2013-2014 eğitim öğretim yılının kapanmasının ardından Eğitim Reformu Girişimi, geçen eğitim yılını değerlendirdiği ‘Eğitim İzleme Raporu’nu tamamladı. ERG raporda erken çocukluk eğitimi, eğitimin ve öğretmen niteliğinin artırılması, eşitsizliğin giderilmesi yönünde ilerleme kaydedilmediğine dikkat çekti.

Rapor, ERG Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Tosun Terzioğlu, ERG Koordinatörü Batuhan Aydagül ve ERG Araştırma Koordinatörü Dr. Alper Dinçer tarafından açıklandı. Prof. Dr. Terzioğlu ilköğretimin ikinci kademesinde kız çocukların, ortaöğretimde ise hem kız hem erkek çocukların okula devamına odaklanmak ve eğitimden diplomayla ayrılmalarını sağlamak gerektiğini vurguladı.

Okul öncesi eğitimde İstanbul geride

Dinçer ise erken çocukluk eğitiminin, MEB’in son yıllarda eğilmeye başladığı bir konu olmasına rağmen, halen zorunlu ve ücretsiz olmamasına dikkat çekti. Okul öncesi eğitimde illere göre okula giden öğrenci sayısında büyük farklılıklar var. İstanbul, okul öncesi eğitime erişimde en düşük iller arasında. 4-5 yaşta okullulaşma oranı sadece yüzde 28,4. Ayrıca Dinçer 2011 yılında hazırlanan öğretmenlerin niteliğinin artırılmasına dair bir proje olan Ulusal Öğretmen Strateji Belgesi'nin hâlâ yayınlanmadığına dikkat çekti. Dinçer bu önemli çalışmanın, 4+4+4, ortaöğretimin yeniden yapılandırılması, dershanelerin dönüşümü gibi konular arasında kendine yer bulamadığını vurguladı. Rapordaki verilerden bazıları şunlar:

• MEB 2010-2014 Stratejik Planı’nda, okul öncesi net okullulaşma oranının 2014 yılında yüzde 70’e ulaşması hedeflendi. Ancak MEB tarafından paylaşılan verilere göre, 2013-14 eğitim-öğretim yılında net okullulaşma oranı 3-5 yaş grubunda yüzde 30,9’dan yüzde 28’e, 4-5 yaş grubunda ise yüzde 44’ten yüzde 37,9’a geriledi.
• Okul öncesi okullulaşma oranlarında iller ayrımında eşitsizlikler devam ediyor. 4-5 yaş net okullulaşma oranı Amasya’da yüzde 61,1 ve Tunceli’de yüzde 60'ken; Hakkari’de yüzde 19,9, Mardin’de yüzde 27,5 ve İstanbul’da yüzde 28,4’e kadar düşüyor.

Liseye gitme oranı en düşük Muş'ta

• Ortaokul düzeyinde eğitime katılım iller arasında farklılıklar gösteriyor. Amasya, Bartın ve Zonguldak gibi illerde net okullulaşma yüzde 98'ken; Çankırı, Hakkari ve Gümüşhane’de yüzde 85’in altında kalıyor.
• Ortaöğretimde okullulaşma oranlarının en düşük olduğu iller Muş (yüzde 42,4), Ağrı (yüzde 42,7), Van (yüzde 46,5) Şanlıurfa (yüzde 53) ve Bitlis’tir (yüzde 53,2).
• Ortaöğretimde en yüksek okullulaşma oranları ise sırasıyla Rize (yüzde 100), Bolu (yüzde 95,8) ve Isparta’da (yüzde 93,7) görülüyor.
• 2013-14 eğitim-öğretim yılında ortaöğretimde Türkiye genelinde kız öğrencilerin okullulaşma oranı yüzde 76,1'ken, bu oran erkek öğrencilerde yüzde 77,2.
• Kız ve erkek öğrencilerin okullulaşma oranları arasındaki fark illere göre değişiyor. Örneğin Siirt’te erkek öğrencilerde net okullulaşma oranı yüzde 61,2'yken kız öğrencilerde bu oran yüzde 46,4’tür. Uşak’ta ise erkek öğrencilerde net okullulaşma oranı yüzde 79,1'ken, bu oran kız öğrencilerde yüzde 87.3.

Temel düzeyde bile başarısızlık var

• Uluslararası bir değerlendirme olan Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması (TIMSS) 2011’den çıkan önemli bulgulardan biri, Türkiye’de hem 4. hem de 8. sınıf düzeyinde öğrencilerin dörtte bire yakını temel düzeyde yeterliliğe dahi sahip değil.
• Türkiye’deki 15 yaş grubundaki öğrencilerin yüzde 15,5’i matematikte en temel düzeydeki yetilere dahi sahip değil. Bu oran OECD genelinde yüzde 8’dir. Öğrencilerin yalnızca yüzde 1,2’si en üst düzeyde matematik yetisine sahip.

Öğretmenler alan bilgisinde çok geride

• Öğretmen sayısı 2002-2003’te 504 bin 479’dan 2013-14’te 801 bin 975’e yükseldi. Ancak 2013’te Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi’nde hiçbir alanda adaylar 50 soru üzerinden ortalama net 30 doğruya ulaşamadı.

İmam hatip okullarında büyük artış

• MEB, 2010-2011 eğitim-öğretim yılından itibaren bin 477 genel liseyi dönüştürmeye başladı ve bu süreç 2013-2014’te tamamlandı. Bu süreçte mesleki ve teknik lise sayısı yüzde 23, Anadolu lisesi sayısı yüzde 57 ve imam-hatip ve Anadolu imam-hatip lisesi sayısı yüzde 73 oranında arttı.
• Mesleki ve teknik ortaöğretim programlarına kayıt yaptıran öğrencilerin oranı yüzde 50,5’ten yüzde 63,2’ye yükseldi.

Devamsızlık sorunu

• Geçen eğitim yılının ilk döneminde, Türkiye genelinde ortaöğretimde on gün ve üzeri devamsızlık yapan öğrenci oranı yüzde 32,7.
• 2012-2013 öğretim yılı ilk döneminde ortaöğretim genelinde kız öğrencilerin devamsızlık oranı yüzde 24,1'ken, erkek öğrenciler için bu oran yüzde 40,6’ydı.
• 2013-2014 eğitim-öğretim yılı itibarıyla kaynaştırma eğitiminden yararlanan her 100 erkek öğrenciye karşın ilkokul düzeyinde 62, ortaokul ve ortaöğretim düzeyinde ise 63 kız öğrenci bulunuyor.
• Türkiye genelinde derslik başına düşen öğrenci sayısı, geçen yıla oranla hem ilkokul hem de ortaokul kademelerinde 30’dan 29’a düştü.