17 Nisan 2015’te yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğine Danıştay nezdinde hukuki sakıncalarını gördüğümüz birçok hükmüne Anadolu Eğitim Sendikası olarak davamızı açmıştık.Dava konularımız arasında aday öğretmenlere dönük sınav ve mülakat işlemleri ile öğretmenlere zorlu yer değiştirmeyi öngören rotasyon da vardı. 4 Temmuz 2015 CUMARTESİ gecesi resmi gazetede yayımlanan değişikliklerde de Bakanlık bu konulara dönük düzenlemelere gitti.

Yönetmelikler ne kadar yeni olursa olsunlar Milli Eğitim Bakanlığınca değişime uğramaktan nasibini alıyorlar.Bunun en son örneğine ise 3 ay önce yayınlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğindeki değişiklik ile şahit olduk. 4 Temmuz 2015 tarih ve 29406 sayılı resmi gazeteyle beraber 17 Nisan 2015’te yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmelikte önemli değişiklikler gerçekleştirildi.yapılan değişikliklerin öğretmenlere getirdikleri de oldu götürdükleri de.

Okul Müdürünün Aday Öğretmene Performans Değerlendirme Sonucunu Beş İş Günü İçin Bildirme Zorunluluğu Kaldırıldı

Performans değerlendirme sürecinde görev ve sorumlulukların belirlendiği 18. Maddenin 1. Fıkrası yürürlükten kaldırıldı.Buna göre Eğitim kurumu müdürünün aday öğretmene performans değerlendirme ile nihai performans değerlendirme sonucunu beş iş günü içinde tebliğ etme zorunluluğunu sağlayan hüküm yürürlükten kaldırılmış oldu.Ayrıca il milli eğitim müdürlüklerinin başarılı ve başarısız aday öğretmenlerin Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğüne bildirilmesini öngören birinci fıkranın sonundaki cümlenin kaldırılmasından doğan hukuki boşluğu kapatmak için aynı maddenin 2. Fıkranın sonuna aynı cümleyi küçük değişiklikle “İl millî eğitim müdürlüğü, nihai performans değerlendirmesinde başarılı ve başarısız olanların listelerini Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğüne bildirir.” Şeklinde eklemiş.

Bu değişiklik aday öğretmenlerden, okul müdürünün performans değerlendirme sonucunu kendilerine beş iş günü içinde tebliğ etme hakkını götürmüş oldu.Her insanın kendisi ile ilgili bilgilere ulaşabilmesi en doğal hakları iken bu zorunluluğun kaldırılmasını hiç de olumlu bulmadım.Sürecin Şeffaflığına ve bilgiye ulaşma sürecine zarar vereceği kanısındayım.

Maarif müfettişlerinin Aday Öğretmenlerini Değerlendirdiği Form Örneklerini Teslim Etme Süresi Beş İş Günü Olarak Belirlendi

Yönetmeliğin 18. Madde 3. Fıkranın son cümlesine “beş iş günü içinde” ifadesinin eklenmesi ile önceki halinde süresi belirsiz olan maarif müfettişlerinin aday öğretmeni değerlendirdiği ve birer örneğini okul müdürü ile aday öğretmene verdiği EK-3 aday öğretmen değerlendirme formunun teslim süresi belirlenmiş oldu.Yani maarif müfettişleri aday öğretmenlerini gözlem ve incelemeleriyle doldurduğu EK-3 Değerlendirme formu örneklerinden birini aday öğretmene diğerini ise okul müdürüne beş iş günü içinde vermek zorunda.Bu değişiklik maarif müfettişlerinin daha hızlı olmalarını isteyerek bir nevi maarif müfettişlerinin zihnen iş yükünü arttırmış fakat aday öğretmenler için hazırlanan evrakların toplanma işlemlerini hızlandırmış.Maarif müfettişlerine bu kadar iş yükü vermenin yanlış olduğunu düşünenlerdenim kaldı ki daha hızlı olmalarını istemek her ne kadar bir gereklilik olsa dahi insanın tabiatına aykırı olduğu fikrindeyim.

Aday Öğretmenlik Sınavı Bazı İller İçin Tek Bir Merkezde de Yapılabilecek

Yönetmeliğin 19 uncu maddenin sonuna 4. Fıkra olarak “Sınav, ihtiyaç duyulması halinde coğrafi şartlar göz önünde bulundurularak birden fazla il için bir veya birden fazla merkezde gerçekleştirilebilir.” Hükmü eklendi.Bu düzenlemeye göre Bazı iller için ortak bir merkezde sınav gerçekleştirilebilecekken bazı iller için birden fazla sınav merkezi belirlenebilecek.Burada önemli olan husus ise sınav merkezleri belirlenirken o bölgenin coğrafi koşullarının göz önünde de bulundurulması gerektiğidir.Büyükşehirleri ve bazı illerdeki aday öğretmenlerin fazlalığını düşündüğümüzde bu düzenlemenin aday öğretmenlerin yararına olduğu düşüncesindeyim.

Bakanlıktaki Sözlü Mülakat Komisyonlarına Şube müdürleri ve Eğitim uzmanları da olabilecek

Yönetmeliğin 23. Madde 3. Fıkra ( a ) bendindeki değişiklik ile sözlü sınavın bakanlık bünyesinde yapılması halinde kurulacak mülakat komisyona dair değişikliğe gidilmiş durumda.Maddenin önceki halinde sözlü sınav komisyonu Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünden bir daire başkanının başkanlığında kurulacakken yeni halinde ise Sınav Koordinasyon Komisyonu başkanının(müsteşar ya da görevlendireceği müsteşar yardımcısı) görevlendireceği bir daire başkanının başkanlığında kurulacak. Belki de sözlü komisyon başkanını müsteşar yada yardımcısının daire başkanlarından birini atayacak olması önceki haline göre daha güvenilir hale gelmiş diyebiliriz.Fakat Sözlü Mülakat Komisyonu üyelerinden birinin yerine öğretim üyesinin görevlendirilmesinin tanımı tam yapılmadığı için beraberinde akıllarda soru işareti de bırakacaktır. öğretim üyesinin niteliği hakkında herhangi bir belirleyici kısasa yer verilmemiş dolayısıyla işinin ehli olmayan öğretim üyelerinin de görevlendirilebilme ihtimalini doğurmaktadır.

Burada göze çarpan en önemli husus ise birden fazla sözlü komisyon kurulması durumunda, Millî Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatında farklı birimlerden daire başkanı, şube müdürü, millî eğitim uzmanı veya şahsa bağlı eğitim uzmanı da komisyonlarda üye olarak görevlendirilebilmesi olarak söyleyebilirim.Tek mülakat komisyonun varlığında daire başkanları veya öğretim üyesinden oluşabilirken Şube müdürleri hatta eğitim uzmanlarının komisyonda olması işin liyakatını ve güvenirliğini düşürecektir

Sözlü Sınavın İllerde Yapılması Halinde Kurulacak Sözlü Komisyonun Üyeleri Arasına “Öğretmenlerde” Eklenmiş ve Komisyon Üyelerini Bakanlık Kendi Onaylayacak

Diğer bir yandan 23. Madde 3. Fıkra ( b ) bendindeki değişiklik ile Sözlü sınavın illerde yapılması halinde kurulacak sözlü komisyon başkanlığını önceden il millî eğitim müdürü yada yardımcısı yapabiliyorken yeni halinde ise başkanlığı il millî eğitim müdürü ile İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısının yanı sıra İl Milli Eğitim Müdürünün görevlendireceği İlçe milli Eğitim Müdürü de yapabilecek.Ayrıca il milli eğitimden şube müdürünün yerine şahsa bağlı eğitim uzmanı da komisyon üyesi olarak görevlendirilebilecek.Görünen o ki illerde kurulacak sözlü komisyonlarında öğretmenlerin varlığını hissetmek isteyen Bakanlık yeni düzenlemede komisyon üyeliğine seçilebilecek kişiler arasına öğretmenleri de eklemiş durumda.Komisyonda öğretmenin bulunma şartı belki de olumlu bir adım gibi görünse de seçilecek öğretmenin de güvenirliği sorgulanır.Ayrıca eklenen yeni cümleye göre komisyon üyeleri il millî eğitim müdürünün ve teklifi Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün onayı ile görevlendirilecek.Bu hali ile sadece milli eğitim müdürünün komisyon üyelerine onay vermesi yeterli olmayacak Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün onaylaması gerekecek.İllerdeki keyfi komisyonların önüne geçme adına MEB gerekirse de farklı illerden aynı düzeye sahip komisyon üyesi görevlendirebilme hükmünü de değişikliğe eklemiş.Bakanlığın illerdeki keyfi komisyon kurulmasına engel olma adına yaptığı bu düzenlemeyi olumlu bulmakla beraber pratikte bakanlığın bunu özenerek uygulaması konusunda çekincelerim var.Son olarak üçüncü fıkradaki değişiklikte Sözlü sınavın birden fazla il için bir veya birden fazla merkezde gerçekleştirilmesi durumunda ise komisyon üyelerinin sınavın yapıldığı il ya da illerden seçilmesini hüküm altına almış.

Aday Öğretmenlere Uygulanacak Yazılı ve Sözlü Sınav şartı kaldırılmalıdır

Aday Öğretmenlere Herhangi Bir eğitim verilmeden sınava tabi tuttuktan sonra veya geçerliliği olmayan mülakata sokup meslek hayatları ile ilgili korku oluşturulduktan sonra yönetmelik bin defada değişse bin bir türlü hükümde getirilse aday öğretmen ve kamuoyu için hiçbir anlam ifade etmeyecektir.Bu yüzden Bakanlığımızın yapması gereken tek bir işlem var.O da Adaylara uygulanacak sınavı ve sözlü mülakat şartlarını kaldırmak.

Rotasyon 8 Yıl’dan 12 Yıl’a Çıkarıldı

Öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda azami çalışma süresinin belirlendiği MEB Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 48. Maddesindeki değişiklik ile zorunlu rotasyon süresi 8 yıldan 12 yıla çıkartılmış oluyor.

Bu Sene Rotasyon 15 yıldır Aynı Okulda çalışan Öğretmenlere Uygulanacak

Yönetmeliğin geçici 3. Maddesinde yapılan düzenleme ile bu sene 12 yıl aynı okulda çalışanlara uygulanması planlanan rotasyon 15 yıl olarak değiştirildi ve her sene birer yıl düşürülerek rotasyon uygulanacak.En sonunda ise 2018 yılında 48. Maddeye eklendiği gibi 12 yıllık olanlara rotasyon uygulanacak. Burada bir dipnot açmak isterim ki kanunda olmasına rağmen yönetmeliğe eklenmeyen becayiş hakkının olmadığı yer değiştirme sisteminde rotasyon ancak öğretmenlere eziyet olacaktır.Zorunlu yer değişikliği sitemi yerine teşvik edici önlemlerin alındığı özendirici yer değiştirme sistemini bakanlığımızın benimsemesi gerekir.

Her ne kadar olumlu değişiklikler olsa da Anadolu Eğitim Sendikası olarak Danıştaya taşıdığımız Rotasyon ile aday öğretmenlere uygulanacak yazılı ve sözlü sınavdan Bakanlığın vazgeçme talebimizi yineliyorum.

Danıştay’a sunulan dava dilekçesinde yer alan, iptalini istediğimiz dava konularından bazıları şu şekildedir;

1. Aday Öğretmenlere mülakat uygulanmasının iptali,

2. Dershane öğretmenlerinin KPSS şartı aranmaksızın ve mülakat ile atanmasının iptali,

3. Aday Öğretmenlerinin performans değerlendirmesinin iptali,

4. Fen Liseleri ile Sosyal Bilimler Liselerine “öğretmenlerin mesleklerinde ve alanlarındaki başarılarının tümüyle göz ardı edilerek sırf hizmet puanına göre atanmalarının” iptali,

5. Öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda azami çalışma süresini(Rotasyon) düzenleyen maddelerin iptali,

6. Afet bölgesindeki öğretmenlerin yer değiştirme hakkının bakanlığın inisiyatifine bırakılmasının iptali,

7. Eğitim Özrünün yönetmelikte olmayışı,

8. Tüm öğretmenlerin okul müdürlerince değerlendirmesini öngören maddenin iptali,

9. Denetim ve soruşturma sonunda yetersizliği nedeniyle öğretmenlik görevini yapamayacağı tespit edilenlerin farklı hizmet sınıfına geçirilmesini öngören maddenin iptali,

10. Dershane öğretmenlerinin Milli Eğitim Bakanlığına atanabilmesi için “en az altı yıl çalışma” ve “sağlık özrü hariç dört yıl süreyle başka bir yere atanmamak üzere “şart ve hükmünün iptali,

11. Ek-3 Değerlendirme Formunun;A1-4, A2-6,7,8,9,10, A3-11,12,13,14,15, A5-21,22,23,24,25, A9-42,43,44,45,A10-46,47,48,49,50, maddelerinin iptali,

12. Ek-4 Aday Öğretmen Sözlü Değerlendirme Formunun iptali,

13. Tanımlar MADDE 4’te “becayiş” tanımının yapılmamış olması ile yönetmeliğin Dokuzuncu bölümü olan “isteğe bağlı yer değiştirme işlemleri” başlığının içine, becayiş atama usul ve esaslarının belirlendiği bir maddenin olmamasına,

14. “Millî Eğitim Bakanlığı Örgün ve Yaygın Eğitimi Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi kapsamında görev alan yönetici ve öğretmenlerin hizmet puanlarına, bu kapsamda görev yaptıkları her ay için 0,5 puan eklenir” hükmü

15. Madde 49’da boşanma mazereti olmayışına eksik düzenleme yönünden iptali,

16. Soruşturma sonucunda öğretmenlerin başka ilçe veya illere gönderilmesinin ve 3 yıl boyunca geri dönmesini engelleyen 50 maddenin iptali,

17. Eşi isteğe bağlı sigortalı olan öğretmenleri mağdur edecek ilgili 49. Maddedeki hükmünün iptali.

Sedat DEGER

Anadolu Eğitim Sendikası

Hukuk ve Toplu S.S. Genel Başkan Yardımcısı