Ön taslakta Başkanlık seçiminin nasıl olacağı da anlatıldı. Buna göre, başkan en az yüzde 5 oy alan parti tarafından ya da 100 bin imza ile aday gösterilebilecek. Görev süresi iki dönemle sınırlanacak.

Meclis Yeni Anayasa Komisyonu'nun dağılmasından sonra kendi teklifini hazırlama kararı alan AK Parti'de çalışmalar son aşamaya geldi. Partinin anayasa hukukçuları Ahmet İyimaya, Burhan Kuzu, Mustafa Şentop, eski Meclis Başkanı Cemil Çiçek, Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Genel Sekreter Abdülhamit Gül, Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin ve Ankara Milletvekili Ali İhsan Arslan çerçeveyi belirledi. Taslağın yazımına bu hafta başlanacak.

STK GÖRÜŞLERİ ALINDI

AK Parti, yeni taslak için SETA, SDE, TESEV gibi düşünce kuruluşları ile akademisyenlerin görüşlerine başvurdu. 2007'de Prof. Dr. Ergun Özbudun'un yazdığı metin ile 2011 yılında Meclis'e sunulan teklif baz alınarak hazırlanan taslakta, muhalefetin çekinceleri de dikkate alındı.

4 BAŞLIKTA GERİ ADIM YOK

AK Parti'nin Yeni Anayasa'daki olmazsa olmazları da netleşmeye başladı. Buna göre, özellikle ''vatandaşlık'', ''yargı bağımsızlığı'', ''egemenlik'' ve ''Başkanlık'' konularında partinin duruşu korunacak.

İDEAL SİSTEM ARAYIŞI

Yeni Anayasa'nın en önemli konularından biri başkanlık sistemi olacak. AK Parti'nin sunduğu teklifte de yer alan başkanlık modelinde en idealine ulaşmak için arayışlar sürüyor. Dünyada uygulanan başkanlık modellerini inceleyen AK Parti, Türkiye'ye uygun sistemi belirlemek için kapsamlı bir çalışma yürütüyor. ABD'deki başkanlık sistemini mercek altına alan anayasa ekibi, bu ülkedeki

uygulamanın aksayan yönlerini tespit ediyor.

FESİH NASIL OLACAK?

Başkanlık modeli üzerindeki tartışmalardan biri "karşılıklı fesih''in nasıl olacağı üzerinde yoğunlaşıyor. Muhalefetin karşı çıktığı ve diktatörlüğe yol açacağı ileri sürülen noktalardan biri olduğu için konu üzerinde özellikle duruluyor. AK Parti kurmayları, bu endişeleri gidermek, yasama ve yürütme arasında fren denge mekanizması olacak Türkiye'ye uygun bir sistem üzerinde çalışıyor.

ADAY KRİTERLERİ

AK Parti ekibi yasama ile yürütme arasında çıkacak olası çatışmaları ortadan kaldırmak amacıyla başkan ile milletvekili seçimlerinin aynı anda yapılmasını planlıyor. Buna göre, en az yüzde 5 oy alan parti başkanlık için aday gösterebilecek. 100 bin imza toplayan aday da yine seçim yarışına girebilecek. Meclis seçimleri ile başkan seçimleri aynı anda yapılarak Meclis-hükümet-başkan arasında uyum sağlanması hedefleniyor.

AK PARTİ'NİN OLMAZSA OLMAZLARI

AK Parti'nin Yeni Anayasa'da kritik bulduğu başlıklar netleşti. Özellikle ''vatandaşlık'', ''yargı bağımsızlığı'', ''egemenlik'' ve ''Başkanlık'' geri adım atılmayacak. Partinin duruşu korunacak. AK Parti'nin Yeni Anayasa'da önemli gördüğü kriterler 1982 Anayasası'ndan farklı olarak şöyle:

'VATANDAŞLIK'

Mevcut Anayasa: Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk'tür. Türk babanın veya Türk ananın çocuğu Türk'tür. Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybedilir. Hiçbir Türk, vatana bağlılıkla bağdaşmayan bir eylemde bulunmadıkça vatandaşlıktan çıkarılamaz. Vatandaşlıktan çıkarma ile ilgili karar ve işlemlere karşı yargı yolu kapatılamaz.

Öngörülen değişiklik: Vatandaşlık temel bir haktır; kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybedilir. Hiç kimse vatandaşlıktan çıkarılamaz.

'EGEMENLİK'

Mevcut Anayasa: Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir. Türk Milleti, egemenliğini, Anayasa'nın koyduğu esaslara göre, yetkili organları eliyle kullanır.

Öngörülen değişiklik: "Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir. Türk Milleti, egemenliğini, seçtiği temsilcileri aracılığıyla ve halkoylaması yoluyla kullanır."

Böylece millet adına egemenliği kullanan anayasal organlar yerine doğrudan "Meclis ve seçimler" işaret edilerek 'yetkili organ vesayeti' kaldırılıyor.

NASIL BİR BAŞKAN?

* Başkan, kırk yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip vatandaşlar arasından, halk tarafından seçilir.

* Başkanın görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa başkan seçilebilir.

* Başkanlığa son genel seçimde en az yüzde beş oranında oy almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmen aday gösterebilir.

* Başkan seçilen milletvekilinin TBMM üyeliği sona erer.