Bugünkü yazımızda Hükümet tarafından Meclise sunulan 'Devlet Memurları Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nda yani torba kanun tasarısında yer alan ince detayları sizlerle paylaşacağız.

Genel müdür ve üstü kadrolar özelleşiyor

6400 ek göstergeli genel müdür ve müsteşar yardımcısı ile daha yüksek ek göstergeli kadrolara atanmada 5 yıl hizmet süresi yeterli olacak ve bu hizmette özel sektördeki süreler de dikkate alınacaktır. Yine iki yıllık yüksekokul mezunlarının genel müdür ve üstü kadrolara atanmaları da sona erdiriliyor.

Genel müdür ve daha yüksek ek göstergeli kadrolara hiç memuriyeti olmayanlar da atanabilecek. Yani özel sektörde 5 yıl çalışan lisans mezunları, kamuya açıktan üst düzey yönetici olarak atanabilecek.

Ancak, anılan kadrolara bu şekilde atanmış olmak, kamu kurum ve kuruluşlarındaki diğer herhangi bir kadro veya pozisyona atanma veya kamuda herhangi bir statüde çalışma açısından kazanılmış hak teşkil etmez. Yani görev süresi bitince memuriyette bitecek. Bu hususun gözden kaçırılmaması gerekiyor. Herhangi bir bakanlığın müsteşarlığına özel sektörde 5 yıllık hizmeti olan bir kişi açıktan müsteşar olarak atanabilecek ve görev süresi bittiğinde de memuriyeti sona erecek.

İki yıllık okul mezunlarının yöneticilik dönemi sona eriyor

Mevcut düzenlemelere göre 2 yıllık yüksekokul mezunu olanlar müsteşar olarak dahi atanabiliyorlar. Eğer tasarı kanunlaşırsa bundan sonra en az lisans mezunu olanlar müdür ve üstü kadrolara atanabilecek ve iki yıllık yüksekokul mezunu müdür, şube müdürü, il müdürü, bölge müdürü, daire başkanı ve genel müdür yardımcısı dönemi tamamen kapanacak.

Yine müdür ve üst unvanlı kadrolarda bulunanlardan en az lisans düzeyinde yükseköğrenim mezunu olma şartını taşımayanlar bulunduğu kadro veya pozisyonlarda kaldığı süre içerisinde herhangi bir sorun olmayacak. Ancak, bunlar herhangi bir şekilde görevden ayrılırlarsa tekrar bu görevlere dönemeyecekler.

Ayrıca, müdür ve daha üst görevlere atanmada aranan 8- 10 yıllık hizmet şartı 5 yıla indiriliyor. 5 yılın hesabında sadece kamuda geçen hizmet süreleri değerlendirilecektir. Ayrıca, müdür ve üstü kadrolara atanmada belirli bir süre o kurumda çalışmış olma, belirli okulları bitirmiş olma gibi şartlar aranmayacaktır.

Kariyer mesleklerde yardımcılık dönemi iki yıla iniyor

Tasarı kanunlaşırsa uzman, müfettiş, kontrolör ve denetçi yardımcılarının 3 yıllık yetişme süreleri 2 yıla indiriliyor. Böyle bir düzenlemeye niçin gerek duyulduğunu anlamakta zorlandığımızı ifade etmek istiyoruz. Yapılması gereken asıl düzenlemeler dururken bu tür düzenlemelere yer verilmesi neyle uğraşıldığının da göstergesidir.

Kariyer mesleklerde yabancı dil aranmayabilecek

Yine kariyer meslek mensuplarının uzmanlığa atanmalarında aranan yabancı dil bilgisine sahip olma şartı da kısmen kaldırılıyor ve ihtiyari hale getiriliyor. Bu düzenlemeler şuan uzman, müfettiş, kontrolör ve denetçi yardımcısı olarak çalışanlar için de geçerli olacak. Ancak düzenlemede yer alan 'hizmet gerekleri dikkate alınarak ilgili tüzük veya yönetmeliklerinde düzenlenmek kaydıyla ihtiyaç duyulan diller ve düzeylerde yabancı dil şartı aranabilir.' hükmü gereğince düzenlemenin anlamsız olacağını düşünüyoruz.

Uzmanlar ve müfettişler tez hazırlamayacak

Tasarıya göre, kariyer meslekler için uzmanlığa veya müfettişliğe atanmada istenen tez hazırlanması tamamen kaldırılmaktadır.

Ayrıca, uzman yardımcılığı ve müfettiş yardımcılığı için yaş sınırı 35 olacak. Daha önceki metinde yer alan ibare '35 yaşını bitirmemiş' iken 'otuzbeş yaşını doldurmamış' olarak değiştiriliyor. Bu düzenleme yeni bir şey olmayıp, Anayasa Mahkemesi kararı gereğince yeniden yapılan zorunlu bir düzenlemedir.

28 Şubat mağdurlarının atanmasında kadro kısıtı sona eriyor

28 Şubat 2007 tarihinden sonra verilen disiplin cezaları nedeniyle görevden atılan memurların tekrar memuriyete dönmesinde bütçe kanunlarında yer alan kadro kısıtlaması dikkate alınmayacak. Yani bu dönemde görevden atılan bir personel ilgili kurumlara müracaat ettiğinde açıktan atama izni alınmış kadro yok bahanesi kalkıyor. Ancak, atama yapıp yapmama konusunda kurumların takdir hakları bulunmaktadır.

Üst düzey atamalarda ayrıcalıklı gruplara büyük darbe

Tasarı ile Adalet, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları gibi kurumlarda belirli meslek mensuplarının üst düzey kadrolara atanmasına ilişkin tekel kaldırılıyor ve bu mesleklerden olmayanların da atanmalarının önü açılıyor. Yani müdür ve daha üst unvanlı yönetici kadrolarına atanmada belirli bir meslek mensubu, kariyer meslek mensubu ya da kurum meslek personeli olma, 36 ncı maddede belirtilen hizmet sınıflarına veya hâkimlik ve savcılık mesleklerine ilişkin kadrolarda bulunmuş veya bulunuyor olma veya belirli kadro veya görevlerde belirli bir süreyle bulunmuş olma gibi özel şartlar aranması sona erdiriliyor.

Bu durumu örneklendirmek gerekirse 2802 sayılı Kanunun 37 nci maddesinde Adalet Bakanlığının üst düzey kadrolarına birinci sınıfa ayrılmış hakim ve savcılardan atama yapılacağı açıkça belirtilmiştir. Dolayısıyla bu sınıftan olmayan birisi ağzıyla kuş tutsa da bu Bakanlığa genel müdür olarak atanamaz. Aynı durum başka kurumlar için de geçerlidir. Böylece herkesin üst düzey yönetici olabilmesinin yolu açılıyor.

Dışişlerindeki meslek mensubu ayrıcalığı genelleştiriliyor

Tasarının 5 inci maddesi ile Dışişleri Bakanlığında meslek mensupları dışından büyükelçi ve daimi temsilci olarak atananların daha sonra merkeze dönmeleri durumunda meslek mensuplarıyla aynı haklara sahip olması sağlanıyor. Yarın nasip olursa tasarıyı açıklamaya devam edeceğiz.

Ahmet Ünlü /Yeni Şafak