Müdür yardımcılarının görevleri halen yürürlükte olan İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 62. maddesinde: ‘Müdür yardımcıları ders okutmanın yanında (Bu haftada 6 saattir.) okulun her türlü eğitim- öğretim, yönetim, öğrenci,personel, tahakkuk, ayniyat, yazışma,, sosyal etkinlikler, yatılılık bursluluk,güvenlik,beslenme, bakım, nöbet, koruma, temizlik, düzen,halkla ilişkiler, gibi işleriyle ilgiliolarak okul müdürü tarafından verilen görevleri yapar.' Şeklinde düzenlenmiş olup OrtaÖğretim Kurumları Yönetmeliğinde de benzer ifadeler yer almaktadır.
Okul Müdürü ve yardımcıları yönetmeliklerde belirtilen görevleri özetle şöyledir:
1. Fiziki Durum
a)Okul tabelası,
b)Okuluntemizlik, bakım, onarım,
c) Yangın ve sivil savunma tedbirleri,
d) Güvenlik önlemleri,
e) Bölümlerin tanzimi ve düzeni,
2. EğitimÖğretim İşleri
a)Öğretmenlerkurulu toplantıları,
b) Zümre ve şube öğretmenlerkurulu,
c) Planlar,
d)Yarışmalar, projeler,
e)Rehberlikçalışmaları
3. Öğrenci İşleri
a)Yeni kayıtları yapma, bu kayıtları kütük defterine işleme,
b)Öğrencisınıf geçme defterleri, ve diploma defterlerini tanzim etme,
c) Devamsız öğrencilerin devam takip işlemlerini yapma,
d)Okulunyazı ve kayıt işlerinin düzenli olarak yürütülmesini sağlama,
e)Öğrenci nakil işlemleri, öğrencibelgesi vb. işleri yürütme,
4. Büro İşleri
a) Gelen-giden evrak defteri, nöbet defteri, personel devam- devamsızlık defteri vb. tutulması,
b) Desimal sisteme göre dosyalamaişlemlerinin yapılması
c) Zimmet defterinin tutulması,
d) Duyurular dosyasının oluşturulması,
e) Arşiv işlemlerinin usulüne uygun yürütülmesi,
f) Personel şahı dosyasını tutma ve personelin özlük işler,
5. Hesap ayniyat ve Taşınır mal İşleri
a) Satın Alma ve Muayene Komisyonları,
b)OkulAile Birliği Hesabı,
c) Kantin Hesabı,
d) Taşınır Mal işleri,
Okul müdür yardımcılarının işlerini özetle bu başlıklar altında toplamak mümkündür. Yukarıda sayılan işlerin tamamına yakını e- okuldan yapılmaktadır.
Şimdi müdür yardımcılarının meslek analizini ve bu işlerin iş analizini yapalım.
Okul müdür yardımcılarının mesleği öğretmenliktir. Bu gün görev yapan bütün müdür yardımcıları değişik branşlardanöğretmenlerdir. Bu insanlar, dört yıl öğrenim gördükleri üniversitelerde öğretmenlik mesleği ve branşlarındaeğitim alıyorlar. Başka bir deyişle devlet bu insanlara dört yıl öğretmenlik üzerine eğitim vermekte ve yatırım yapmaktadır. Elbette ki bu insanların asıl uzmanlık alanı olan ve verimli olacakları öğretmenliğinden yararlanması zorunluluk ve gerekliliktir.
Peki müdür yardımcılarının aldıkları eğitimle,yukarıda özetlediğimiz işler arasında bir illiyet bağı var mıdır?
İsterseniz soruyu bir de şu şekilde soralım. Yukarıdaki işler ayrı bir uzmanlık alanı mıdır?
Birinci soruya verilecek yanıt: Müdür yardımcılarının aldıkları eğitimle, yaptıkları işler arasında hiçbir illiyet bağı yoktur. Bu insanlara bu görevlerin yaptırılması tam anlamıyla bir insan israfıdır. Hem de maliyeti kolaykolay hesaplanamayacak bir israf.
İkinci soruya verilecek yanıt: Evet, ayrı bir uzmanlık gerektiriyor. Ama bunun içinöğretmen olmak şart ve gerekli değil. Birinci koşul iyi bilgisayar kullanmak ve en az lise mezunu olmak yeterli.
Teknolojininhayatımıza bu kadar girdiği ve her türlü iş ve işlemlerinbilgisayarortamında yapıldığı bir dönemdeyiz. Bilindiği gibi e-Devlet ve e- Kayıt uygulamaları birkaç yıldan beri uygulanmaktadır. Son olarak Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2007/74 Sayılı Genelgesinde pilot olarak uygulanan e- Okuluygulamasının Türkiye genelinde bütün okullarda uygulanması zorunlu hale getirilmiş olup bundan böyle nakil, öğrencibelgesi vb. bütün işlemlerininternet üzerinden gerçekleştirilecektir. Ayrıca Taşınır Mal Yönetmeliği ile kurumların demirbaş kayıtlarının da bilgisayarortamında kayıtları yapılmış bulunmaktadır. Hepimizin gördüğü ve bir yanıyla içinde olduğu üzere çok kısa bir zaman içerisinde her türlü iş ve işlemlerelektronikortamda yapılacaktır. Bu durumun doğal bir sonucu olarak işler daha kısa sürede yapılacak ve daha az maliyet getirecektir.
Biz yazımızın ana teması olan okul müdür yardımcılarına dönecek olursak, asıl meslekleri öğretmenlikolan ve ülkemizde en iyimser rakamlara göre yetmiş bin öğretmen açığı (M. E.B. rakamları) bulunduğu göz önüne alındığında ve yine ülkemizde yaklaşık doksan bin yöneticinin bulunduğu, bunların yaklaşık altmış bininin müdür yardımcısı olduğu söz konusu ise yapılacak bir uygulama ile hem eğitimtarihimizinen büyük insan tasarrufu sağlanmış olacak hem de müdür yardımcılarının yerine binlerce lise ve üniversite mezunu istihdam edilecektir. Ayrıca, bu uygulamadan ekonomik anlamda da büyük tasarruf sağlanacaktır.
Okulu, diğer çalışanlarla birlikte müdür yönetir anlayışından hareketle okul müdürünün kesinlikle öğretmen kökenli olması gerekmektedir. Çünkü okulortamında, programdan, mevzuat, pedegoji, insanilişkileri, yönetim vb. konularında müdürün öğretmen kökenli olması gerekmektedir. Ancak; yukarıda da belirttiğimiz üzere her şeyin bilgisayarortamına geçtiği bir dönemde, bilgisayar bilen ve okul işleri ile ilgilietkili bir hizmetiçi kursundan geçmiş bir lise ya da üniversite mezunu bir kişinin çok rahatlıklayapabileceği bu işte öğretmenin istihdam edilmesi ve ülkemizdeöğretmen açığının da bulunması hepimizi konu üzerinde düşünmeye ve proje üretmeye zorlamaktadır.
Türkiye'de devlete bağlı anaokulu 1396, ilköğretim ve ortaöğretim 44415 bin olmak üzere toplam 45811 okul bulunmaktadır. (Meb, eğitimTeknolojileri Genel Müdürlüğü Web sayfası) Bu okullarımızda ortalama ikişer müdür yardımcısının görev yaptığını düşünürsek müdür yardımcısı olarak görev yapan öğretmen sayısı 91.622'dir. Milli Eğitim Bakanlığı yapacağı bir yasal düzenlemeyle bir anda öğretmen açığını kapatabilecektir.
Her yıl 12-18 Aralık tarihleri ‘Yerli Malı Yatırım Ve Tasarruf Haftası' olarak kutlanmaktadır. Bu haftayı gerçek anlamıyla kutlamak için Sayın Bakanımızın elinde tarihi bir fırsat bulunmaktadır.
Cemil COŞKUN
Müfettişler Derneği İstanbul İl Temsilcisi
