KAMU
1.130 TL’lik tazminat kimleri kapsıyor?
Yürürlüğe giren her kanunun birçok boyutu olabilmektedir. Bu Kanunlardan birisi de 6638 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu, Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'dur. Bu kanunla iç güvenliğe yönelik birçok düzenleme getirilirken Emniyet Teşkilatı personeline ilişkin de son derece önemli yenilikler getirilmiştir. Getirilen düzenlemelerden birisi de kadrosuzluk tazminatıdır. Bu tazminatın kimlere, ne zamana kadar ve hangi tutarlarda ödeneceği ile getiriliş mantığını izah etmeye çalışacağız.
Kadrosuzluk tazminatı nedir ve hangi oranlarda ödenmektedir?
Kadrosuzluk tazminatı personel sistemine yeni getirilen bir düzenleme değildir. Ancak, bu tazminatın çok yaygın bir kullanım alanı da bulunmamaktadır. Bu düzenleme, sadece 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nda bulunmakta olup, askeri personelden bazılarının re'sen emekliliklerinde uygulandığını görüyoruz.
Bu çerçevede kadrosuzluk tazminatının 926 sayılı Personel Kanunu'nun 49'uncu maddesinde detaylı bir şekilde düzenlendiğini görüyoruz. Bu maddeye göre; “……Kadrosuzluk nedeniyle yaş haddinden önce emekliye sevk edilen albay, yarbay, binbaşı ve yüzbaşılara, emekliye sevk edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren, orgeneral aylığının (ek gösterge dahil); yüzbaşılara % 30'u, binbaşılara % 50'si, yarbaylara % 55'i, albaylara % 70'i, tuğgeneral-tuğamirallere % 75'i, tümgeneral-tümamirallere % 80'i, korgeneral-koramirallere % 90'ı, orgeneral-oramirallere % 100'ü oranında kadrosuzluk tazminatı rütbelerinin ve makamının yaş haddinden az olmamak üzere 65 yaşına kadar olan sürede Emekli Sandığı'nca ödenir. Ancak bu suretle verilecek emekli aylığı ve kadrosuzluk tazminatının toplamı, Silahlı Kuvvetler'de görevli aynı rütbedeki bütün emsalinden en az istihkak, tazminat ve aylık alanın eline geçenden fazla olamaz. Emekli Sandığı, 3 aylık devreler halinde bu meblağı faturası karşılığında Hazine'den tahsil eder. Bu tazminatlar vergiye tabi değildir ve yaş haddinden önce ölenlerin varislerine intikal etmez…."
İşte bu düzenleme esas alınarak 6638 sayılı Kanun'la emniyet personeline de kadrosuzluk tazminatı getirilmiştir. Bu kanunun 22'nci maddesi ile 3201 sayılı Kanun'un 55'inci maddesi tamamen değiştirilmiş ve maddeye kadrosuzluk tazminatı da ilave edilmiştir.
Bu maddeye göre; 1- Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen Emniyet Amirleri ile Dördüncü, Üçüncü ve İkinci Sınıf Emniyet Müdürleri, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla, Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun teklifi ve Bakan onayı ile emekliye sevk edilirler.
2- Birinci Sınıf Emniyet Müdürlerinin bulundukları rütbedeki en fazla bekleme süresi altı yıldır. Bu süre sonunda bir üst rütbeye veya meslek derecesindeki göreve atanamayanlar, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla, kadrosuzluk nedeniyle Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun teklifi ve Bakan onayı ile emekliye sevk edilirler.
İşte kadrosuzluk tazminatı, kadrosuzluk nedeniyle Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun teklifi ve İçişleri Bakanı'nın onayı ile emekliye sevk edilenlere ödenmektedir. Kendi istekleriyle emekliye sevk edilenler bu haktan yararlanamazlar.
Ayrıca, bu maddede kadrosuzluk tazminatı ile ilgili şu ifadeleri görüyoruz; “….On dokuzuncu ve yirminci fıkra hükümlerine göre emekliliğe sevk edilenlere, emekliye sevk edildikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil); Emniyet Amirlerine % 110'u, Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürlerine % 120'si, Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlerine % 130'u, İkinci Sınıf Emniyet Müdürlerine % 140'ı, Birinci Sınıf Emniyet Müdürlerine % 150'si oranında kadrosuzluk tazminatı, rütbelerinin ve makamının yaş haddinden az olmamak üzere altmış yaşına kadar olan sürede Sosyal Güvenlik Kurumu'nca ödenir.
Verilecek emekli aylığı ve kadrosuzluk tazminatı toplamı, Genel Müdürlük'te aynı kadrodaki emsaline kadrosuna bağlı olarak mali haklar kapsamında yapılan toplam ödemeyi geçemez. Bu tazminat, vergiye tabi değildir ve yaş haddinden önce ölenlerin varislerine intikal etmez. Kadrosuzluk tazminatı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nca üçer aylık devreler hâlinde faturası karşılığında Hazine'den tahsil edilir" hükmüne yer verilmiştir.
Maddenin maddi getirisi ne kadardır?
Şartları yerine getirenlerden emekliye sevk edilenlere en yüksek devlet memuru aylığının belirli oranlarında ödenmektedir. Buna göre;
Emniyet Amirlerine % 110'una karşılık gelen; 9500* 0,079308* % 110 = 828,76 TL,
Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürlerine % 120'sine karşılık gelen; 904,1112 TL,
Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlerine % 130'una karşılık gelen; 979,4538 TL,
İkinci Sınıf Emniyet Müdürlerine % 140'ına karşılık gelen; 1054,7964 TL,
Birinci Sınıf Emniyet Müdürlerine % 150'sine karşılık gelen; 1.130,139 TL,
Tutarında kadrosuzluk tazminatı ödenmektedir.
Yukarıda yer vermiş olduğumuz maddede de görüleceği üzere, bu tazminattan herhangi bir kesinti yapılmamaktadır. Bu tazminat askerlerde 65 yaşına kadar ödenirken emniyet personeli için 60 yaş
öngörülmüştür.
Kadrosuzluk tazminatı askerlerde nasıldır?
Askerler için yapılan kadrosuzluk tazminatında orgeneral aylığı (ek gösterge dahil) esas alınmaktadır. Orgeneral aylığı, en yüksek devlet memuru aylığına eşittir. Buna göre 926 sayılı Kanun'un 49'uncu maddesinde düzenlenen kadrosuzluk tazminatını unvanlar itibarıyla aşağıdaki şekilde hesaplayabiliriz.
Orgeneral- Oramiral için : 753,426 x % 100 = 753 TL
Korgeneral- Koramiral için : 753,426 x % 90 = 678 TL
Tümgeneral-Tümamiral için : 753,426 x % 80 = 603 TL
Tuğgeneral-Tuğamiral için: 753,426 x % 75 = 565 TL
Albaylar için: 753,426 x % 70 = 527 TL
Yarbaylar için : 753,426 x % 55 = 414 TL
Binbaşılar için : 753,426 x % 50 = 377 TL
Yüzbaşılar için: 753,426 x % 30 = 226 TL
Görüleceği üzere, emniyet personeline getirilen kadrosuzluk tazminatının oranı askeri personele verileninkinden daha yüksektir. Maaş katsayısı değiştikçe bu ödemenin tutarı da artmaktadır. Ahmet Ünlü Yeni Şafak