4-Öğretmenlere mesai saatleri dışında aylık karşılığı ders görevi verilebilir mi?

Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın "Aylık karşılığı ders görevi" başlıklı 5. maddesinde Aylık karşılığı ders görevi ile ilgili olarak; "Bu yükümlülük (aylık karşılığı ders okutma yükümlülüğü) öncelikle alanlarında, alanlarında ders bulunmayanlara ise ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında ders görevi verilmek suretiyle yerine getirilir." hükümleri ve "Ek ders görevi" başlıklı 6. maddesinde ise Ek ders görevi ile ilgili olarak; "alanlarında ek ders görevi verilemeyen veya kısmen verilebilenlere, ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında da ek ders görevi verilebilir." hükümleri bulunmaktadır.

Bu hükümlere göre öğretmene alanı dışında aylık ve ek ders karşılığı görev verilebilmesi için öğretmenin izni gerekmekte kendi alanında ise isteğine bakılmaksızın Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın 5. ve 6. maddesinde belirtilen kriterlere göre aylık ve ek ders karşılığı görev verilebilmektedir.

Fakat burada öğretmenin isteğine bakılmaksızın kendi alanında verilecek görevin haftanın hangi günleri ve saatlerinde yapılacağı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar ve 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri açısından önem taşımaktadır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanun'un "Çalışma Saatleri" başlıklı 99. maddesindeki; "Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir.

Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir. Ancak özel kanunlarla yahut bu kanuna veya özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir.

Bakanlar Kurulu, yurt dışı kuruluşlarda hizmetin gerektirdiği hallerde, hafta tatilini Cumartesi ve Pazardan başka günler olarak tespit edebilir." hükümleri ile memurların çalışma saatleri tespit edilmiştir.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanun'un "Günlük Çalışma Saatlerinin Tespiti" başlıklı 100. maddesindeki; "Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca, illerde valiler tarafından tespit olunur." hükümleri ile de Günlük Çalışma Saatlerinin illerde valiler tarafından tespit edileceği hüküm altına alınmıştır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanun'un "Yıllık izinlerin kullanılışı" başlıklı 103. maddesindeki; "Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.

Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez.

Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir." hükümleri ile de öğretmenlerin yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayıldıkları hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümlere göre öğretmenlerin (Norm kadro fazlası öğretmenler ile aylık karşılığı ders görevini dolduramayan öğretmenler) mesai saatleri dışında yani yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile mesainin bittiği saatten sonra başlayan öğretim faaliyetlerinde aylık karşılığı ders görevlerini doldurtmak için görev verilmemesi gerekmektedir. Bu tür görevlendirmeler yapılırsa öğretmenin aylık karşılığını doldurup doldurmadığına bakılmaksızın ek ders ücreti ödenmelidir.

Kaldı ki yukarıda yer verdiğimiz mevzuat hükümlerine göre mesai saatleri dışında aylık karşılığı görevlendirilme işlemi yasal ve hukuki değildir ayrıca Anayasa'mızın 18. maddesinde yer alan "Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır." hükümlerine de aykırılık teşkil edecektir.

Ayrıca; Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde; "(1) Bu Kararda geçen;

b) Aylık karşılığı ders görevi: Aylık karşılığında okutulmak zorunda olunan dersleri,

f) Ek ders görevi: Aylık karşılığı ders görevi dışında ek ders ücreti karşılığında okutulan dersleri,

g) Gündüz öğretimi dışında kalan öğretim: Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz tatilleri ile cumartesi ve pazar günleri yapılan yüz yüze eğitim ile diğer günlerde saat 18.00'den sonra başlayan yüz yüze eğitimi,

k) Tam gün tam yıl eğitim: Mesleki ve teknik örgün ve yaygın eğitim kurumlarının fiziki kapasitelerinden azami derecede yararlanılması amacıyla hafta sonu, yarıyıl ve yaz tatilleri de dahil olmak üzere 07.00?24.00 saatleri arasında fiilen yapılan eğitim ve öğretimi, ifade eder."hükümleri bulunmaktadır.

Yukarıda sıralanan Aylık Karşılığı Ders Görevi, Ek Ders Görevi, Gündüz Öğretimi Dışında Kalan Öğretim ve Tam Gün Tam Yıl Eğitim tanımlarından hareketle Gündüz öğretimi dışında kalan öğretimin cumartesi ve pazar günleri yapılan yüz yüze eğitim ile diğer günlerde saat 18.00'den sonra başlayan yüz yüze eğitimi kapsadığı anlaşılmaktadır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanun'un "Ders ve konferans ücretleri" başlıklı 176. maddesi 1.fıkrasında;"Bu Kanunun 89 uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilenlere, ders saati başına gündüz öğretimi için 140, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetleri için 150 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir." hükümleri bulunmaktadır.

Bu hükümlere göre de örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetleri için 150 gösterge rakamının Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenmektedir.

Kısacası örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetleri için ek ders ücreti ödeneceği 657 Sayılı Devlet Memurları Kanun'un "Ders ve konferans ücretleri" başlıklı 176. maddesi 1.fıkrasında belirtilmektedir.

Bu hükümlere göre; Norm kadro fazlası öğretmenler ile aylık karşılığı ders görevini dolduramayan öğretmenlere istemeleri halinde mesai saatleri dışında yani yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetlerinde görev verilmesi halinde bu faaliyetler için 150 gösterge rakamının Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenmesi ve aylık karşılığı görev verilmemesi gerekmektedir.

Öğretmenlere "aylık karşılığını doldurmuyorsunuz" denilerek zorla alanı içinde veya dışında mesai saatleri dışında yani yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetlerinde yukarıda açıkladığımız mevzuat hükümlerince aylık karşılığı ders verilmesine imkan bulunmamaktadır

Ayrıca Benzer bir konuda Türk Eğitim-Sen Burdur Şubesi tarafından Burdur İl'inde görev yapan öğretmenlerin her gün saat 16.00'ya kadar görev yerlerinden ayrılmamalarına ilişkin işlemin kaldırılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali için dava açılmıştır. Isparta İdare Mahkemesinin 2011/298 E. 2011/1270 K. Sayılı ve 21.12.2011 tarihli karar ile işlemin iptaline hükmedilmiş olup; kararın gerekçesinde, ilköğretim okulu öğretmenlerinin haftalık çalışma saatleri ile okullardaki günlük ders ve teneffüs sürelerinin mevzuatta ayrıntılı olarak düzenlendiği, bu süreler dışında görev yerinde kalmaya zorlanamayacakları belirtilmiştir.

Isparta İdare Mahkemesinin 2011/298 E. 2011/1270 K. Sayılı ve 21.12.2011 tarihli kararı için tıklayınız.

Yine Benzer bir konuda Elazığ Teknik ve Endüstri Meslek Lisesinde Motorlu Araçlar Teknolojisi öğretmeni olarak görev yapan Türk Eğitim-Sen üyesi Ayşem Yıldız'ın Elazığ 2.İdare Mahkemesi'nde açtığı; gece eğitimi dersleri karşılığı eksik ödenen haftalık 6 saat ders ücretinin ve mesai saatleri dışında yaz eğitimi döneminde girmiş olduğu telafi eğitimi dersleri ile ilgili olarak haftalık 6 saat olmak üzere toplam 12 saat ders ücretinin tarafına ödenmesi istemiyle yaptığı idari başvurunun reddine ilişkin ve söz konusu idari işlemin; hafta içi mesai saatinden sonra yasal tatil döneminde çalıştığının sabit olduğu ve bu dönemde ek ücretlerinin yasa gereği artırımlı olduğunun haksız, hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek açtığı idari işlemin iptaline yönelik davada, Elazığ 2.İdare Mahkemesi dava konusu işlemin iptal edilmesi yönünde, 29/04/2014 tarihinde karar vermiş ve bu karar Malatya Bölge İdare Mahkemesi'nce onanarak kesinleşmiştir.

Elazığ İdare Mahkemesinin 2013/1131 E. 2014/330 K. Sayılı ve 29.09.2014 tarihli kararı ve Malatya Bölge İdare Mahkemesinin 2014/1400 E. 2014/992 K. Sayılı ve 31.10.2014 tarihli kararı için tıklayınız.

www.memurlar.net