7 Haziran seçimlerine göre hükümetin nasıl kurulacağı, Meclis’e giren parti sayısıyla doğru orantılı. Oy oranlarına göre hükümeti kim kuracak? Koalisyon mu olacak? İşte senaryolar;

Bir partinin tek başına hükümeti kurabilmesi için, 550 milletvekilinin yarısından biz fazlası olan 276 vekili bulması gerekiyor. Buna göre şu senaryolar ortaya çıkabilir;

SENARYO 1- AK PARTİ 276 VEKİLİ, TEK BAŞINA İKTİDAR OLUR

HDP'nin barajı aştığı durumda, bir partinin tek başına iktidar olması için yüzde 45 oy alması gerekiyor. Bu orana en yakın parti, AK Parti olarak duruyor. Eğer AK Parti, yüzde 45 ya da üstü oy alırsa, tek başına iktidar kurabiliyor. Ancak bu, açılan sandıktan çıkan oylar çerçevesinde pek mümkün görünmüyor.

SENARYO 2: AK PARTİ AZINLIK HÜKÜMETİ

AK Parti, 276 milletvekilinin altında kalırsa azınlık hükümeti kurar. Dışardan bir partinin desteğini alır. Bu olasılık, seçim öncesinde ulaştırma eski Bakanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın danışmanı Binali Yıldırım tarafından dile getirilmişti.

SENARYO 3- AK PARTİ-MHP KOALİSYON HÜKÜMETİ

AK Parti ve MHP'nin milletvekili sayısı, koalisyon hükümeti kurup, TBMM'den güvenoyu almaya yetiyor. Başta Başbakan Ahmet Davutoğlu olmak üzere, AK Parti'liler seçim kampanyası sırasında HDP ve CHP'ye çok sert yüklenirken, MHP'ye karşı daha yumuşak bir üslup sergilemişlerdi. Hatta Davutoğlu, MHP Lideri Devlet Bahçeli'nin memleketi Osmaniye mitinginde, mitinge katılanların Bahçeli ve MHP'yi yuhalamalarını bizzat önlemişti.

SENARYO 4- AK PARTİ-CHP KOALİSYON HÜKÜMETİ

Üçüncü senaryo, AK Parti'nin CHP ile büyük koalisyon kurma olasılığı. Ancak seçim kampanyaları sırasında bu soru CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu'na soruldu. Kılıçdaroğlu, kesin bir dille bu olasılığı reddetti.

SENARYO 5- AK PARTİ-HDP KOALİSYON HÜKÜMETİ

Seçim kampanyaları boyunca üzerinde en çok spekülasyon yapılan senaryo buydu. Ancak HDP EŞ Başkanı Selahattin Demirtaş, seçimlerde yüzde 10'u geçmeleri halinde, AK Parti ile işbirliği yapmayacaklarını birkaç kez açıkladı.

SENARYO 6- CHP-MHP- HDP KOALİSYON HÜKÜMETİ

AK Parti'nin tek başına iktidar olamadığı parlamentoda, CHP, MHP ve HDP'nin matematiksel olarak koalisyon kurması söz konusu olabilir. Ancak MHP ve HDP'nin böyle bir koalisyonda birarada olmaları az bir ihtimal olarak görülüyor.

SENARYO 7- CHP-MHP AZINLIK KOALİSYONU, HDP DIŞARDAN DESTEKLER

CHP ve MHP'nin, mevcut oy oranları ile koalisyon kurup, TBMM'den güvenoyu almaları mümkün görünmüyor. İki partinin toplam milletvekili sayısı 220 civarında kalıyor. CHP ve MHP koalisyonu ancak azınlık hükümeti olabilir. HDP ya da AK Parti'nin dışardan desteği ile parlamentodan güvenoyu alabilir. haber7

Yeni tabloya göre Meclis aritmetiği, birden çok koalisyon ve azınlık hükümeti seçeneğini gündeme getiriyor. Ancak tüm partiler seçimden önce koalisyon olasılığına mesafeli durduklarına dair açıklamalar yaptı. CHP, MHP ve HDP AK Parti ile bir koalisyon olasılığının kendileri açısından mümkün olmadığını söyledi. Koalisyonun Türkiye için "kayıp" olduğunu seçim meydanlarında sürekli işleyen ise AK Parti'ydi.

AK Parti’nin dışarıda kalması durumunda, CHP ve MHP’nin sayısı da güvenoyu rakamı olan 276’ya ulaşamıyor. Bu durumda HDP'nin de içinde olacağı üçlü bir koalisyon akla gelebilir.

Seçim öncesi CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, MHP ile bir koalisyona olumlu yaklaşabileceklerini ifade ederken, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, üçlü koalisyona kesinlikle karşı olduğunu vurgulamıştı. Koalisyon olasılıklarına karşı Bahçeli, “Bunu dillendirenlerin doktora görünmesi lazım” değerlendirmesini yaparken, HDP’nin de içinde olduğu bir koalisyonunun “hayalinin bile mümkün olmadığını” belirtmişti.

Koalisyon dışındaki seçenek ise erken seçim.

AK Parti seçim hükümeti olur mu?

AK Parti, 2011 seçimine oranla milletvekili sayısı düşse de Meclis’te yine de en çok sandalye sayısına sahip olacağı için, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, doğal olarak hükümeti kurma görevini, AK Parti Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’na vermesi bekleniyor.

Bu durumda hükümeti kurma görevini alan Davutoğlu, Meclis’te dışarıdan destek arayabilir.

Başka bir partinin destek vermesi durumunda, AK Parti azınlık hükümeti olarak göreve başlar, erken seçim kararı alarak ülkeyi seçime götürür. Yani Davutoğlu'nun başkanlığındaki 63. hükümet seçime kadar görev yapar.

Erken seçim 45 günde yapılabilir

Seçimin tekrarlanması için 90 güne ihtiyaç var. Ancak geçmiş deneyimler göz önüne alındığında bir erken seçim 60 günde yapılabiliyor. Geçmişte 45 günde bile seçim yapılabildi.

AK Parti kongresi öne çekilebilir

Bu arada AK Parti için hükümeti kurmak öncelikli. Kongrenin normal şartlar altında eylül ayında yapılması planlanmıştı. Ancak seçim sonucu kongrede lider değişimini ve olası bir erken seçim kararıyla kongrenin tarihinin öne alınmasını gündeme getirebilir. Dolayısıyla AK Parti'nin 5. kongresinde lider değişimi yaşanıp yaşanmayacağı önemli olacak.

Gül aktif siyasete döner mi?

11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül görevini daha bırakmadan önce partinin kurucusu olduğunun altını çizdi. Ancak hem Erdoğan'ın seçilme döneminde, hem de görevden ayrıldıktan sonra partiden gördüğü tavır nedeniyle aktif olarak siyasetin içinde bir görüntü vermedi. İstanbul'daki Fetih kutlamalarına bile katılmadı. Ancak seçim sonucu bu durumu değiştirebilir. Dolayısıyla AK Parti kongreye giderken gözler Davutoğlu'nda olduğu kadar Gül'de de olacak.

Kaynak: Al Jazeera