GENEL
Üniversiteye giremeyen lise mezunları dikkat!
Üniversite sınavını kazanamayan lise mezunu gençler bir de Genel Sağlık Sigortası nedeniyle üzülebilir. Yasaya göre, 18 yaşından küçük çocuklar ile lise ve dengi okul öğrenimi gören 20 yaşından küçük; üniversitede okuyan 25 yaşından küçük çocuklar anne ve babaları üzerinden sağlık hizmeti alabiliyorlar. Üniversite öğreniminin kapsamına, yüksek lisans ve doktora süreleri de giriyor. Bu öğrenciler için GSS primi ödenmesi gerekmiyor.
Yasa, GSS tescili yaptırma zorunluluğu ortaya çıkanların 30 gün içerisinde SGK'ya bildirimde bulunmalarını emrediyor. Ancak, liseli gençler için bu konuda bir istisna getirildi. Liseden mezun olanlarda 30 günlük süre 120 gün olarak uygulanıyor. Üniversiteyi kazanan öğrenciler anne babaları üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edecekleri için, mezun oldukları tarih ile üniversiteye kaydoldukları tarih arasındaki birkaç aylık dönemde GSS primi ödemelerine gerek kalmıyor. Üniversite sınavını kazanamayanların ise 120 günlük süre içerisinde GSS tescili yaptırıp, gelir testi için başvuruda bulunmaları gerekiyor.
Bu sene liseden mezun olup da üniversiteyi kazanamayan gençler için tanınan 120 günlük sürenin dolmasına az kaldı. Okullar 12 Haziran 2015 tarihinde tatile girdiği için tüm derslerinden geçmiş liseliler bu tarihte mezun olmuş sayılıyor.
ÜNİVERSİTE MEZUNLARI İÇİN 30 GÜN SÜRE VAR
12 Haziran'da başlayan 120 günlük süre de 12 Ekim 2015 tarihinde sona erecek. GSS tescili için öngörülen sürede başvuruda bulunmayanlara daha önce brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanıyordu. Artık bu ceza kaldırıldı.
Fakat, kendilerine tanınan 120 günlük sürede gelir testine başvurmayan gençler, en yüksek tavan olan 305.6 lira üzerinden aylık prim ödemek zorunda kalacaklar. Oysa gelir testi yaptırdıkları takdirde aile içinde kişi başına düşen gelir durumuna bağlı olarak 50.9 lira veya 152.8 lira prim ödemeleri veya gelir düşükse hiç prim ödememeleri de mümkün olabilecek.
Üniversiteden mezun olanlara ise 30 gün süre veriliyor. Üniversiteden mezun olduktan sonra 30 gün içerisinde gelir testi başvurusu yapmayanlar da tavandan prim ödemek zorunda kalıyorlar.
Ancak, gerek liseliler, gerekse üniversite mezunları için tanınan 20 ve 25 yaşlar sadece üst sınırı ifade ediyor. Liseden 19 yaşında ya da üniversiteden 22 yaşında mezun olanlar, bu tarihten itibaren anne babaları üzerinden sağlık hizmeti alamıyorlar.
Okulunu bitiren gençlerin hemen iş bulması kolay değil. Ancak işsiz olsalar da prim ödemek zorundalar. Yasalar 18 yaşındaki bir genci yetişkin birey olarak kabul ediyor. Ancak sosyal güvenlik mevzuatı açısından 25 yaşını aşmış da olsa bir genç 'birey' olarak görülmüyor. 26 yaşındaki gencin GSS primi ödeyip ödemeyeceği veya hangi basamaktan ödeyeceği araştırılırken kendisinin değil ailesinin gelir durumuna bakılıyor. İşsiz olduğu için ailesinden utana sıkıla harçlık almak zorunda kalan gençler ayrıca bir de GSS primi ödemek zorunda kalıyorlar.
BİR SÖMESTRİ AŞAN CEZADA YARDIM KESİLİR
Üniversiteden çıkarma, bir yarı yıl için uzaklaştırma veya iki yarıyıl için uzaklaştırma şeklinde disiplin cezaları verilebiliyor. Normalde 25 yaşını dolduruncaya kadar anne babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkı bulunan öğrencinin bir dönemi geçen ceza alması durumunda sağlık yardımı kesilecek. Ceza alan erkek öğrenciler anne babalarından dolayı yetim aylığı alıyorlarsa bu aylıkları da kesiliyor. Ayrıca kaydını donduran fakat yenilemeyen öğrencilerin sağlık yardımı ve yetim aylıkları kesilecek.
DURUMUNUZ DEĞİŞMİŞSE TEST YENİLENİR
GSS primi devlet tarafından karşılananlar veya primini kendileri ödeyenlerin ekonomik durumlarında bir değişiklik olursa gelir testini yenilemeleri gerekiyor. Doğum, ölüm, evlenme, boşanma ve benzeri nedenlerle aile bireyi sayısı değişirse yeniden gelir testi yaptırılması lazım. Zira primi devlet tarafından ödenenler ile en düşük basamak olan aylık 50.9 lira ödeyenlerin evine yılda bir defa kontrol amacıyla ziyaret yapılması söz konusu. Ayrıca, bireylere ait veriler, ilgili kurumlardan toplanan yeni bilgilerle 90 günde bir güncelleniyor. habertürk