Taşeron işçi çalıştırmak konusunda asıl işverenler yani işi taşerona veren işverenler bütün sorumluluklardan kurtulduklarını zannediyorlar. Hâlbuki kazın ayağı öyle değil. Alt işveren işçisinin geçirdiği iş kazasından, ödenmemiş ücretlerinden, kullandırılmamış yıllık izinlerinden asıl işveren de sorumlu. Torba yasa ile taşeron şirketin yatırmadığı ücretin hak edişinden kesilerek asıl işveren tarafından taşeron işçilerine ödenmesine dair hüküm hayata geçti. Yani bir bankada taşeron şirkette çalışan güvenlik görevlisi çalıştığı taşeron şirket ücretini yatırmazsa ücretini güvenliğini yürüttüğü bankadan isteyebilecek. Banka yatırılmamış ücretlerin karşılığını taşeronun o ayki hak edişinden kesecek ve güvenlik görevlisinin hesabına yatıracak.

MALİYE YÖNETMELİK YAYIMLADI

Taşeron işçileri için son dönemde atılan olumlu adımlardan bir tanesi de kamu kurumlarında taşeron işçi olarak çalışanların toplu iş sözleşmesi farkı alabilmesi oldu. Maliye Bakanlığı’nın yönetmeliği uyarınca kamuda çalıştırılan taşeron işçiler toplu iş sözleşmesi imzalayarak ihalede yer alan ücretten daha yüksek ücret alabilirler. Yani yaklaşık 750 bin taşeron işçisinin maaşına toplu iş sözleşmesi farkı eklenebilecek.

İŞÇİLER SENDİKAYA ÜYE OLACAK

Taşeron işçiler, bulundukları işkolunda örgütlü işçi sendikalarına üye olarak toplu iş sözleşmesi imzalama hakkına sahipler. Kamu kurumları ile toplu iş sözleşmesi imzalanabilmesi için, kamu kurumundaki işçilerin yüzde 40’ının sendikaya üye kaydedilmesi gerekiyor. Bu şekilde kamu ihalesinde belirlenen tutardan daha yüksek bir ücret üzerinde anlaşma olursa fark doğrudan kamu kurumları tarafından karşılanacak.

YÜKSEK ÜCRETİN YOLU AÇILIYOR

Böylelikle taşeron işçiler daha yüksek ücret alabilecekler. Ücretin dışında toplu iş sözleşmesi ile yıllık izin ve sosyal yardımlar gibi konularda iyileştirmeler yapılabilir. Yani kamuda çalışan taşeron işçiler toplu iş sözleşmesi ile ücret dışındaki yan ödemeleri ve diğer haklarını da artırabilirler.

SENDİKALILIK SORUNU ÇÖZER

Özellikle temizlik, güvenlik gibi çok sayıda işçinin çalıştığı iş kollarında sendikaların örgütlenme faaliyetlerini daha fazla yaparak bu iş kollarında toplu iş sözleşmesi imzalayabilme yetkisine kavuşması taşeron işçilerinin sorunlarını önemli ölçüde çözebilir.

Özel sektörde taşeron kullanımı düzenlenmeli

Kamudaki taşeron işçilerinin sorunlarının çözülmesi açısından önemli adımlar atılıyor. Diğer yandan taşeron kullanımı özel sektörde de çok yaygın. Bu nedenle taşeron konusunda atılacak adımların yalnızca kamudaki taşeron işçiler ile sınırlı kalmaması ve özel sektörde de taşeron kullanımını kısıtlayıcı ve taşeron işçilerinin hak kayıplarını engelleyici mekanizmaların hayata geçirilmesi gerekiyor. Ayrıca bu konuda Yargının vermiş olduğu kararların da zaman kaybedilmeden uygulanması ve hatalı taşeron kullanımı nedeniyle kadro hakkına kavuşmuş işçilere kadrolarının verilmesi gerekiyor.

Sendikaya bakışı değiştirecek

Diğer yandan bu düzenleme ile taşeron işçilerinin sendikalara olan bakışı da değişecek ve sendikaların önemini daha iyi kavrayabilmesi sağlanacaktır. Sendikaların taşeron işçiler ile örgütlenme faaliyetlerini yürütmesi ve toplu iş sözleşmesi imzalaması pek çok sorunun çözülmesini de sağlayacaktır.

3 SORU 3 CEVAP

SGK parayı geri isteyebilir

SORU: Abim 1992’de şehit oldu. Emekli sandığın bağlı babam ise 2001’de vefat etti, maaş anneme bağlandı. Dedem 1999’da, ebem ise 2004’de vefat etti. Bağ-Kur’lu dedem ise 2004’te vefat etti. Yani annem oğlundan şehit, kocasından sigorta, babasından da Bağ-Kur aylığı alıyordu. Yetim aylığı, 6 gün önce ‘geliri asgari ücretin üstünde’ diye durduruldu. Bugüne kadar aldığınız aylığı faiziyle geri ödeyebilirsiniz diyorlar. Ne yapmalıyız? (Metin Arslaner)
CEVAP: Bağ – Kur’dan yetim aylığı ancak kişinin geliri brüt asgari ücretten düşükse bağlanır. Annenizin geliri brüt asgari ücretin üzerindeyse SGK aylığı kesip haksız bağlanan aylıkları geri isteyebilir.

Bu borçlanmayla aylık bağlanmaz

SORU: 1979’da işe başladım. 1989’da Hollanda ya geldim. 1999’da kendi şirketimi kurdum. 1996 yılında sosyal sigortalara müracaat ederek çalışmamış yıllarımı borçlandım. Emekliliğe müracaatta bulundum. Emekliliğe hak kazandığımı fakat Türkiye’ye kesin dönüş şartı olduğunu bildirdiler. Ben Hollanda’da serbest meslek sahibiyim. (Sedat Seçkin)
CEVAP: Emekli aylığı bağlanması için yurda kesin dönüş şartı ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu ifade etmekte olup, mutlak ifadesi ile yurda giriş yaptıktan sonra bir daha yurtdışına çıkmama durumunda kullanılmamaktadır. Ancak yurtdışı borçlanması yoluyla emekli olanlar yurtdışında çalışıyorlarsa emekli aylığı alamazlar.

Sigorta süresi iptal edilebilir

SORU: Önce bir firmada SSK’lı çalıştım, sonra kendi firmamı kurdum. SSK’ya ara vermeden devam ettim. Şahıs veya limited olsa sorun olur mu. (Levent Kiraz)
CEVAP:Kendi şirketinizi kurduysanız Bağ – Kur’lu olmanız gerekir. SSK’lı olduğunuz şirkette çalışmadığınız tespit edildiğinde veya kendi şirketinizde sigortanızın yatmadığı tespit edildiğinde sigortalılık süreleriniz iptal edilir. akşam