Kınama cezasına ilişkin tekerrür uygulamasında, aylıktan kesme cezasının uygulanmasında, kademe ilerlemesi cezasının alt ceza şeklinde uygulanmasında karşımıza çıkan ve memurun brüt aylığından 1/30 - 1/8 arasında kesinti şeklinde yapılan uygulamada, kesinti yapılacak brüt aylığın nasıl hesaplanacağı konusunda tereddüt yaşanabilmektedir. 1/4’e ulaşmış memur hakkında kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesi gereken haller de brüt aylıktan kesinti yapılması (1/4 - 1/2 aralığında) yoluna gidilmektedir.

Memurun brüt aylığı

657 sayılı Kanun “Aylık” kavramını tanımlayarak;

-Kanunda belirlenen ve ilgili memurun bulunduğu derece/kademeye denk gelen gösterge rakamının, genel bütçe kanununda o yıl için tespit edilen katsayı ile çarpılması sonunda bulunacak miktarın memurların aylık tutarlarını göstereceğini,

-657 sayılı Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıklarının; hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık aldıkları dereceler itibariyle belirlenmiş olan ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanacağını

belirtmiştir.

Öte yandan, en yüksek Devlet memuru aylığı da, gösterge (1500) ve ek gösterge (8000) rakamları toplamının, içinde bulunulan dönem için belirlenmiş aylık katsayısıyla çarpımıyla hesaplanmaktadır.

Aylık kavramıyla ilgili örnek görüş ve kararlar

**Devlet Personel Başkanlığı tarafından verilen bir mütalaada; “… disiplin soruşturmaları sonucu verilen aylıktan kesme cezasına esas olan tutarın, … Devlet memurları için gösterge ve ek gösterge rakamının toplamının bütçe kanunlarıyla tespit edilen katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak brüt tutardan… oluşması gerekmekte olup, bu miktar üzerinden disiplin cezasında öngörülen oranda kesinti yapılması gerektiği mütalaa edilmektedir.” denilmiştir.

**Danıştay 5. Dairesi tarafından verilen 28.2.1989 tarihli ve E:1987/2391, K:1989/338 sayılı Kararda; “Bu durumda aylık ücret kavramının gösterge (ek gösterge dahil) rakamlarının Genel Bütçe Kanununda o yıl için tesbit edilen katsayı ile çarpılması sonucunda bulunacak miktarı ifade ettiğinde duraksamaya yer bulunmadığı …” şeklinde değerlendirmede bulunularak hüküm verilmiştir.

**Danıştay 1. Dairesi tarafından verilen 6.5.1999 tarihli ve E:1999/55, K:1999/81 sayılı Kararda; “… 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda, aylığın tanımı açık bir şekilde yapılmıştır. Bu nedenle günün ekonomik koşulları dikkate alınarak Devlet Memurları Kanunundaki aylık tanımı, diğer ödeme unsurlarını da kısmen yada tamamen kapsayacak biçimde ancak yeni bir yasal düzenlemeyle değiştirilebilir. Böyle bir düzenleme yapılmadıkça 657 sayılı Kanunda yer alan aylık tanımının, yukarıda sayılan diğer ödeme unsurlarını da kapsayacak şekilde yorum yoluyla değiştirilmesinin mümkün olamayacağı görüşüne varılmıştır.” denilmiştir.

Sonuç olarak

Yukarıda yer verdiğimiz 657 sayılı Kanun hükümleri, DPB görüşü, Danıştay 1 inci ve 5 inci Daire Kararlarına rağmen, uygulamada bazı kurumların Devlet memurları hakkındaki aylıktan kesme işlemlerine esas aylığı belirlerken; gösterge, ek gösterge, zam ve tazminatlar, ek ödemeler gibi unsurları da hesaplamaya dahil ettikleri görülmektedir. Aylıklarını ücret ve tazminat göstergesine göre veya bir sözleşmeye bağlı olarak alan Devlet memurları hakkındaki uygulamalarda da sözleşme ücretlerinin veya ücret ve tazminatları toplamının esas alınması yolubna gidilmektedir.

Bu çerçevede, konuyu değerlendirdiğimizde, aylıktan kesme uygulamalarında Devlet memuru brüt aylığının; aylık derece/kademelerine esas gösterge ile kadro dereceleri itibariyle yararlandıkları ek gösterge rakamları toplamının cezanın verildiği tarihi izleyen aybaşında geçerli olan aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutar olarak belirlenmesi ve bu tutar üzerinden kesintiye gidilmesi gerektiğini, ayrıca ücret ve tazminat göstergesine göre (375 sayılı KHK) ya da bir sözleşmeye bağlı olarak aylık almakta olan Devlet memurları hakkındaki aylıktan kesme işlemlerinin de aynı şekilde (gösterge ve ek gösterge toplamının aylık katsayısıyla çarpımı) yapılması gerektiğini düşünmekteyiz. memurunyeri.com