Bugün uluslararası ilişkiler bölümleriyle ilgili bilgiler paylaşacağım. 2013 ÖSYS'de uluslararası ilişkiler tercihi yapanların 46'sı devlet, 46'sı vakıf ve 5'i de Kıbrıs üniversitesi olmak üzere 97 okul içinden tercih yaptı. Bu üniversitelerdeki 9 bin 373 kontenjanın yüzde 34'ü vakıf üniversitelerindeydi. Büyük şehirlerdeki uluslararası ilişkiler kontenjanlarında vakıfların ağırlığı fazlaydı. Büyük şehirlerde kontenjan dağılımında vakıflar ağırlıklı. İstanbul'da kontenjanların yüzde 73'ü, Ankara'da yüzde 53'ü, İzmir'de ise yüzde 48'i vakıflarda bulunuyor.

Temmuzda açıklanan ilk yerleştirmelerde devlet üniversitelerindeki örgün uluslararası ilişkiler kontenjanları doldu. Devlette boşluk sadece Karabük Üniversitesi'nin uzaktan eğitim kontenjanları ile ODTÜ'nün Kuzey Kıbrıs kontenjanlarına kaldı. Devlet kontenjanlarına kıyasla vakıf kontenjanlarına talep yoğun değil. 2013 ÖSYS'de vakıf üniversitelerinde 56 programın kontenjanı dolmadı ve bunların taban puanı oluşmadı. Bu programlar arasında yüzde 50 ve 25 burslu kontenjanların da bulunması, hem vakıf üniversiteleri hem de uluslararası ilişkiler alanı için dikkat çekici. Önemli burs ve indirim olanaklarına rağmen adayların uluslararası ilişkiler bölümlerini vakıf üniversitelerinde okumak yerine alternatiflere yöneldikleri anlaşılıyor.

Eldeki verilerden vakıf üniversitelerine yerleşen 2 bin 572 kişiden 265'inin kesin kayıt yaptırmadığı anlaşılıyor. Bu, yüzde 10'luk kayıba işaret ediyor. Tüm göstergeler, vakıf üniversitelerinin uluslararası ilişkiler alanında bölüm açarken, tanıtım faaliyetleri yürütürken, ücret ve bursluluk politikalarını gözden geçirirken daha dikkatli olması gerektiğini gösteriyor. Uluslararası ilişkiler bölümlerinin coğrafi dağılımına göre Türkiye'de 36 farklı şehirde eğitim almak mümkün. Gaziantep, Mersin ve Samsun'da uluslararası ilişkiler okumak için sadece vakıf üniversitesi seçeneği mevcut. Kıbrıs Güzelyurt'taki ODTÜ-Kuzey Kıbrıs Kampusu'nun yanı sıra, Gazimağusa, Girne, Lefkeve Lefkoşa'da yer alan KKTC üniversitelerinde de bu bölümler mevcut.

Uluslararası İlişkiler okumak isteyenler için ikinci öğretim seçenekleri de var. İkinci öğretim bulunan üniversiteler Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Edirne, Erzurum, Eskişehir, Giresun, Isparta, İstanbul, İzmir, Karabük, Kırıkkale, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Sakarya, Tokat, Trabzon, Yalova'da bulunuyor. İkinci öğretim kontenjanı toplamın yaklaşık 4'te 1'ini oluşturuyor.

Karabük ve Sakarya Üniversiteleri'nde uluslararası ilişkiler alanında uzaktan eğitim almak mümkün. Derslerin bir kısmının üniversitenin belirleyeceği tarihlerde kampuslarda yapıldığı bu programlara ilgi yeni yeni oluşuyor.

Vakıf üniversitelerindeki yıllık eğitim ücretleri geniş bir aralıkta değişiyor. Listenin başında 36 bin 500 TL ile Koç Üniversitesi yer alıyor. 30 bin TL üzerinde olan bir diğer kurum Özyeğin Üniversitesi. 20 bin TL'nin altında 23 vakıf üniversitesi var. Listenin sonunda 14 bin 500 ve 14 bin TL yıllık ücretle İzmir ve Hasan Kalyoncu Üniversiteleri bulunuyor. Son yıllarda uluslararası ilişkiler programlarında kalan boş kontenjanlar nedeniyle, burslu kontenjanların arttı. Vakıf üniversitelerindeki 757 ücretli kontenjanın yanında 229 tam burslu, 50 yüzde 75 burslu, 1278 yüzde 50 burslu ve 724 yüzde 25 burslu kontenjan var. Beykent, Bursa Orhangazi, İstanbul 29 Mayıs, İstanbul Kemerburgaz, Sabahattin Zaim, Melikşah, Nişantaşı, Özyeğin ve Süleyman Şah Üniversiteleri'nde ücretli program olmadığının, bu üniversitelerde sadece tam ve kısmi burslu programlar olduğunun altını çizmek isterim.

Uluslararası ilişkiler bölümlerinin taban puanları dikkate alındığında devlet üniversitelerinde İstanbul ve Ankara'nın önde olduğunu görüyoruz. Boğaziçi pek çok bölümde olduğu gibi uluslararası ilişkiler alanında da başarılı adayların gözdesi. Galatasaray Üniversitesi ikinci sırada yer alıyor. ODTÜ ise üçüncü sırasında. Uluslararası ilişkiler denince efsane bölüm olarak akla gelen Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi altıncı sırada.

(Burak Kılanç/Akşam)