657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36'ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) bendinin 2'nci alt fıkrasında; Dört yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenlerden yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar sıfatını almış olanlar ile bunlardan öğretmenlik hizmetinde çalışanlar, Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Erkek Teknik Öğretmen Okulu ve Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu mezunları, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi ile uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksek Okulu mezunları, Teknik Eğitim Fakültesi (Yüksek Teknik Öğretmen Okulu ve Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu) mezunlarının, öğrenimlerine göre tespit edilen giriş derece ve kademelerine bir derece ilave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademelerden hizmete alınacakları hükmüne yer verilmiştir.

Bu hüküm gereğince, Teknik Eğitim Fakültesi mezunlarının görev aldıkları hizmet sınıflarına bakılmaksızın öğrenimlerine göre tespit edilen memuriyete giriş derece ve kademelerine bir derece ilave edilmesi öngörülmüştür. Bu nedenle, Teknik Eğitim Fakültesi mezunu olanların 657 sayılı Kanun'un 36'ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) bendinin 2'nci alt fıkrası uyarınca memuriyete giriş derecesine bir derece ilave edilmesi gerekmektedir.

İlave dereceden faydalananların statü değişikliğindeki durumu

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36'ncı maddesinin “Ortak Hükümler” Bölümünün (A) bendinin 4'üncü ve 5'inci fıkrası hükmünden faydalananlar daha sonra Genel İdare Hizmetleri Sınıfındaki bir kadroya atanırsa verilen dereceler geri alınır mı? Ya da nasıl bir süreç takip edilir?

Devlet Personel Başkanlığı'nın vermiş olduğu görüşte konu açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36'ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) bendinin 4'üncü fıkrasında yer alan unvandaki personelin Teknik hizmetler sınıfında görev almak şartıyla öğrenimlerine göre tespit edilen giriş derece ve kademelerine bir derece, ilave edileceği, 5'inci fıkrasında yer alan unvanlardaki personelin giriş ve derece kademelerine bir derece eklenmek suretiyle hizmete alınacakları hükmü yer almaktadır.

4'üncü fıkra hükmünden faydalanmak için Teknik Hizmetler Sınıfı'nda görev almak ve söz konusu unvanları ihraz etmek veya belirtilen okulları bitirmek gerekmekte iken 5'inci fıkra hükmünden yararlanabilmek için ise söz konusu unvanları ihraz etmek yeterli olup, Sağlık ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı'na atanma şartı bulunmamaktadır.
657 sayılı Kanun'un 71'inci maddesinde ise; “Eski sınıflarında, görev alacakları yeni sınıfa göre memurluğa daha yüksek bir derece ve kademeden başlamış olup da sınıf değiştirenlerin yeni görevlerindeki ilk ilerleme süreleri eski sınıflarında kazandıkları derece ve kademelere tekabül eden süre kadar uzatılır ve bu süre tamamlanıncaya kadar kendilerine sınıf değiştirmeleri sırasında bulundukları derecede kademe ilerlemesi verilmez” hükmü yer almaktadır.

Bu hükümler çerçevesinde, 657 sayılı Kanun'un 36'ncı maddesinin (A) bendinin 4'üncü fıkrası hükmünden faydalanan personelin, Genel İdare Hizmetleri sınıfında bir kadroya atanması durumunda söz konusu Kanunun 71'inci maddesinin son fıkrası hükmü uyarınca ilk ilerleme sürelerinin eski sınıflarında kazandıkları derece ve kademelere tekabül eden süre kadar uzatılması, söz konusu personelin tekrar Teknik Hizmetler Sınıfı'ndaki bir kadroya atanması durumunda Genel İdare Hizmetleri Sınıfı'nda geçen hizmetlerinin her yılı için bir kademe ilerlemesi uygulanması gerekmektedir. Ayrıca, 657 sayılı Kanun'un 36'ncı maddesinin A/5 fıkrasında hizmet sınıfı şartı olmadığından bu fıkradan yararlanan personelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı'nda bir kadroya atanması durumunda anılan 71'inci maddenin son fıkrası hükmü uygulanmayacaktır.

Aylıksız izinde iken avukatlık stajı yapılabilir mi?

Birçok kamu personeli memuriyetleri süresince üst öğrenimi bitirmekte ve intibakını yaptırmaktadır. Özellikle hukuk fakültesini bitiren kamu görevlileri aylıksız izin alarak avukatlık stajını yapmaktadır. Ancak, bunun mümkün olup olmadığını izah etmeye çalışacağız.

Bu konuda Devlet Personel Başkanlığı vermiş olduğu görüşle son noktayı koymuştur. Bu Başkanlığın vermiş olduğu görüşteki soru şudur; sağlık memuru olarak görev yapan hukuk fakültesi mezunu personelin milletvekili adaylığı için istifa ettiği, istifa etmesi sebebiyle açıkta kaldığı 6 aylık dönem ile memuriyete başladıktan sonra kullandığı 6 aylık ücretsiz izin döneminde avukatlık stajını yaptığı ve ilgiliye 657 sayılı Kanun'un 36'ncı maddesi hükmü gereği kaç kademe ilerlemesi yapılması gerektiğidir.
Bu soruya Başkanlığın vermiş olduğu cevapta şu ifadelere yer verilmiştir; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36'ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünüm A fıkrasının 1'inci bendinde; “Avukatlık stajını açıkta iken yapanlara iki, memuriyette iken yapanlara bir kademe ilerlemesi uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 16'ncı maddesinde; “3'üncü maddenin (a), (b) ve (f) bentlerinde yazılı koşulları taşıyanlardan, stajyer olarak sürekli staj yapmalarına engel işleri ve 5'inci maddede yazılı engelleri bulunmayanlar, staj yapacakları yer barosuna bir dilekçe ile başvururlar.” hükmü ve “Avukatlığa kabulde engel” başlıklı 5'inci maddesinin (d) fıkrasında; “Avukatlık mesleği ile birleşemeyen bir işle uğraşmak,” hükmü, “Avukatlıkla birleşemeyen işler” başlıklı 11'inci maddesinde; “Aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığında görülen hiçbir hizmet ve görev, sigorta prodüktörlüğü, tacirlik ve esnaflık veya meslekin onuru ile bağdaşması mümkün olmayan her türlü iş avukatlıkla birleşemez” hükmü yer almaktadır.

Öte yandan aynı konuyla ilgili olarak daha önce Başkanlığımızca sorulan görüşe Türkiye Barolar Birliği tarafından verilen 06/9/2012 tarihli ve IV-29/4736 sayılı cevabi yazıda özetle; kamu görevlisi olarak 657 sayılı Kanun'a tabi çalışan personelin ücretsiz izine ayrılarak avukatlık stajını yapabilmelerinin TBB Yönetim Kurulu tarafından uygun görüldüğü, ancak bu kararların Adalet Bakanlığı tarafından 1136 sayılı Kanun'a aykırı bulunarak dava konusu yapılıp iptal edildikleri belirtilmiştir. Söz konusu kararlarda aylıksız iznin bir izin türü olduğu, aylıklı-kadrolu görevle ilişkiyi ortadan kaldırmadığı ve kişinin statüsünde bir değişiklik yağmadığı ifade edilmiştir.

Her ne kadar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun mezkur hükmü ile memuriyette avukatlık stajı yapılabileceği zımnen kabul edilmiş ise de; Devlet memurlarının aylıksız izinde bulunduğu surelerde kadrosuyla bağlantısının devam ettiği ve dolayısıyla Devlet memuru olma statüsünün sürdüğü, bu durumun 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun mezkur hükümleri çerçevesinde avukatlık stajı yapmaya engel bir hal olarak değerlendirilmesi gerektiği göz önünde bulundurulduğunda, 657 sayılı Kanun'a tabi devlet memurlarının aylıksız izin suresince avukatlık stajı yapamayacağı değerlendirilmektedir.

Bu açıklamalar çerçevesinde, ilgilinin devlet memuru olarak görev yapmakta iken kullandığı aylıksız izin suresince avukatlık stajı yapamayacağı için ilgili hakkında 657 sayılı Kanunun 36/A-2'nci fıkrası uyarınca da intibak işlemi yapılamayacaktır. Bu nedenle aylıksız izin döneminde staj yapılmamasını öneririz. Ahmet Ünlü Yeni Şafak