Kamu kurumlarında çalışan memurların az çalışanı ile çok çalışanı veya başarılı olanıyla başarılı olamayanı arasında maaş olarak herhangi bir fark yoktur. Yani memur çok başarılı diye maaşına kimse artış yapmaz ve mevzuatta da buna yönelik bir düzenleme yoktur. Ancak, KİT'lerde durum biraz farklıdır ve personelin başarı durumu ücrete doğrudan yansımaktadır. Daha önce medyada çıkan çok çalışana çok ücret, az çalışana da az ücret açıklamalarının temelinde KİT'lerdeki bu uygulama yatmaktadır.

Uygulamanın mevzuat dayanağı

399 sayılı KHK'nın 27 ve 42 nci maddelerine göre; Sözleşmeli personelden sicil ve başarı değerlemesi sonucunda sicil ve başarıları (A) düzeyinde olanlara (puanı 90 ve üzeri olanlar) temel ücretlerinin% 8'i, (B) düzeyinde olanlara (puanı 76-89 ) % 4'ü, (C) düzeyinde olanlara (puanı 60-75 )% 2'si oranında hesaplanacak miktarda başarı ücreti ödenmektedir.

Başarının mali getirisi

Başarı ücretinin mali getirisini hesaplarsak; Temel ücreti 2.258 TL olan sözleşmeli memurun sicil ve başarı notu A düzeyinde ise 2.258 x % 8 = 180,64 TL başarı ücreti alacakken bu sözleşmeli personelin sicil ve başarı notu B düzeyinde ise 90,32 TL başarı ücreti alacaktır. Temel ücret ne kadar yüksekse başarı ücreti de o kadar yüksek olabilmektedir. Bu nedenle KİT'lerde çalışan sözleşmeli personel için sicil ve başarı notu oldukça önemlidir ve maaşı doğrudan etkilemektedir.

Performansa dayalı ücret sistemine benzerliği

Yukarıda anlattıklarımız çerçevesinde KİT'lerde çalışan personele performansa dayalı ücret sistemine benzer bir sistemin uygulanmakta olduğunu rahatlıkla ifade edebiliriz. Kamu İktisadi Teşebbüsleri Sözleşmeli Personel ve Başarı Değerlemesi Hakkında Yönetmelik ekinde yer alan Sözleşmeli Personel ve Başarı Değerlemesi Raporunda yer alan kriterlere göre sicil ve başarı puanı belirlenmektedir. Bu kriterler incelendiğinde son derece sübjektif unsurlara yer verildiği görülecektir. Esas itibarıyla bu raporda yer alan kriterlerin yürürlükten kaldırılan Devlet Memurları Sicil Yönetmeliğinde yer alan kriterlere benzediği görülecektir. Bu nedenle bu kriterlerin işlevini tam manasıyla yerine getiremediği ve demode olduğu dikkate alındığında biran önce güncellenmesi ve objektif unsurlar içermesinin sağlanması gerektiğini düşünüyoruz. Bu Yönetmeliğin 1990 yılında yürürlüğe girdiği düşünüldüğünde güncellenme gereği daha iyi görülecektir.

Bu konuda son olarak uygulamanın objektif olmayan kriterler nedeniyle sabit bir ücret sistemine dönmesi sistemi başarısız kılmışsa da özünde başarının ücretle ödüllendirilmesi yatmaktadır. Yapılan yeni bir düzenlemeyle getirilecek objektif kriterlerin başarıyı ödüllendireceğini düşünmekle birlikte uygulamayı düşündükçe biraz tedirgin olduğumuzu söylemek isteriz. Maalesef sistemler, başarılı personelden ziyade itaatkar personeli daha çok benimsiyor ve bunları ödüllendirmeye gidiyor.

İntibak yapan personel emsalini geçmez

15 yıllık devlet memuruyum. İşe 1998 yılında 2 yıllık ön lisans diplomamı vererek 10/2 derece ile başladım.2 yıl sonra da 2000 yılında 4 yıllık lisans diplomamı verdim. Fakat benim derece ve kadememde herhangi bir ilerleme olmadı. Devlet Personel Başkanlığı da soruma cevap vermedi. Bu işin doğrusu nedir? A.ŞAHİNER

Öncelikle intibak işlemi yapılabilmesi için okulu bitirme tarihiniz önemlidir. Okulu bitirme tarihinizi belirtmediğiniz için 142 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde yer alan bir örnek üzerinden konuyu anlatmaya çalışacağız. Bu örneğe göre durumunuzu kıyaslayabilirsiniz.

Örnek: 1980 yılında liseden mezun olup 2.5.1983 tarihinde memuriyete başlayan ve 1988 yılında ön lisans almaya hak kazandığına ilişkin belge ile intibakı yapılan 1990 yılında lisans diplomasını ibraz ederek intibak talebinde bulunan ancak 657 sayılı Kanunun 36/A-12/d maddesinin ikinci paragrafındaki hüküm nedeniyle intibakı yapılamamış olan personelin 15.4.1996 tarihinde kurumuna başvurusu üzerine 15.5.1996 tarihinde intibakı yapıldığında;

İlgilinin Durumu:

Derece Kademe 15.5.1996 tarihinde 9/1 +(15.5.1996- 2.5.1983=13 yıl 13 gün başarılı hizmeti nedeniyle 4 derece 1 kademe) 15.5.1996 5/2 (13 gün kıdemli) olacaktı.

Emsali: 1980 yılında liseden mezun olup tahsile ara vermeden lisans öğrenimine başlayan ve 31.7.1984 tarihinde mezun olarak memuriyete giren 15.5.1996 tarihi itibariyle 11 yıl 9 ay 14 gün hizmeti olan kişi olup durumu; Derece Kademe 31.7.1984 tarihinde 9/1 ' 1987 ' 8/1 ' 1990 ' 7/1 ' 1993 ' 6/1 15.5.1996 ' 6/3 (9 ay 14 gün kıdemli) olacaktır.

İlgilinin durumu yukarıda belirtilen şekilde değerlendirilecek, emsali 6 ncı derecenin 3 üncü kademesinde 9 ay 14 gün kıdemli olup ilgili de emsalini geçemeyeceğinden boş kadro olması koşuluyla 6 ncı derecenin 3 üncü kademesine getirilecek, 458 sayılı KHK uyarınca yararlandığı 1 derece kadro şartı aranmaksızın ayrıca ilave edilerek 5 inci derecenin 3 üncü kademesine (9 ay 14 gün kıdemli olarak) intibakı yapılacaktır.

Yeni Şafak / Ahmet Ünlü