Sınavda sorulacak sorular, ÖSYM uzmanları ve üniversite öğretim üyeleri tarafından ÖSYM Soru Hazırlama ve Geliştirme Daire Başkanlığı aracılığıyla çok sayıda hazırlanır. Hazırlanan sorular, ayrı bir uzman grubu tarafından bilimsel denetimlerden geçirilerek doğrulukları onaylanır ve ayrıca sorular dil bilgisi kurallarına göre düzeltilir; yazım, çizim ve sayfa düzenlemesi yapılarak baskıya hazır hâle getirilir. Bilimsel ve dil bilgisi denetimleri yapılan çok sayıda soru arasından sadece ÖSYM’nin ilgili alan uzmanları tarafından seçilen ve ilgili testte sorulacak soru sayısının en az 10 katı kadar soru güvenlik içerisinde kriptolu olarak baskı merkezine götürülür. “Kapalı Dönem Sınav Evrakı Hazırlama Süreci” kapsamında dış dünyadan tamamen izole edilmiş ve iletişimin tamamen kesildiği bir ortamda soru kitapçığı hâline getirilir ve basılır. Kapalı dönemin dışında olup da sınavda sorulacak soruları bilen hiç kimse bulunmamaktadır. Sınavı hazırlayanlar sınav bitiş saatine kadar kapalı dönemde tutulurlar ve dışarı çıkarılamazlar.

“Kapalı Dönem” Ne Demektir?

Kapalı Dönem, ÖSYM sınavlarında kullanılan soru kitapçıklarının basılması için kullanılan matbaanın, basım işlemleri sırasında dış dünya ile iletişimin %100 güvenli bir şekilde kesilmesiyle başlayan süreçtir. Sınav evrakının basım işleri başlamadan önce Matbaa Emniyet Görevlileri ve Bilişim Polisi tarafından en ince ayrıntısına kadar elektronik taramadan geçirilir. Binanın içinden dışına herhangi bir iletişim hattı bulunmamaktadır. Binanın çevresi 81 noktada sinyal kesiciler ile donatılmıştır. Binanın içerisinde ve çevresinde kablolu ve kablosuz iletişim kesinlikle mümkün değildir. Sınav hazırlıklarını yapacak olan personel tek tek aranarak ve X-ray cihazlarından geçirilerek içeriye alınır. İçeriden dışarıya çöp dahil hiç bir şey ve hiç kimsenin çıkmasına müsaade edilmez. Olası sağlık problemlerine karşı kapalı dönemde doktor görevlendirilir ve sağlık malzemeleri bulundurulur. Matbaanın kapısında gece gündüz kesintisiz vardiyalı olarak emniyet görevlileri bulunur. Ayrıca üniversitelerden gözlemci olarak görevlendirilen akademisyenler de gece gündüz kesintisiz matbaadan herhangi bir şeyin dışarı çıkmadığını gözlemler ve oluşan her olayı rapor eder. ÖSYM sınavlarının tamamı Kapalı Dönemde oluşturulur.

ÖSYM'nin sınav sorularını hazırladığı ve kitapçıkların basıldığı ‘kapalı dönem’in en önemli anı, Başkan Prof. Ali Demir’in soruların bulunduğu ‘Sır Cihazı’nı bilgisayar sistemine bağladığı an.

Sorular, yazılı olarak, özel saklama kutularında geliyor. Mühürler iki kişi tarafından açılıyor ve sorular çıkarılıyor. Her alanda yer alacak soru adedi belirleniyor ve ÖSYM Başkanı Ali Demir, yüzlerce soru arasından rastgele rakamlar söylüyor. Çıkan sorular uzmanlar tarafından okunuyor. Zorluk düzeyi, anlatım dili ve diğer sorulara göre çeşitliliği tartışılıyor. Sıra belirlenen soruların, elektronik soru bankasından çıkarılmasına geliyor. Başkan Demir ‘Sır Cihazı’nı bilgisayara bağlıyor ve ekipten gizli şifresini girerek açıyor. Uzmanlar, kendi alanlarıyla ilgili belirlenmiş soruları iki kişinin gözetimi altında cihazdan alarak sisteme yüklüyor. Sorular alındıktan sonra, Başkan Demir, cihazı bilgisayardan ayırıyor ve kapatarak çelik kasaya koyuyor.

Örnek kitapçıklar basılıyor

Örnek kitapçıklar basılıyor-Seçilen sorulardan örnek 100 kitapçık basılıyor ve uzmanlar tüm soruları tek tek okuyarak anlatım veya imla bozukluğu olmamasını garanti altına alıyor. Düzeltmeler yapıldıktan sonra kitapçıklar tekrar kontrol edilirken saat sabaha karşı 03:00’ü buluyor. Uzmanlar ertesi sabah soruları, kitapçıkları basacak olan basımevine ait özel bir sisteme yüklüyor.

Sistem, üzerinde her aday için soruları aynı fakat dizilişi ve cevap şıkları farklı bulunan soru kitapçığı basmaya imkan veriyor. Basılan ilk 100 kitapçık ÖSYM sınav koordinatörünün başkanlığında yeniden kontrol ediliyor, bu sürede baskı duruyor. Bu kontrol süresi bizim tanık olduğumuz sınavda 3 gün sürdü. YGS, LYS ve KPSS gibi milyonlarca kişinin girdiği büyük sınavlarda 26 güne kadar çıkabiliyor. ÖSYM uzmanları imzalı ‘olur’ verdikten sonra basım devam ediyor. Basım sırasında her saat başı makinelerden numuneler alınarak kontrol ediliyor. Basılan kitapçıklar özel paketleme sistemi ile sınav salonlarına gidecek şekilde paketlenip, anahtarı sadece bir kere kullanıma müsait bir kilit ile kilitlenmiş özel kutulara konularak mühürleniyor ve kasalara kilitleniyor. Sınav günü açılan bu kutuların geri gelirken yine tek kullanımlık anahtar ile kilitlenmesi için kutulara kilit konuyor. Her kilidin bir numarası var. Hangi binaya hangi kutunun gönderildiği bu numaralar ile takip ediliyor.

GPS’li kamyonlarla taşınıyor

Sınavdan bir gün önce mühürlü soru kutuları, mühürlü kasaları bulunan ve GPS cihazıyla izlenen kamyonlara yüklenerek salonlara gönderiliyor. Yükleme işlemi ÖSYM uzmanları, matbaa sorumluları ve polis gözetiminde yapılıyor. Kutuların etiket numaraları tek tek kontrol edilerek yüklendikten sonra kamyonun kapakları özel bir mühürle kilitleniyor. Sınav evrakı teslim tutanağı ile sınav merkezlerine gönderiliyor.

Sınav Ekranı/Star