Basına yansıdığı kadarıyla Hükümetin asgari ücrete 2015'in ilk ve ikinci 6 ayı için yüzde 3'er zam yapması halinde asgari ücret Ocak 2015'te brüt bin 168 TL, net 922 TL olacak. Hali hazırda 891 TL olan asgari ücret, söz konusu oranda zam yapılmasıyla net 31 TL zamlanacak.

Asgari ücretteki artışlar, memurların da içinde bulunduğu 77 milyonu doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir. Kimilerinin eline geçen ücret tutarı artarken kimilerinin de üzerindeki mali yük artmaktadır. Asgari ücret artışı, işverenlerden GSS'lilere, isteğe bağlı sigortalılardan evde tarhana yapan bayanlara, yurtiçi ve yurtdışı borçlanma yapanlara kadar birçok kişiyi etkilemektedir. Dolayısıyla asgari ücret artışı birçok kesimi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen bir özellik arzetmektedir.

Bugünkü yazımızda, 2015 yılı için basına yansıyan asgari ücret tutarının memurların maaşını nasıl etkileyeceği ile ödenen net tutarın memurdan memura değişip değişmeyeceğini ve memurlardan başka kimleri ve nasıl etkileyeceğini izah etmeye çalışacağız.

Asgari ücret rakamları memur maaşlarını doğrudan etkilemektedir

Bütün çalışanlar ve özelde de memurlar için uygulanacak asgari geçim indirimi, memurun kendisinin veya ailesinin asgari geçim düzeyini sağlayacak bölümünün toplam gelirden düşülerek vergi dışı bırakılmasıyla hesaplanmaktadır. Gerçek rakamlardan uzak olmakla birlikte ele geçen maaşa etkisi bulunmaktadır ve asgari ücrettin ilk dönemindeki artış memur maaşını doğrudan etkilemektedir.

Asgari geçim indirimi 01.01.2015 - 30.06.2015 (Ocak) için belirlenen asgari ücretin mükellefin durumuna göre belirlenen oranın ücretliler için belirlenen 1'inci ücret dilimi (%15) ile çarpılmak suretiyle bulunmaktadır. Memurlar da ücretli olduğu için asgari geçim indiriminden yararlanmaktadır. Dolayısıyla 01.01.2015 - 30.06.2015 (Ocak) için belirlenen 1.168 TL tutarındaki asgari ücret çalışanlar açısından önem arz etmektedir.

Asgari geçim indirimi tutarları ne kadardır?

Bekar Memur 1.168 x % 50 x % 15 = 87,6

(Memur, Çalışan)

Evli eşi çalışmayan ve çocuksuz 1.168 x % 60 x % 15= 105,12

Evli eşi çalışmayan ve 1 çocuklu 1.168 x % 67,5 x % 15= 118,26

Evli eşi çalışmayan ve 2 çocuklu 1.168 x % 75 x % 15= 131,4

Evli eşi çalışmayan ve 3 çocuklu 1.168 x % 80 x % 15= 140,16

Evli eşi çalışmayan ve 4 çocuklu 1.168 x % 85 x % 15= 148,92

2015 yılı ilk 6 aylık dönemi tahmini asgari ücretin % 85'i için hesaplanan gelir vergisi tutarı 148,92 TL olduğundan Asgari Geçim İndirimi 2015 yılında 148,92 TL'yi aşamayacaktır.

Boşanmış ancak çocukların velayeti kendisinde olan memur da bu tablo esas alınarak asgari geçim indiriminden faydalanabilecektir. Bu nedenle asgari ücretin brüt tutarı aynı olmakla birlikte ele geçen net tutarı kişiden kişiye değişmektedir.

Asgari ücret artışı birçok ödemeyi etkilemektedir

Birçok ödeme kalemi asgari ücrete paralel arttırıldığı için asgari ücretteki artışlar oldukça önem arz etmektedir. Pazarlıkların çetin geçmesinin sebebi de bütçeye önemli ölçüde yük getirmesi ile işverenlere getirdiği ilave yüktür. Örneğin Bakıma muhtaç engelli ve bakıma muhtaç engelliye evde bakım hizmeti veren kişilere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından ödenmekte olan evde bakım ücretleri net asgarî ücret tutarına göre belirlenmekte olduğundan asgari ücretteki artış oranı oldukça önemlidir. Çalışanlara yapılan asgari geçim indiriminin de asgari ücrete göre belirlenmesi bütçeden önemli tutarların çıkmasına sebep olabilmektedir.

Yine sigortalıların borçlanma tutarları da asgari ücretle doğrudan ilgilidir. Bu nedenle borçlanma yapacakların en son 31 Aralık gününe kadar borçlanmaları daha az ödeme yapmaları açısından oldukça önemlidir.

Genel sağlık sigortası kapsamında olanların ödeyecekleri GSS primleri de asgari ücrete göre belirlendiğinden asgari ücret artışı, ödenecek GSS primlerini de arttırmaktadır. Bu ödeme ise milyonlarca GSS'linin ödeyeceği prim yükünü arttırmaktadır.

İsteğe bağlı sigortalıların ödeyecekleri sigorta prim tutarlarından tutun da yurt içi ve yurt dışı borçlanma tutarlarına kadar birçok ödeme asgari ücrete bağlıdır. Yine Bağ-Kur'luların ödeyecekleri prim tutarları ile SGK tarafından kesilen idari para cezalarının tutarı da asgari ücret tutarına göre belirlenmektedir. Asgari ücret ne kadar yüksek olursa ödenecek prim tutarları da o kadar yüksek olabilmektedir. Bu nedenle asgari ücret artışları, başta prim gelirleri artacağı için Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile ücretleri artacağı için asgari ücretle çalışanları ziyadesiyle mutlu etmektedir.

Sonuç olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı asgari ücret artışları sonrasında prime esas kazançların alt ve üst sınırları ile bazı işlemlere esas tutarlarla ilgili olarak genelge çıkarttığı zaman asgari ücret artışlarının nasıl bir mali yük getirdiği daha net görülecektir. Asgari ücretlerdeki artışların kimilerini sevindirirken kimilerini de üzebildiğini ifade edebiliriz. İşte bu özelliğinden dolayı asgari ücret, birçok kesimin temsil edildiği Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenmektedir. Bu nedenle asgari ücret deyip geçmeyelim. Ahmet Ünlü Yeni Şafak