GENEL
Tencerede zam kaynıyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tüketici enflasyonunun kasım ayında yüzde 0.18, yıllık yüzde 9.15 arttığını açıkladı. Ancak vatandaşın en çok tükettiği 30 temel gıda maddesi geçen yılın kasım ayına göre yüzde 40’ı aşan ölçüde zam gördü.
TÜİK, Kasım 2014’te gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyat artışını yüzde 14.37 olarak açıklarken, mevsim itibariyle en çok tüketilen gıda maddelerindeki fiyat artışları, mutfaktaki yangını ortaya çıkardı.
Bakliyat el yakıyor
TÜİK’in derlediği ve enflasyon hesabında kullandığı fiyatlarla yapılan hesaplamaya göre zam şampiyonu mercimek oldu. Kasım 2013’ten Kasım 2014’e mercimeğin fiyatı yüzde 43.1 oranında artarak, 3.59 TL’den 5.14 TL’ye yükseldi. Pirinçteki fiyat artışı da bir yılda yüzde 39.7 oldu. Pirinç fiyatı 4.78 TL’den, 6.68 TL’ye çıktı. Aynı sürede kuru fasulye yüzde 17.1 zamlanarak fiyatı 7.16 TL’den 8.39 TL’ye yükseldi.
Soğan fena ağlattı
Zamlar bakliyatla sınırlı kalmadı. Kuru soğanın fiyatı bir yılda yüzde 27.8 arttı. Domates yüzde 24.5 pahalılanırken, patates yüzde 19.8 zam gördü. Makarnaya yüzde 20.3, ekmeğe yüzde 15.5 zam geldi.
Bir yıl içinde çaya yüzde 25.7, beyaz peynire yüzde 16.3, süte yüzde 13, toz şekere yüzde 9.8, zeytine yüzde 9 zam yapıldı.
Meyveler de zamlardan nasibini aldı. Limon fiyatı 28.2, elma yüzde 23.4 zamlandı.
Yüzde 100 artan var
Gıda maddeleri içinde fiyatı bir yılda yüzde 100’den fazla artan ürünler de var. Mart ayının sonunda don yaktığı için rekoltesi düşük çıkan kuru kayısının fiyatı bir yılda yüzde 114.5 arttı.
Kuru kayısı fiyatı Kasım 2013’te 14.40 TL iken, Kasım 2014’te 30.90 TL’ye yükseldi. Fındık da aynı nedenle yüzde 94.9 zam gördü. İç fındık fiyatı 25.77 TL’den 50.24 TL’ye çıktı. Antep fıstığı da yüzde 43.9 zamlanarak 37.01 TL’den 53.27 TL’ye yükseldi. Ancak temel gıda kapsamında düşünülmediği için bu maddelere tabloda yer verilmedi.
Yıllık ÜFE yüzde 8.36
Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) kasım ayında yüzde 0.97 düştü, yıllık ÜFE yüzde 8.36 olarak gerçekleşti. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden “H” kasımda yıllık olarak yüzde 9.89, “I” yüzde 9.03 arttı.
Kasım ayında şampiyon salatalık
Kasım ayında bir önceki aya göre fiyatı en fazla artan ürün ise yüzde 28.5 ile salatalık oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2014 yılı kasım ayında endekste yer alan gruplardan ev eşyasında yüzde 0.86, lokanta ve otellerde yüzde 0.63, eğitimde yüzde 0.25, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.24 artış gerçekleşti.
Üreticiden tüketiciye fiyat 4-5 kat artıyor
Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, “Gıda maddelerinde aracıların karları çok yüksek. Fiyatlar, üretim yerinden tüketiciye gelene kadar 4-5 kat artıyor” dedi. Yetkin, şunları söyledi:
“Enflasyonu ne kadar düşük göstermek isteseler de gıda fiyatları yüksek çıkıyor. Çünkü isteyen istediği fiyattan satış yapıyor. Bir süre önce 6 bakanlığın katılımıyla Gıda Ürünleri İzleme Kurulu oluşturuldu. Bu kurul üretimi, ithalatı, tüketimi ve fiyatları izlemeye aldı. Kurulun hazırlayacağı raporlara göre yeni destekleme politikaları oluşturulacak. Bu da gıda fiyatlarının disipline edilmesine dönük bir yol açacak.” milliyet