haliyle yürürlüğe girmesi halinde haklı davalara zemin oluşacağına dikkat çekti. Önerilerimiz doğrultusunda yönetmelikte revizyona gidilmesini beklediklerini söyleyen Cansel GÜVEN, yeni mağduriyetler oluşmaması için çabalarını sürdüreceklerinin sözünü vermiştir. Öğretmenlerimizin ve kamuoyunun bilgisine sunuyor, Genel Müdürlük ve Müsteşarlık makamına sunulan raporu paylaşıyoruz.

Anadolu Eğitim Sendikası Basın Sekreterliği

[email protected]

MEB Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği Taslağı Görüş Ve Önerilerimiz

1.1.Maddenin 1. Fıkrasının “ yurt genelinde “ ifadesinin getirilmesi yerinde olacaktır. Fıkra “ Bu Yönetmeliğin amacı, eğitim-öğretim hizmetlerinin yurt genelinde etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için öğretmenliğe yapılacak atamalar ile öğretmenlerin yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.” Şeklinde değiştirilmesi gerekir.

2.Taslağın tanımlar başlığının 4. Maddesinde Atamanın tanımı yapılmamıştır bu eksikliğin giderilmesi gerekmektedir. Taslağın en çarpıcı yanı atama ve yer değiştirme işlerinden sorumlu bir kurum, komisyon tanımlanmamasıdır. Atamayı, yer değiştirmeyi kim yapacak, yetki kimin belirsizdir. Bu eksik giderilmeden yönetmelik resmileşirse atama ve yer değiştirmelerde büyük mağduriyetler yaşanacak ve dava konusu olabilecektir. 06.05.2010 Tarihli 27573 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan eski Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde bulunan fakat taslakta yer alamayan Kurullar ve Komisyonların tanımları ve görevleri çıkacak resmi yönetmelikte belirlenmelidir.

3.Taslakta, Atama şartlarının belirlendiği 5. Maddenin f bendinin çıkacak yönetmelikten çıkartılması gerekiyor. Öğretmenliğe ilk defa atanacaklarda aranacak yaş sınırlaması eşitlik ilkesine aykırı olup öğretmen olma özgürlüğüne engel teşkil etmektedir.

4.Taslak Yönetmeliğe dayanak olan 14/7/1965 Tarihli ve 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 73. Maddesindeki becayiş hakkı getirilmelidir. Bunun için 4. Maddeye “Becayiş: Öğretmenlerin kendi istekleri ile karşılıklı yer değiştirmeyi,” şeklinde bir bent eklenmelidir. Bunun yanı sıra Yönetmeliğe becayiş atama usul ve esaslarının belirlendiği yeni bir bölüm ve maddelerine de yer verilmelidir. Öğretmenlerin yer değiştirmelerine yeni bir çözüm olarak uygulanabilecek becayiş hakkı kesinlikle yönetmelikle beraber öğretmenlere hak olarak tanınmalıdır.

5.Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenliğe atanacak şartların belirlendiği 15 (1) maddesine “Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenliği sınavına girmiş olmak hükmü getirilmelidir.

6.Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenliğe geçiş için uygulanacak sınavın başvuru tarih, esas usul ve tarihi üçüncü bölümde yer alacak maddede belirlenmelidir.

7.Duyuru ve başvurular için belirlenmiş madde 16(1) hükmü “Her Yıl Bakanlıkça belirlenen atama ve yer değiştirme takvimine göre fen liseleri ve sosyal bilimler liseleri öğretmenliklerine atama yapılmak üzere Bakanlıkça, Türkiye genelinde her adayın bilgi sahibi olmasını sağlayacak şekilde başvuru tarihinden en az on gün önce duyuru yapılır. Duyuruda; atama yapılacak eğitim kurumlarının adları, alanlar itibarıyla boş bulunan norm kadro sayıları, başvuruda bulunacaklarda aranacak şartlar, tercih sayıları ve diğer hususlar belirtilir.” Şeklinde değiştirilmelidir.

8.Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin atamaları için 17. Madde 2.fıkrası “Öğretmen ihtiyacı birinci fıkraya göre yapılan atamalarla karşılanamayan fen liseleri ile sosyal bilimler liselerinin boş bulunan öğretmen kadrolarına, bu eğitim kurumlarına ilk defa atanmak üzere başvuruda bulunanlar, tercihleri de dikkate Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenliği sınavı puanı üstünlüğüne göre Bakanlıkça atanır.” Şeklinde değiştirilmeli. Ayrıca aynı maddenin 3. fıkrasındaki “Hizmet puanlarının “ kelimesi “Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenliği sınavı “ şeklinde değiştirilmelidir. Bu değişiklikler ile Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liselerine sadece hizmet süresi çok olan öğretmenlerden ziyade eşitlik ilkesi ile Türkiye genelinde genç öğretmenlerin de objektif bir sınav ile seçilebilmesi sağlanmış olacaktır.

9.Yönetmelik taslağının 4. Bölümündeki Spor Liselerinin Beden Eğitimi Öğretmenleri ile Güzel Sanatlar Liselerinin Müzik ve Görsel Sanatlar/Resim Öğretmenlerinin Seçimi için uygulama sınavının yanı sıra alan bilgisini ölçecek yazılı sınav şartı aranmalı ve birlikte değerlendirilerek öğretmenlerin bu liselere seçilirken objektif değerlendirmeye tabi olmasını sağlayacaktır. Ayrıca Değerlendirme ve uygulama sınavı komisyonlarında ilgili liseye öğretmen seçimi için ilgili alanda üniversitelerde halen görev yapan alanlarında uzman kişilerin olması ölçme ve değerlendirme kriterlerine uygun olacaktır.

10.Hizmet Bölgeleri, Hizmet Alanları ve Hizmet Puanlarının belirlenmesi eksik kalmıştır. Hizmet bölgelerinin 3’e ayrılması yerine şartlarına göre çok daha fazla bölgeye ayrılması gerekir. Hizmet alanlarına göre hizmet puanları çok daha fazla teşvik edici hale getirilmelidir. Bu konuda geçtiğimiz aylarda bakanlığımıza sunduğumuz “Öğretmen Sirkülasyon Sorunu ve Çözüm Önerileri Raporu” muzu aynen tekrar ediyoruz.

11.Hizmet puanlarının hesabında “ Öğretmenler için, zorunlu hizmet yükümlülüğü bittikten sonraki her yıl için görev yaptığı okul için öngörülen hizmet puanının iki katı hesaplanır, bu hesaplama her yıl için 20 hizmet puanından aşağı olamaz” hükmü ile “ Öğretmenlere, zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen okullarda yapılan 4. Hizmet yılından sonraki her yıla o eğitim kurumu için belirlen hizmet puanının iki katı verilir.” Hükümleri getirilebilir.

12.Zorunlu çalışma yükümlülüğüne bağlı yer değiştirmelerde herhangi bir hukuki ve insani sorun oluşmaması için sadece zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenlerin başvurabileceği ve tüm açık norm kadroların ilan edileceği il içi ve iller arası yer değiştirme dönemini öngören atama şart ve esaslar getirilmesi çok yerinde bir karar olacaktır. Zorunlu çalışma yükümlüsü olup zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülmeyen okullarda çalışan tüm öğretmenler hem il içi hem de iller arası yer değiştirme işlemlerine başvurma hakkına sahip olmalılar.

13.Zorunlu çalışma yükümlülüğüne bağlı yer değiştirmeler başlıklı 31.madde 1. Fıkrasındaki “başvuruda bulunmayanlar ile tercihlerine atanamayanların atamaları Bakanlıkça resen yapılır.” Kelimesi çıkartılmalıdır. Hukuki olarak hür iradeye dayalı olarak yer değiştirme sistemi geliştirilmeden zorla ve irade dışında yapılacak yer değiştirme hükümleri yönetmelikten çıkarılmalıdır. Zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenlerin atamaları tüm tercih hakları tüketildikten sonra öncelik ilçe içinde açık bulunan tüm okullara göre tercih şeklinde yapılmalı ve bir sene daha zorunlu çalışma yükümlülüğüne bağlı yer değiştirme isteğini erteleme hakkı verilmelidir. Kendi ilçe içinde açık norm bulunmayınca ve başka ilçelere ataması yapıldığında kesinlikle aynı ilde olmalı ve olası mağduriyetlerin önüne geçilecek hükümler getirilmelidir.

14.Zorunlu Hizmet mağduriyeti giderilmelidir. 1-"Zorunlu Çalışma Süresinden sayılacak süreler" başlıklı Madde 34´e"06/05/2010 tarihinden önce 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa Bağlı bir devlet memuru iken, bu tarihten sonra Kurumlar Arası İlk Atama ile Milli Eğitim Bakanlığına geçenlerden, daha önceki kurumunda Milli Eğitim Bakanlığınca Zorunlu Hizmet Bölgesi sayılan yerlerde çalışanların çalıştıkları yıl kadar zorunlu hizmetleri düşülür." hükmünün eklenmesi birçok öğretmenin, memurluk süresince ikinci defa zorunlu hizmet bölgesinde çalışmasının önüne geçecek, böylece bir haksızlık da ortadan kalkacaktır.

15.MEB Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’ndeki Öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda azami çalışma süresi başlığındaki rotasyon; sendikamızın bakanlığımızla daha önce de paylaştığı raporlarda geniş yer alan sirkülasyon sorununa çözüm değildir. Tam tersi yeni sorunlara yol açacağı anlaşılmaktadır. Zorla yapılacak yer değiştirmelerin her şeklinin hem eğitim sistemine hem de yer değiştirme sistemine zarar vereceğini unutmamak gerekir. Örneğin; rotasyonun uygulanmasında ”il içinde” tabirinin büyükşehirler için ayrı bir tanımı yapılarak birbirlerine uzak ilçelere yapılacak rotasyon işlemlerinin ayrı mağduriyetler getirecektir. Bu yüzden hukuki olarak sağlam temeli olmayan rotasyonun tamamıyla yönetmelikten çıkarılmasını, çalışma güçlüğünü “kurum” bazında ayrı ayrı derecelendirerek maaş-puan yönünden pozitif ayrımcılık getirilmesini talep ediyoruz. Öğretmen sirkülasyonu ancak özendirilirse verimli uygulanır.

16.Uygulanması planlanan rotasyonda “MADDE 35: (5) Adı değişen, dönüşen veya birleştirilen eğitim kurumlarında geçen sürelerin tamamı sekiz yıllık görev süresinin hesabında dikkate alınır.”Bu madde pek hukuki değil. Şöyle ki; MEBSİS sisteminde okuldaki görevler 4+4+4 sistemiyle sıfırlandı ve okulun hukuki başlangıç süresine göre bir öğretmenin okuldaki görevi başlar öyleyse buna göre birlikte değerlendirilen süreler hukuki temeli olmayacaktır. Bu hukuki olarak muğlak bir durum olduğundan 8 yılın hesabı, 2012'den dönüşümden sonra başlamalı.

17. Aile birliği mazereti ne bağlı yer değiştirme başvurularında 36. Maddenin “B” bendindeki “Öğretmenin eşinin de Bakanlıkta görev yapıyor olması halinde, daha fazla hizmet ihtiyacı duyulan yere, atanması suretiyle yapılabilir.” Hükmü sorunludur. Hem iller arası yer değiştirerek başka ile geçen öğretmenin ardından eşinin yanına geçecek öğretmenlerin yer değiştirmelerini engelleyerek iller arası yer değiştirme şartlarını taşıyarak tayin olan öğretmenlerinde kazanılmış haklarını gaspa neden olacaktır.

18.Zorunlu hizmet bölgelerindeki öğretmenler başka bölgelere geçiş hakkı pratikte olmayacaktır. Böylece iller arası yer değiştirme hakkı kısıtlanması, doğudaki öğretmenlerin doğuda kalmasını batıda öğretmen olanların batıda kalmalarına sebep verecektir. Bakanlığın yakındığı aynı okul veya yerleşim yerlerinde yıllardır çalışan öğretmenler olgusunda bir değişim olmayacaktır. Evli öğretmenler vermesi gereken hizmetten sonra dahi başka bir ile korkudan tayin isteyemeyecek ve dolayısı ile iller arası yer değiştirmeler tıkanma tehlikesine girecektir. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği Taslak metnindeki Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme şartlarının belirlendiği 36. Maddenin “B” bendi kesinlikle yönetmelikten çıkartılmalıdır.

19.Aile birliğini bozabilecek maddeler yönetmelikte olmamalıdır. Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme başvurularının belirlendiği 36. Maddenin ç bendindeki “Öğretmenin kamu personeli olmayan eşinin, talep edilen yerde kesintisiz son üç yıl sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere,” hükmü pratikte neredeyse uygulanamayacak maddelerden birisidir.3 yıl kesintisiz sigortalı olma şartı çok ağır bir hükümdür. Bakanlığımız Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinde sigortalı eşlerin yanına mazerete bağlı yer değiştirme hakkı olmadığında dahi inisiyatifi eline alarak “ son iki yılda toplamda 360 gün sigortalı olma “hükmü ile hak vermişti. Bu şekilde öğretmenlerin hakları elinden alınacak ve sigortalı eşler ile evli olanların aile birlikleri bozulacak ve aile hayatları beklide dağılacak. Hiç bir öğretmenin aile birliği resmi bir madde ile bozulmasına dayanak olmamalı o yüzden bu hüküm kesinlikle yönetmelikten çıkartılmalıdır.

20.Aile birliği mazeretlerine bağlı atamaların yapılabilmesi ve aile bütünlüğü için 36. Maddeye “Öğretmenin eşinin bulunduğu il/ilçeye emrine “hükmü eklenmelidir.

21.Sağlık mazeretine bağlı yer değiştirme başlıklı 37. Maddenin 1. Fıkrasındaki “eğitim ve araştırma hastaneleri veya üniversite hastanelerinden” kelimesi çıkarılarak “ hastanelerden “ ifadesi getirilmelidir. Ayrıca 2. Bendindeki “ Öğretmenlerin sağlık mazeretine bağlı yer değişikliği, aynı hizmet bölgesi içinde başka bir hizmet alanında, bu şekilde mazeretin karşılanamaması halinde ise başka bir hizmet bölgesinde öğretmen ihtiyacı bulunan hizmet alanında yer alan bir eğitim kurumuna yapılabilir.” Hükmü yönetmelikten çıkartılmalıdır çünkü bu hükümlere göre sağlık mazereti olan öğretmenlerin yer değiştirmelerini kısıtlamakta hatta engel bile olacak mahiyettedir. Diğer bir yandan aynı maddedeki “(5) Bakanlık, öğretmenlerin sağlık mazeretinin giderilebileceği ili, hizmet gerekleri ve mazeret çerçevesinde belirleyebilir” muğlak bir hüküm içerdiğinden kesin açıklayıcı ifadeler içermelidir.

22.Eğitimdeki başarısı ispatlanmış olan bazı gelişmiş ülkelerde öğretmenlik yapmak için lisans üstü eğitim koşul olarak görülmektedir. Milli Eğitim Bakanlığımızın da; amacı kendini geliştirmek olan öğretmenlerimize yüksek lisans veya doktora yapabilmeleri için öğrenim mazeretine bağlı yer değiştirme hakkını tanıması gerekir. Öğrenim özründen yer değiştirmeye izin vermeyen bakanlığın yüksek lisans ve doktora yapan öğretmenlere pozitif ayrımcılık yapmış olması da anlamlıdır. Bu takdiri olumlu bulmakla birlikte, lisansüstü eğitimini sürdürmek isteyen öğretmenlere yer değiştirme hakkı verilmemesini anlamış değiliz. Öğrenim mazeretine bağlı yer değiştirme hakkını verilmemesi hem Anayasamızda hem imza koyduğumuz uluslar arası belgelerde yer alan eğitim hakkının gaspı anlamına gelir.

23.Diğer nedenlere bağlı yer değiştirmelere 40. Maddeye “Görevli olduğu yerleşim yeri dışında bir ortaöğretim kurumunu merkezi sınavla kazanan çocuğu bulunan öğretmenler, çocuğunun öğrenim göreceği yerde çocuğunun yatılı öğrenim görme imkanı yoksa buralarda alanlarında ihtiyaç bulunması ve gerekli diğer şartları taşımaları kaydıyla kesin kaydını yaptırdığı yıl ile sınırlı olmak üzere yer değiştirme isteğinde bulunabilirler. Bunlardan zorunlu çalışma yükümlüsü olanlar istemeleri halinde öncelikle yer değiştirmek istedikleri ildeki zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumlarına atanırlar." Hükmü getirilmelidir.

24.Alan değişikliğine bağlı yer değiştirme başvuru tarihi yönetmeliğin 50. Maddesine “Alan değişikliği işlemleri Bakanlıkça belirlenecek takvim çerçevesinde yapılır” hükmü ile alan değişikliğinin hangi zamanlarda yapılacağına dair kesin tarih vermediği için bu da atamanın yapılmasında belirsizlikler oluşturur.Bu yüzden alan değişikliği atamalarını belirli bir plan ve program içinde yapılması için net tarih ifadelerinin kullanıldığı bir hüküm 50. Maddeye eklenmesini tavsiye ederiz. Aynı zamanda aynı maddenin “il içinde tercihleri” ifadesi “il içinde ve iller arasında tercihleri” şeklinde değiştirilebilir.

25.Taslakta yer alan öğretmen atama ve yer değiştirme yetkisinin Milli Eğitim Bakanlığından Valiliklere kısmen veya tamamen devredilebileceğine dair hüküm proje kurumlar ile sınırlandırılmalı, devlet bütünlüğüne yönelik bir bölünmüşlüğe hizmet etmemelidir.

Anadolu Eğitim Sendikası