Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) 2010'da başlattığı genel liselerin meslek liselerine ya da Anadolu liselerine dönüşümü bu eğitim yılında tamamlandı. Son dört yılda Türkiye genelinde 972 genel lise Anadolu lisesine, 579'u mesleki ve teknik liseye, 73'ü de imam hatip lisesine dönüştürüldü. Dönüşüm tamamlandı ancak bazı eğitim kurumlarındaki değişim sadece tabela ile sınırlı. Birinci yarıyıl biterken kimi meslek liselerinde öğrenciler tam anlamıyla meslek eğitimi alamıyor.

Dört yıllık bu dönüşümde özellikle geçen sene ve bu yıl meslek lisesine dönüşen okulların durumu daha sıkıntılı. Genel liseden meslek lisesine dönüşen okulların müdürleri, meslek öğretmeni olmadıkları için, kendilerini bilmediklerini bir konunun ortasında bulmuş.

Al Jazeera Turk, İstanbul'da sorun yaşayan okulların bazılarını dolaştı. Öğretmenlerle, öğrencilerle ve velilerle görüştü.

Geçen seneye kadar düz lise olan Fındıklı Lisesi, artık Anadolu Sağlık Meslek Lisesi. Ama okulun tabelası bile henüz sağlık meslek lisesi olarak değiştirilmemiş. Bu yıl tıbbi sekreterlik ve hemşirelik bölümlerine 60'şar öğrenci alınmış. Okulun genel lise döneminden kalan 10.11 ve 12. sınıf öğrencileri de mezun olana kadar burada eğitime devam ediyor.

Fındıklı Lisesi, bu yıl Anadolu Sağlık Meslek Lisesi oldu.

Tıbbi sekreterlik ve hemşirelik bölümü öğrencileri 9. sınıf müfredatına göre 'anatomi ve fizyoloji', 'meslek esasları ve tekniği', 'sağlık hizmetleri ve iletişim', 'tıbbi etik' gibi meslek derslerini alıyor. Sağlık meslek liselerinde biyoloji öğretmenleri, anatomi derslerine girebiliyor. Ancak Fındıklı Sağlık Meslek Lisesi'ndeki iki biyoloji öğretmeni meslek dersi öğretmenleri henüz gelmediği için diğer derslere de giriyor.

Okulda henüz sağlık meslek liselerinde olması gereken uygulama odası yok. Hemşirelik bölümü öğrencileri, meslek esasları ve tekniği dersinde, sıraları hasta yatağı, çantalarını yastık yapıyor. Kitapta hastanın yatağa nasıl aktarılacağı gösterilirken, öğrenciler bunu gerçek bir hasta yatağı üzerinde yatan manken üzerinde değil de, hayal ederek yapıyor. Öğretmenlerin deyişiyle 'pandomim sanatçısı' gibiler. El hareketleriyle yatağın kenarlarını indiriyormuş gibi yapıyorlar. Hastanın yatış pozisyonlarını, hastayı sırt üstü yatıştan yüz üstü pozisyona geçirmek, hastanın kıyafetlerini çıkarmak gibi işlemleri manken üzerinde çalışamıyorlar. Termometre, stetoskop gibi basit aletleri dahi yok.

Halıcıoğlu'ndaki bu sene Anadolu Sağlık Meslek Lisesi'ne dönüşen Güner Akın Lisesi'nde de durum farklı değil. Acil Tıp Teknisyenliği ve Anestezi ve Reanimasyon bölümüne toplamda 120 öğrencinin alındığı okulda da henüz uygulama laboratuvarları yok. Okuldaki fizik ve kimya laboratuvarından birini sağlık meslek lisesi için uygulama odasına dönüştürecek. Ancak bunlar ne zaman ve nasıl tamamlanacağı konusunda bir bilgi yok. Malzeme alımı için ödenek okul henüz almamış.

Anestezi ve Reanimasyon bölümünün haftada dört saat anestezi dersi var. Derse girecek öğretmen bulmak çok zor çünkü dersi vereceklerin doktor olması gerekiyor. Bu yüzden Güner Akın Anadolu Sağlık meslek lisesinde de 4 ay anestezi dersleri boş geçti. Milli Eğitim Bakanlığı, ücretli öğretmenlere ders saati başına 9 TL veriliyor. Ancak bu paraya derse gelecek doktor bulmakta zorlanan okulun imdadına aileler yetişti. Geçen hafta bu derse bir dahiliye doktoru girdi. Ailelerin de desteğiyle bulunan doktora ders saati başına 9 TL yerine 30-40 TL gibi bir rakam verilecek.

Gaziosmanpaşa Kadri Yörükoğlu Sağlık Meslek Lisesi'nde de hemşirelik ve acil sağlık hizmetleri bölümü var. Henüz gerekli malzemeler için ödenek alabilmiş değiller. Donanım kurulması için 75 bin TL'lik ödenek istenmiş. Meslek derslerine biyoloji öğretmenleri giriyor. Bir eğitimci sıkıntıyı şöyle özetliyor:

"Bize diyorlar ki, futbol oynuyordun şimdi basketbol oynayacaksın. İyi güzel de, futbol oynanan saha farklı, basketbol oynanan saha farklı. İkisini de aynı anda oynayacaksınız diyorlar.Bu seneyi böyle kapatırım ama seneye ödeneklerin yatırılması lazım. Seneye ne yapacağız ?"

Otelcilik ve turizm meslek liseleri de alt yapı açısından sıkıntı yaşayan okullardan. Bugüne kadar genel lise olarak eğitim yapılan binaların, mutfak, konaklama odası, uygulama oteli gibi ihtiyaçları doğdu. Şişli Lisesi, geçen sene Otelcilik ve Turizm Lisesi'ne dönüştü. Okulda konaklama ve seyahat hizmetleri, yiyecek ve içecek hizmetleri bölümleri var.

Geçen sene dönüşen bir okul olmasına karşın, yiyecek ve içecek hizmetleri bölümünün henüz bir mutfağı yok. Büyük fırınlar, ocaklar, buzdolabı, çalışma tezgahları, sanayi tipi bulaşık makinası gibi bir mutfak için gerekli olan tüm malzemeler MEB'in yolladığı ödenekle alınmış. Ancak henüz kurulamamış. Bir sınıf mutfak olarak düzenlenecek. Ancak o sınıfın da su ve doğalgaz tesisatının yapılması gerekiyor önce. 9. sınıfta meslek dersi alınmadığı için sıkıntı yok. Ancak 10. sınıfta meslek dersleri başlamış durumda. Mesela, sebzeleri öğretmenlerin getirdikleri kendi takımlarıyla kimya laboratuvarında doğramayı öğrenmiş öğrenciler. Konaklama bölümü için de bir oda tasarlanmış. İçinde yatak, duşa kabin gibi her türlü şey var.

Sarıyer'deki Vehbi Koç Vakfı Lisesi de geçen sene Otelcilik ve Turizm Lisesi oldu. Bu okulun en büyük şansı okul bahçesinde öğretmen evi olarak kullanılan binanın uygulama oteli yapılacak olması. Ancak bu binanın da tadilata ihtiyacı var. Mutfak ise eğitim yılının açılışına yetişmemiş. İkinci döneme yetiştirilmeye çalışılıyor. Okuldan bir eğitimci süreci şöyle anlatıyor: "Ödenek geçen yaz alındı bakanlıktan. Ancak meslek ve alan bilgisi olmayınca işler yavaş yürüyor. Piyasa araştırılıyor. İhaleye çıkılıp malzemeler alınıyor. Sonra malzemelerin mutfağa konması için o alanın elektrik, su ve doğalgaz tesisatın düzenlenmesi var. Biz bu kısmı belediyenin yardımıyla yaptık."

İstanbul Eğitim-Sen 3 Nolu Şube Başkanı Hüseyin Tosu, tüm okulların teknik alt yapı tercihleri yapılarak dönüştürülmediğini vurgulayarak kendilerine ulaşan sıkıntıları şöyle anlatıyor: "Okulların pek çoğunda mesleki eğitimi verecek fiziki alt yapı yok. Okullardan ve velilerden şikayetler geliyor. Öğrencileri aldık, zaman içinde bu iş oturur diye düşünülüyor. Ancak eksikler eğitimin niteliğini düşürüyor. Derme çatma meslek liseleri, mesleki eğitimin içini boşaltan bir yaklaşım. Sonuçta buralardaki eksik eğitim kamuya yansıyacak. Anestezi teknisyeni anestezi nasıl yapılır bilmeden ameliyata girecek."

Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, 'Tabela Meslek Liseleri' haberiyle ilgili Al Jazeera'nin sorularını yanıtladı. Avcı, İstanbul'da genel liseden meslek lisesine dönüşen okullardaki meslek öğretmeni, uygulama odası ve atölye eksikleriyle ilgili soruya "Mesleki eğitimi geliştirmek için bakanlığımızın ciddi projeleri var. Mesleki eğitimin hem fiziki hem de eğitim kadrosu olarak daha nitelikli olması için çalışıyoruz. İstanbul'da sadece meslek liselerinde değil, bazı okullarımızda yığılmalar oldu. Planlama dahilinde iyileştirmeler yapıyoruz" şeklinde yanıt verdi.