Çalışma Bakanı Faruk Çelik’in, ‘emeklilere promosyon’ konusunu yeniden gündeme getirmesi 10.4 milyon emeklide heyecan yarattı. Ancak bankalarla SGK arasındaki promosyon pazarlıklarında, yeni bir hayalkırıklığı kapıda bekliyor. Çalışma Bakanı Çelik, geçen hafta yaptığı açıklamada, “Şu anda kurumlarımız bankalarla, banka genel müdürlükleriyle irtibatlarını sürdürüyorlar. Sorunun çözümü konusunda kararlılığımız var, inşallah kısa süre içinde netice alırız” demişti. Ancak bankalarla SGK arasında önceki yıl, aylarca sürdürülen pazarlıklar hiçbir ilerleme sağlanamadan dağılmış, her iki taraf için de ‘emekliye promosyon’ fikri tamamen ortadan kalkmıştı. Son gelişmeyle raflardan inen promosyon hesabı, emekliler için bakanlığın işaret ettiği kadar parlak değil.

Buna göre bakanlık ‘emekliye 1 maaş promosyon’ talep etse de, bankalarca verilebilecek maksimum tutar, en genel hesapla, emekli başına yılda 30-113 lira bandında hesaplanıyor. Üstelik bunun verilebilmesi için de bankalar SGK’dan maaşları en az 4 gün önce bankalarına yatırmasını istiyorlar. SGK ise buna sıcak bakmıyor.

Edinilen bilgilere göre SGK ve bankalar arasında kurulacak pazarlık masasındaki hesap kaldığı yerden şöyle devam edecek. Bankalar şu anda çalışmakta olan memurlara verdiği promosyonu, bankacılık ilkeleri gereği maaşın ortalama yüzde 13.5’i üzerinden yapılan bir formülle belirliyor. Bankacılık sektörünün bu oranı, ‘O kişinin maaşını ne kadar süre banka hesabında tuttuğu’, ‘Bankadan kredi kartı alıp almadığı’, ‘Konut kredisi, taşıt kredisi kullanıp kullanmadığı’ gibi unsurlarla ilgili olasılık hesaplarına dayanıyor. Bu oran, bu soruların yanıtları olumsuzsa, daha da düşebiliyor.

Öte yandan ortalama bir emekli maaşını 1.200 TL olarak kabul ederek, SGK’nın talebinin matematiksel olarak imkansızlığını anlatan bankalar SGK’nın önüne şu hesabı koyuyorlar:

“Emeklilerin maaşlarını bankada tutma ortalaması 3 gün. Hemen hiçbiri taşıt ya da konut kredisi kullanmıyor. Kredi kartı kullanım oranı da çok düşük. Bütün bunlar olası promosyon oranını zaten düşürüyor. Bunların hepsi dışarda tutulsa bile, bu kişiye verilebilecek promosyon tutarı en fazla 162 lira olabiliyor. Üstelik verilecek promosyonun yüzde 70’ini emekli, yüzde 30’unu SGK alacak. Sonuçta paranın 49 lirasını SGK alacak, emeklinin eline sadece 113 lira geçebilecek. Üstelik bu tutar emekli maaşlarına göre 30TL - 113 TL bandında olabilecekken, siz 1.200 lira istiyorsunuz. Bu olanaksız.”

SGK’nın, 1 maaş promosyondan vazgeçmesi ve bankaların verebilecekleri 30TL-113TL bandındaki tutarı kabul etmesi halinde ise bankacılık sektörü 315 milyon TL ile 1.2 milyar TL arasında bir tutarı emeklilere promosyon ödemesi için ayırmak zorunda kalacak.

Söz konusu pazarlıklarda banka yetkililerinin SGK’ya “Vatandaşla bizi karşı karşıya getiriyorsunuz” diye tepki gösterdiği kamuoyuna yansımıştı. Bu pazarlıkları yürüten banka yetkililerinden bazıları, şimdi yeniden aynı noktaya gelmekten duydukları endişeyi dile getirdi. Halen 10.4 milyon emekli bulunduğu düşünüldüğünde, Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı emeklilerinin ortalama maaşı dikkate alındığında, SGK’nın talep ettiği gibi 1 maaş promosyon vermesi halinde ise bankacılık sektörünün 12.5 milyar lirayı promosyona ayırması gerekiyor. Banka yetkilileri ise bunun imkansızlığını vurguluyor. -vatan-