Gümrük ve Ticaret Bakanı Yazıcı, Bakanlığın Eğitim Dairesi Başkanlığında okul ve kırtasiye malzemelerinin piyasa gözetim ve denetimi sonuçlarını düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı.

Bakan Hayati Yazıcı, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri kapsamında bu yıl kırtasiye, okul önlüğü ve ayakkabı gibi okul çağındaki çocukların kullandığı toplam 26 bin ürünün denetlendiğini, 102 farklı marka ve modelden numune alındığını, analiz sonuçlarına göre 37 markanın numunelerinin güvensiz bulunduğunu bildirdi.

Bakan Yazıcı, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri kapsamında yapılan denetimlerde 6 bin kırtasiye ürününden 1059’unda, 700 ayakkabının 233’ünde, 19 bin 300 kıyafetin 18’inde güvensizlik tespit edildiğini bildirdi.

Bu yılki denetimlerinde ürünlerde "azo boyar" ve "fitalatın" yanı sıra "ağır metal"in de arandığını belirten Yazıcı, güvensiz ürünlerin, ağırlıklı olarak kullanımı kısıtlanmış kimyasallardan “fitalat” maddesini içerdiğini vurguladı. Yazıcı, güvensiz bulunan 1310 ürünün yüzde 29'unun ithal ürün, geri kalanının ise yerli üretim olduğunu belirtti.

Bakanlık olarak ithal ürünlere yönelik yılbaşından bu yana gümrüklerde de denetimler yaptıklarını ifade eden Yazıcı, iç piyasadaki kırtasiye denetimlerinde özellikle, halk arasında "merdiven altı" diye tabir edilen yerlere ağırlık verdiklerini, bu nedenle de yerli ürünlerdeki güvensizlik oranının yüksek tespit edildiğinin altını çizdi.

Tüketicinin korunmasının tüketicinin ekonomik menfaatlerinin yanı sıra, sağlık ve güvenliğinin korunmasını da içerdiğini belirten Yazıcı, "Bakanlık olarak, piyasaya arz edilen ürünlerin mevzuata uygun olmasına yönelik denetimler yapıyoruz. Denetim sonuçlarının, üreticilerimiz için düzeltici ve eğitici olmasını sağlamak, farkındalığı artırmak üzere de farklı uygulamalarımız var" diye konuştu.

Tüketicilerden gelen ihbar ve şikayetlerin, denetimin hangi alanlarda yapılması gerektiğini göstermesi bakımından oldukça faydalı olduğuna işaret eden Yazıcı, tüketici bilincinin yaygınlaşması ile ihbar ve şikayetler aracılığıyla güvensiz ürünlere daha kolay ulaşmalarının mümkün olacağına dikkati çekti.

Piyasa gözetimi ve denetimi alanında temel mevzuatları hazırlayarak uygulamaya koyduklarını belirten Yazıcı, şöyle devam etti:

"Özellikle, hassas tüketiciler dediğimiz bebekler, çocuklar, öğrenciler tarafından kullanılan ürünlerin taşıması muhtemel riskleri bertaraf etmek önceliğimizdir. Ayrıca standartlara uygun üretim yapan firmaların korunması ve haksız rekabetin önlenmesini önemsiyoruz. Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetinin etkin olabilmesi için idareye görev düştüğü kadar, ebeveynlere de büyük iş düşmektedir. Anne ve babalar, çocuklarımızın sağlıklı yetişmesi için ürün alırken; bilinçli olmalı ve aldıkları ürünlerin güvenli olup olmadığını sorgulamalıdır.

Bakanlığımızca yürütülen piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri tekstil, ayakkabı, kırtasiye, mobilya, çocuk bakım ürünleri gibi doğrudan tüketiciye arz edilen ürünlere yönelik olup, sorumlu olduğumuz alan doğrudan nihai tüketicileri ilgilendirmektedir. Bu alanlar, özel bir önem ve hassasiyet gerektirmektedir. Bu konuda ilgili tüm kuruluşlarla koordineli çalışıyoruz. İlgili bakanlıklar nezdinde konuyu hassasiyetle takip etmekteyiz. Uluslararası kuruluşlarla, ülkemizde konuyla ilgili tüm kurumlarla ve sektör temsilcileri ile çalışmalar, toplantılar ve iş birliği yapıyoruz."

Güvensiz ürünlerin tespit edilmesi ve piyasadan uzaklaştırılması hedefine yönelik önemli ilerlemeler kaydettiklerini ifade eden Yazıcı, kırtasiye, okul önlüğü ve ayakkabılarına yönelik ilk uygulamayı 2011'de yaptıklarını, söz konusu denetimlerde 33 bin 556 ürün denetlenerek 12 bin 718'inin güvensiz bulunduğunu hatırlattı. Geçen yıl ise bakanlıklarının görev alanında 9 bin 49 ürün incelendiğini ve 2 bin 200'ünün güvensiz bulunduğunu anımsatan Yazıcı, şunları kaydetti:

"Sonuçta 2011'e oranla 2012 yılında ciddi bir düzelme olduğunu gözlemledik. 2011’de kırtasiye ürünlerinde yüzde 53 olan güvensizlik oranı; 2012 yılında yüzde 24'e düştüğünü tespit ettik. Tüm ürünlerdeki güvensizlik ise 2011 yılında yüzde 38,6 iken; 2012'de yüzde 8,7'ye geriledi. Bu yıl yani 2013’te okullar açılmadan, Ağustos ve Eylül aylarında 10 şehrimizde denetimler yaptık. Bu denetimlerde kırtasiye, okul önlüğü ve ayakkabı gibi okul çağındaki çocuklarımızın kullandığı tüketici ürünlerinden numuneler alındı. Denetimlerde alınan numunelerin nerelerden alındığı, son derece önemli ve fark oluşturan bir durumdur. Denetimlerimiz başlamadan önce konuyla ilgili uzmanlarımız risk analizi yaptılar. Bu analizlere göre; özellikle güvensiz ürün satılması muhtemel satış noktaları ve güvensizlik riski taşıyan ürünler tespit edildi. Bu şekilde, sınırlı kaynaklarla daha etkin ve sonuç odaklı denetimler yapmayı hedefledik."

Denetimlerin Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü ile Ticaret İl Müdürlükleri'nin işbirliği ile gerçekleştirildiğine dikkati çeken Yazıcı, "Bu yıl bakanlığımızın görev alanına giren toplam 26 bin ürün denetlendi. Bu ürünler arasından güvensizlik şüphesi nedeniyle 102 farklı marka ve modelden numune alınıp, test edilmek üzere akredite laboratuvara gönderildi. Analiz sonuçlarına göre 37 markanın numuneleri maalesef güvensiz bulunmuştur. Güvensiz bulunan 37 farklı markaya ait numune toplamda 1.310 adet ürüne tekabül etmektedir" diye konuştu.

"Tüm Ürün Gruplarında Güvensizlik Yüzde 5"

Yerli tekstil ürünlerinin tamamına yakınının güvenli bulunduğunu ifade eden Yazıcı, şöyle konuştu:

"Yerli kırtasiye ve ayakkabı ürünlerindeki güvensizlik oranı ise ne yazık ki yüksektir. Ürün grupları itibari ile baktığımızda güvensiz ürün rakamları şöyledir: 6 bin kırtasiye ürününden 1059'unda, 700 ayakkabının 233'ünde, 19 bin 300 kıyafetin 18'inde güvensizlik tespit edilmiştir. Tüm ürün grupları dikkate alındığında güvensizlik oranı yüzde 5 olmuştur. Bu rakamlardan da gördüğümüz üzere düzenli yaptığımız denetimlerimiz sonuç vermektedir. 2011'den önce herhangi bir şekilde denetlenmeyen kırtasiye piyasası ciddi oranda düzene girmiştir."

Uygulanan Cezalar

Bakan Yazıcı, yaptıkları denetimler sonucunda bugüne kadar 4703 sayılı Kanun gereğince güvensiz ürünlerin üreticilerine 2011 yılında 555 bin lira, 2012 yılında 148 bin lira idari para cezası kesildiğini, bu yıl 37 üreticiye yaklaşık 542 bin lira idari para cezası uygulanacağını kaydetti.

Hedeflerinin para cezası kesmek olmadığını, üreticilerin daha sağlıklı ürünleri piyasaya arz etmelerini sağlamayı hedeflediklerini belirten Yazıcı, bu nedenle denetimlerin yanı sıra eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yaptıklarını söyledi.

Tüketici Hakem Heyetleri

Tüketici Hakem heyetlerinin çalışmaları hakkında da bilgi veren Yazıcı, Bakanlıklarının görev alanındaki 2012'de 456 bin şikayetin karara bağlandığını, bunun da yargının görev alanındaki 456 bin dosyanın azalması anlamına geldiğini ifade etti.

Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri'nin ismini "Tüketici Hakem Heyetleri" yaptıklarını hatırlatan Yazıcı, "Bu hakem heyetlerimizi, 500 raportör kadrosuyla güçlendiriyoruz. Amacımız her tüketici hakem heyetine en az 1 raportör kadro vermek. Halen hakem heyetlerinin 1191 lira olan anlaşmazlık limitleri büyükşehirlerde 3 bin lira, diğer şehirlerde ise 2 bin liraya yükselecek" şeklinde konuştu.

Yazıcı, Gazetecilerin Sorularını Yanıtladı

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Uygunsuz bulunan ürünlerin daha çok hangileri olduğunun sorulması üzerine Yazıcı, bunların boya kalemleri, beslenme çantaları, okul çantaları ve çocuk ayakkabıları olduğunu kaydetti.

Bakan Yazıcı, denetimlerde uygunsuz bulunan ithal ürünlerin ise büyük çoğunluğunun uzak doğu menşeli olduğunu belirtti.

Daha sonra Eğitim Dairesi binasında incelemelerde bulunan Yazıcı, atış poligonunda eğitim gören memurları izledi.