MEB Hayatboyu öğrenme projesiyle yepyeni bir uygulama getiriyor.

Bu uygulama sayesinde eğitim almamış olsanız dahi ustalık (veya yeterlilik) belgesine sahip olabileceksiniz. Hatta sınava girmenize bile gerek kalmayabilir.

Evet bu doğru, ancak öğretmen, usta veya mühendislerden oluşan bir heyeti maharetli olduğunuza ikna etmeniz gerekecek.

Diyelim ki yıllarca bir pidecide çalıştınız ve hamur açma, iç hazırlama, pişirme gibi konularda kendinize güveniniz tam. Pideleriniz beğeniliyor ve kendinizi bu işin ustası olarak görüyorsunuz. Ancak okulla ve sınavlarla uğraşacak zamanınız yok ya da aranız hoş değil. Belki yeni bir iş için, belki sadece kendinizi tanıtmak ya da mesleki bazı haklardan yararlanmak için ustalığınızı resmi olarak ispatlamak istiyorsunuz.

Ya da çok iyi bir kaynakçısınız. Her tür metal kaynaklarını maharetle yapıyorsunuz ve uluslararası bir firma sizinle çalışmak istiyor. Sizden bir belgeyle ustalığınızı kanıtlamanızı istiyor. Daha önce belki hiç eğitiminiz yok ya da tamamen başka bir alandan mezunsunuz.  Veya okulu yarıda bıraktınız.

Daha önce eğim alıp almadığınızın bir önemi yok. Kendinizi bir alanda usta kabul ediyorsanız ve bunun devlet tarafından belgelendirilmesini istiyorsanız artık bu mümkün olacak.

MEB tarafından 2 yıldır yürütülen Hayatboyu Öğrenme Projesinde sona geliniyor. Projenin en önemli çalışma alanlarından biri Önceki Öğrenmelerin Tanınması (ÖÖT) olarak adlandırılan bir sistemin hayata geçirilmesi.

Proje kapsamında pilot çalışma yapıldı ve ilk 28 kişi ÖÖT belgelerini aldı. Sadece Türkiye için değil Avrupa için bile yeni bir konu. Önce nasıl bir sistem olduğu hakkında birkaç örnek verelim.

İlk belge alan kişilerden Cansu Zeynep Kahvecioğlu ve Erkan Kuyucak ile belgelerini aldıkları Hayatboyu Öğrenme Konferansında görüştük. Nasıl bir süreçten geçtiklerini anlattılar.

Düz lise mezunu olan Cansu (26) 7 yıldır Başkent Öğretmenevi’nde çalışıyor. Aynı zamanda Açıköğretim 1. Sınıfta Turizm ve Otelcilik okuyor. Proje Cansu ile irtibata geçiyor ve pilot çalışmaya dâhil ediyor.

Önce portfolio hazırlaması gerektiğini söylüyorlar. Neden ve nasıl hazırlanacağını ayrıntılı bir şekilde anlatıyorlar. Bir heyete şimdiye kadar yaptığı işleri anlatmasını ve bunu doğrulayıcı belgeler sunmasını istiyorlar. Otelde aldığı görevlendirme yazıları, teşekkür mektupları, işyeri yetkililerinden aldığı referans mektuplarını, sosyal güvenlik kayıtlarını kısaca işiyle ilgili ne kadar bilgi ve belge varsa toplaması gerektiğini söylüyorlar. Tabi bu süreçte sürekli danışabileceği bir rehberi bulunuyor ve belgeleri hazırlaması 20 gün sürüyor.

Sadece 20 sorudan oluşan teorik bir test sınavına giriyor ve soruların kolay olduğunu belirtiyor Cansu. Yaklaşık 2 aylık bir süreç sonunda Otel rezervasyon Görevlisi belgesi alıyor.

Erkan Kuyucak (29) meslek lisesi Bilgisayar bölümünden mezun ancak 9 yıldır elektrik sektöründe çalışıyor. Resmi kurumlara iş yaparken elektrik  bölümünden mezun olmaması hep sorun olmuş. Pilot çalışmaya katıldığında ondan da bir portfolio hazırlaması isteniyor. 5 kişiden oluşan bir heyetin karşısında şimdiye kadar neler yaptığını anlatıyor. Tabi toplayabildiği tüm sözleşme, fotoğraf, fatura veya iş bitirme belgelerini de heyete sunarak. “Benim yaptığım işleri denetleyen kontrol mühendislerini bile arayıp hakkımda bilgi almışlar” diyen Erkan, kendini iyi ifade ettiğini ve uygulama sınavına alınmasının gerekli görülmediğini belirtiyor.

Elektrik Pano Montörlüğü 4. seviye yeterlilik belgesi alan (Ustalık belgesinin dengi sayılabilir) Erkan Bey,  “Bu sistem sayesinde 6 sene kazandım, ustalık belgesi almak için 6 sene uğraşmam gerekecekti” diye ekliyor ve çok mutlu olduğunu,  Türkiye’de böyle bir sistem olduğuna hala inanamadığını belirtiyor.

Evet onların hikayeleri böyle ve eminim onlar gibi belge almak isteyen yüz binlerce kişi var. Ama sabırlı olmaları gerekiyor çünkü 2015 yılına kadar sistemin alt yapı çalışmalarının ve yasal düzenlemelerin tamamlanması gerekiyor.

Önceki Öğrenmelerin Tanınması (Recogniton of Prior Learning- RPL) çalışmaları şu anda Mesleki Yeterlilik Kurumu (http://www.uyep.net/web/tr-tr/uyep.aspx) ve MEB (http://hayatboyu.meb.gov.tr/) tarafından yürütülmektedir.

Projenin amacı, her tür öğrenmenin özendirilmesi ve nitelikli insan gücünün belgelendirilerek hayatboyu öğrenmenin sistemleştirilmesi olarak özetlenebilir.

Salim Kocabaş / memurhaber