Her memurun bilmesi gereken çok önemli konular arasında istifa eden Devlet memurlarının bekleme sürelerinin ne zaman başladığı, kimlerin bekleme sürelerine tabi olmadığı ve bekleme sürelerini aşmak için neler yapılması gerektiği gibi bilinmesi gereken birçok hususu 'Bütün Yönleriyle Devlet memurlarının bekleme süresi' başlığı altında açıklamaya çalışacağız.

İstisnai kadrolara yapılan atamada bekleme süresi

İstisnai kadrolara sınavsız olarak atama yapıldığı için öncelikle istisnai kadroların amaç dışı kullanımından bahsetmemiz gerekmektedir. Özellikle kısa aralıklarla bu kadrolara atama yapılıp, daha sonra başka memuriyet kadrolarına naklen atamalar kamu vicdanını yaralayacak seviyelere gelmiştir. Birçok insanın atanmak için sınav beklediği bir ortamda bu kadrolar vasıtasıyla memuriyete başlatılmaları ve daha sonra da başka kadrolara atanmaları vakayı adiyeden olmuştur. Bu uygulamanın kanunun getirmeye çalıştığı mantığın tersine işlediğini ifade etmek durumundayız.

Bu konuyla ilgili olarak Sayıştay Genel Kurulu, denetçilerin bu tespitleri üzerine toplandı ve 'istisnai memuriyetin', sınavsız devlet memuriyetine geçişte basamak olarak kullanıldığı ve Anayasa'nın 'eşitlik' ilkesine aykırı olduğuna karar verdi. Bu karar ve rapor, Sayıştay Yasası gereği 'Önlem alınması' istemiyle Meclis'e bildirilmişti.

Hal böyleyken Devlet Personel Başkanlığı tarafından verilen bir görüşe göre istifa sonrası dönüşlerde de istisnai kadrolara atanacaklara yeni bir ayrıcalık verilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 97/A ve B bentlerinde memuriyetten çekilenlerin 6 ay, çekilmiş sayılanlar ise 1 yıl geçmeden yeniden Devlet memurluğuna alınamayacakları hükme bağlanmıştır. Ancak DPB vermiş olduğu bir görüşte istisnai memuriyetlere yapılacak atamalarda bu hükme uyulmayacağını belirterek yeni bir ayrıcalık oluşturmuştur.

Bu Başkanlığın vermiş olduğu görüşte şu hususlara yer verilmiştir:

'657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 59 uncu maddesinde belirtilen istisnai memurluklara mezkur Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile 48 inci maddede yazılı genel şartları taşıyanlar arasından memur atanmakta ve ilgililer hakkında 657 sayılı Kanununun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi dışında kalan bütün hükümleri uygulanmaktadır. Bu itibarla, yukarıda sözü edilen bekleme sürelerinin istisnai memuriyetlere atanmada söz konusu olmadığı, istisnai memuriyetlerden başka kadrolara naklen atamalarda da aynı esasların geçerli olduğu ancak istisnai memuriyet kadrolarında çalışmakta iken çekilen veya çekilmiş sayılanların diğer kadrolara atanmaları halinde ise bekleme sürelerine tabi olduğu mütalaa edilmektedir.'

Bu görüşle birlikte memuriyetten istifa eden birisi tekrar memuriyete dönmek ister ve bekleme sürelerini bertaraf etmek isterse yapması gereken sadece istisnai kadrolara atanmasını sağlamaktır. Bize göre herhangi bir nedenle istifa eden bir memur bekleme süresine tabi olmadan istisnai kadroya atanamaz. Ancak, DPB'nin vermiş olduğu görüşü esas alınmak durumundadır.

Bekleme süresi ne zaman başlar?

İstifa eden Devlet memurunun yeniden atanması için geçmesi gerekli 6 aylık veya 1 yıllık sürenin ne zaman başlayacağı bazı hallerde personel birimleri tarafından dahi bilinmeyen bir durumdur.

Devlet Personel Başkanlığının vermiş olduğu bir mütalaada; İstifa eden Devlet memurunun yeniden atanması için geçmesi gerekli 6 aylık sürenin başlangıç tarihinin istifanın onaylandığı tarih olduğu, merkezi yerleştirme sonucu ÖSYM tarafından bir kadroya yerleştirilen adayın atamasının yapılması için ilgili Kuruma başvuru tarihi itibariyle de bu sürenin dolmuş olması gerektiği ifade edilmiştir.

Burada izah edilmesi gereken önemli bir husus ise istifa onaylarında bazen tarih belirtilebilmektedir. Örneğin, 25.01.2014 tarihinde istifa etmek istediğini belirten bir dilekçeyi 10.01.2014 tarihinde kurumuna sunan bir personelin istifa onayı 15.01.2014 tarihinde onaylansa dahi istifanın 25.01.2014 tarihinden itibaren uygun görüldüğü yazılacağı için bekleme süresi 25.01.2014 tarihinden itibaren başlayacaktır.

Kimler bekleme süresine tabi değildir?

Devlet Memurları Kanununa tabi görevlere atanacak bazı personellerin bekleme sürelerine tabi olmadan atanabileceğini söyleyebiliriz. Bunlar;

1- 926 sayılı Kanuna tabi personel, 2- İstifa etmiş hakim ve savcılar, 3- Sözleşmeli personel, 4- 2914 sayılı Kanuna tabi kadrolara yapılacak atamalar veya bu Kanuna tabi kadrolarda çalışanların memur olarak yapılacak atamaları, 5- İstifa eden KİT sözleşmeli personeli.

Genel bir ifade kullanmak gerekirse 657 sayılı Kanun dışında diğer personel kanunlarına tabi personel için bekleme sürelerine uyulmaz diyebiliriz.

Bekleme süresiyle ilgili ince bir ayrıntı

657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan bir personel 399 sayılı KHK kapsamında sözleşmeli pozisyona atanırken önce memuriyetten istifa edilir ve açıktan atama suretiyle sözleşmeli pozisyona atanırlar. Yani memur kadrolarından sözleşmeli pozisyonlara naklen atama olmaz. Bu şekilde sözleşmeli pozisyona atanan bir memur daha sonra memur kadrosuna bekleme süresine tabi olmadan atanabilir mi? El cevap atanamaz.

Ancak, ilgili kişi KİT'lerdeki (I) sayılı cetvelde yer alan memur kadrolarına atanırsa bekleme süresine tabi olmadan diğer kamu kurumlarının memur kadrolarına naklen atanabilir.

Yukarıda açıklamaya çalıştığımız bekleme sürelerinin çok fazla istisnası olduğu için anlamsız hale gelmiştir. Bizim önerimiz zayıflarla güçlülerin eşit hale getirilmesi için bekleme sürelerinin kaldırılmasının yerinde olacağıdır.