Hayatı bir tarafın doğru-yanlışlarını sorgulamadan kabul edip savunmakla geçmiş bir arkadaş vardı. Adı önemli değil. Akrabalarının inter net sayfasında suya sabuna dokunmayan kes-kopyala-yapıştır türünden yazılar yazmasıyla ve aleyhte yorumları yayımlamamasıyla tanınmıştı. Yazılıda 70 küsur aldıktan sonra sözlüde 90 küsur alarak istediği bir yere şube müdürü olarak atanmıştı. İlişik kestikten sonra kendisini müstafi duruma düşürecek kadar sağda-solda gezindikten sonra gidip göreve başladı. Sonra da sözlü sınavın iptali nedeniyle suya sabuna dokunacak “MEB’in Her İşleminiYargıya Taşımak Doğru mu?” başlıklı yazıyı kes-kopyala-yapıştırdı. Bu yazının sonuna ise hukuki manada hiçbir anlam ifade etmeyen şu satırları yapıştırmış: “MEB mutlaka bu sorunu hiç kimsenin yerini değiştirmeden çözmeli ve önümüzdeki dönemler için yargıyla ters düşmeyecek şekilde gerekirse yasalar çıkarılarak bu kısır döngü sona erdirilmelidir”.Yani kendisi atandıktan sonra Yargıyla ters düşülmemesini istiyor. Oysa MEB sözlü sınavla ilgili iş ve işlemleri baştan sona hukuksuz bir mecrada götürmüştü.

Şimdi bu arkadaşın hiç kimsenin yerini değiştirmeden çözmelitemennisinin gerçekleşmesi mümkün mü bakalım:

AYM ve Danıştay Kararlarına Göre Sözlü sınavların hukuki mahiyetlerini daha önceki yazımızda hatırlatmıştık. Aslında yüksek yargının sözlü sınavın kendisine değil de yapılış ve uygulanış biçimlerine karşı olduğunu ortaya koymuştuk. MEB’in yaptığı ve uyguladığı sözlü sınavın ise buna uymadığını belirtmiştik.

Sözlü sınavlar aslında görevde yükselme ve unvan değişikliklerinde kariyer mesleklerin vaz geçilmez unsurudur. Yeter ki diğer tüm idari işlemlerin yargısal denetiminde olduğu gibi yetki, şekil, sebep, konu ve maksat olmak üzere işlemin tüm unsurları hukuka uygun olsun…

Şube Müdürlüğü Sözlü Sınavları Nasıl Yapılmıştı?

1-Şube müdürlüğü atamalarında olmayan sözlü sınav ibaresi Yönetmeliğe yazılarak sözlü sınav yapılmıştı. Yani yasal dayanağı yoktu.

2-Gerek sözlü sınava girecek aday sayısı ve gerekse sözlü sınav komisyon sayısı, işlemisakatlayacak kadar çoktu. Her komisyon üyelerinin değerlendirme ölçüsü farklıydı. Bir standart sağlanamadı. Herkes aynı komisyondan geçmedi. Aynı donanıma, aynı tecrübeye, aynı vizyona, vs. sahip olanların aynı puanları alabildiklerini söyleyebilecek durumda değiliz. Haliyle de sözlü sınavın hakkaniyetli olduğunu söylemek mümkün değildir.

3-Herkese aynı anda aynı sorular sorulamadı. Aynı cevaplama yöntemi kullanılmadı. Kayıt altına alınmadı. Kura ile çekilen sorulara kimisi yazarak cevap verdi kimisi yazmadan. Yazarak cevap alan komisyonlar ellerinde somut bir kanıt oluştururlarken sınavın “sözlü” lüğünü ihlal ettiler. Yazmadan cevap alanlar ise her hangi bir teknolojik kayıt cihazı ile sınavı somut bir şekilde kayıt altına alamadılar. Bu durumun ise İdari Yargı merciilerince yapılacak yargısal denetimi olanaklı kılması mümkün görünmemektedir.

4-1800 civarındaki itirazlar elde somut kayıtlar olmadan değerlendirilerek tamamı reddedildi. Oysa sözlü sınavda yargısal denetimi sağlayacak altyapıyı oluşturmak idarenin görevidir. Eğer bu 1800 kişi idari yargıda dava açarlarsa, mahkeme MEB’den yargı denetimini sağlayacak kayıtları isteyecektir. Kayıtların sunulamaması halinde MEB bütün davaları kaybedecektir.

5-Sınav dayanağı ve yapılış şekli hukuken sakat olduğu gibi sonuçların uygulanma şekli de sakattır. Atamalarda sadece sözlü sınav puanları esas alınmıştır.“hizmet süresi”, “ performans” ve “yeterlik” dikkate alınmamıştır. Bu durum ise hukuka aykırıdır.

Bütün bu hukuksuzluklara rağmen idialara gore; Bakanlık yine de atamaları iptal etmemek için formül arıyormuş. Gerekirse görevlendirme olarak devam ettirecekmiş.

Akla ilk gelen formül olarak bu şube müdürlerinin puanları yeniden hesaplanacakmış. Buna göre:

1)Başka hiçbir işleme gerek duymadan yazılı sınav puanlarına göre atamaları yapılacakmış. Fakat yazılıda 70, sözlüden 95 puan alan biri 95 puana göre tercihte bulunarak (a) iline atanmıştır. 70 puanla tercih yapacak olsaydı başka yerleri tercih edecekti. Dolayısıyla da bunun geçerli bir yol olmadığı kanaatindeyiz.

2)Yazılı puanın % 50’si ile sözlü puanın % 50’sinin toplanarak elde edilen puana göre değerlendirilmesi olabilirmiş. Baştan sona hukuksuz olan sözlü sınav puanlamasının hiçbir oranının kullanılması mümkün bulunmamaktadır.

3)Bir başka atama şeklinin yazılı puan + sözlü puan + hizmet süresi + performans + yeterlilik puanlarının toplamının dikkate alınacağı bir atamanın yapılacağı şeklindedir.

MEB’in yaptığı sözlü sınavların tamamen ya da kısmen, hiçbir şekilde kullanılması hukuken mümkün değildir. Çünkü gerek AYM ve gerekse Danıştay içtihatlarının hiçbirisi MEB tarafından sözlü sınav sürecinde dikkate alınmamıştır. Sözlü sınav puanlarının hiçbir oranının hiçbir şekilde kullanılması mümkün bulunmamaktadır.

Ortama Kararsızlık ve Belirsizlik Hakim

1700 kadar şube müdürü arkadaşımız kararsız bir şekilde beklemekteler. Usulsüz atandıkları ortada olan bu göreve devam edecekler mi etmeyecekler mi? Görevden alınacaklar mı, alınmayacaklar mı? Görevden alınacaklarsa ne zaman alınacaklar? Bu süre içinde nerede barınacaklar? Acaba atandığı yere evini taşısalar mı taşımasalar mı? Eş durumlarını ne yapacaklar? Çocuklarını hangi okula gönderecekler? Vs. Vs…

MEB Hukuki Yolu Tercih Etmeli ve Öncelikle Atamalar İptal Edilmeli

Bakanlığın yasal dayanağı olmayan ve usulsüz uygulanan sözlü sınav sonuçlarına dayalı olarak yaptığı şube müdürü atamaları hukuksuzdur. İstanbul Green Park Hotel’de 15.09.2012 tarihinde yapılan HSYK Hukuki Müzakere Toplantılarının Sonuç Raporunda “Usulsüz atamaların ilgililer hakkında müktesep hak oluşturmayacağı” sonucuna varılmıştır.

Danıştay kararları da idarelerin hukuksuz yapılan atamaları iptal etmelerinin hukuki olduğu yönündedir.

Çözüm Nedir?

Sözlü sınavı kazananlar – kazanmayanlar, atananlar – atanmayanlar dava açmadan MEB harekete geçmeli.

Şube müdürü atamalarının tamamı iptal edilmeli.

Taşra yöneticileri rotasyonu ertelenmeli. Bütün bu yerler de rotasyona tabi şube müdürlerinin tercihlerine açılmalı.

Yönetmelikte verilen haklar 2014 Yer Değiştirme Kılavuzunda kısıtlanmamalı.

Yeni atamalarda da sözlü sınav dışındaki ölçüler dikkate alınarak yeniden tercih yaptırılarak atamalar yapılmalıdır.

MEB, hukuksuzluğu dayatmak için harcadığı emeği hukukun uygulanmasına harcamalıdır.

Selam ve dua ile…

Engin AR

Eğitimci Yazar