Taşeron işçilerin 2 yıldır beklediği yasa çıkmadı. Hükümet tartışmalı yasal düzenlemeleri ‘torba kanunlarla’ jet hızıyla Meclis’ten geçirirken, taşeron işçilerle ilgili düzenlemeye bir türlü sıra gelmedi. Ve Meclis önceki gün yerel seçimler sebebiyle tatile girdi. Meclis’in taşeron işçilerle ilgili düzenlemeyi hayata geçirmeden tatile girmesi, sayıları 1 milyonu aşan taşeron işçilerde hayal kırıklığına yol açtı. Kadro bekleyen 4/C’liler de Meclis’in tatile girmesiyle hayal kırıklığı yaşıyor.

1 milyondan fazla kişinin umutla beklediği tasarının yasalaşmama gerekçesi olarak “Meclis’in gündeminin yoğun olması” gösteriliyor. Son iki aylık süreçte HSYK, internete sansür getiren yasal düzenleme, dershanelerin kapatılması ve peş peşe çıkarılan torba yasalar dikkate alındığında, taşeron temsilcileri bu söylemin gerçekleri yansıtmadığını kaydediyor. İstenmesi halinde tasarısı kaç yıldır hazır olan düzenlemenin birkaç günde Meclis’ten geçirilmesinin mümkün olduğuna dikkat çeken taşeron temsilcileri, “Şimdiye kadar hükümet ve Çalışma Bakanlığı bizi oyaladı. Seçim rüşveti olarak 30 Mart’tan sonra yasalaştırma vaadine de inanmıyoruz.” dedi.

Çalışma hayatının en önemli sorunlarının başında taşeron işçilik geliyor. Özel sektörün yanında kamuda da ağırlıklı olarak taşeron işçi istihdam ediliyor. Devlette çalışan taşeron işçi sayısı yaklaşık 585 bin kişi. Özel sektörde de yaklaşık 500 bin taşeron işçi çalışıyor. Birçok kamu kurumunda asıl işler de taşeron eliyle yapılıyor. Bu model, emek sömürüsü başta olmak üzere pek çok başka probleme de yol açıyor. Rakamlara bakıldığında da en çok taşeron işçi çalıştıranın devlet olduğu görülüyor. Kamuda 585 bin taşeron işçi çalışırken bu rakamın 471 bini temizlik, 16 bini sağlık, 117 bini güvenlik, 34 bini dağıtım elemanı olarak istihdam ediliyor.

Çalışma Bakanlığı tarafından tamamlanan yasa tasarısı, Başbakanlık’ta bekliyor. Düzenlemenin ne zaman Meclis’e sevk edileceği ve yasalaşacağı ise belirsiz.

6 BİN DAVANIN YÜKÜ 1,5 MİLYAR TL

Bu arada devlet, taşeron işçilerin açtığı davaları kaybediyor. Şu ana kadar kaybedilen 6 bin davanın devlete yükü 1,5 milyar TL civarında. Hükümetin yapmak istediği yasal düzenlemenin birinci amacı bu davaların önüne geçmek. Bu nedenle sendikalar hükümetin yapacağı düzenlemenin içeriğinden de endişeli. Davaların önüne geçmek için yapılacak düzenleme ile sendikalı işçilere de kimi hakların verilmesi gündemde. Buna göre taşeron işçilerin yıllık izin konusunda yaşadıkları sorunlar, ücretlerinin ödenmemesi ve kıdem tazminatı alamamalarına çözüm getirilecek. Ücretlerin güvence altına alınması amacıyla sözleşme süreleri yıllıktan asgari 3 yıla çıkarılacak. Asıl işi yapanla alt iş olarak tabir edilen taşeron işçinin yaptığı iş ayrılacak. İki işçi bir işyerinde farklı statüde çalışmayacak. Son yıllarda pek çok kamu kurumu, doğrudan eleman almak yerine şirketler üzerinden hizmet alım yöntemi ile taşeron işçi çalıştırıyor. Hastaneler, belediyeler, havaalanları, bakanlıklar ve üniversiteler en çok taşeron işçi çalışan kamu kurumları olarak dikkat çekiyor. Bu durum, taşeron işçi sayısında patlama yaşanmasına yol açtı. 2002 yılında 387 bin olan taşeron işçi sayısı 1 milyon 100 bini aştı.

Devletin çok yaygın olarak başvurduğu taşeron uygulaması pek çok soruna yol açıyor. Örneğin 10 işçi ile yapılması gereken işi 7 işçi ile yapıyor. İşçiler 8 saatten fazla çalıştırılıyor. Tazminata hak kazanmasın diye 11 aylık olan işçi, işten çıkmış gibi gösterilip birkaç gün sonra tekrar işe alınıyor. Bu yöntemle 10 yıl boyunca aynı taşeron firmada çalışan işçinin bile tek kuruş kıdem tazminatı birikmiyor. Sendikalar ise taşeron işçilerin kadroya alınmasını istiyor. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, işçilerin kadroya alınması talebini tekrarlarken, karayollarında çalışan taşeron işçilerin mahkeme kararına rağmen kadroya alınmadıklarına dikkat çekiyor. zaman  - İsa yazar