evlendikten sonra iki yıldan önce boşanan kişi, yeniden aylık bağlatmak için bu sürenin tamamlanmasını beklemek zorunda.

Sosyal güvenlik sisteminin temel mantığı sigortalıların belirli risklere karşı korunmasıdır. Primli sosyal güvenlik sistemlerinde ödenen primler karşılığında sigortalılara bazı yardımlar sağlanır. Ölüm riskine karşılık geride kalanlara ölüm aylığı bağlanması söz konusudur. Sigortalının ölümü halinde geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilmesi için sigortalı adına en az 1.800 gün prim ödenmiş olması gerekir.

NASIL PAYLAŞTIRILIR?

Sigortalının ölümü halinde gerekli koşullar söz konusuysa geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır. Bağlanacak aylığın paylaşımında ise öncelik sigortalının eşinindir. Ölen sigortalının eşine, hiçbir şarta bağlı kalmaksızın ölüm aylığının yüzde 50’si bağlanır. Yani sigortalının eşi çalışıyor olsa bile ölüm aylığı alabilir. Aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan ve çalışmayan veya gelir ve aylık almayan dul eşe ise ölüm aylığının yüzde 75’i bağlanır. Yani dul eş ölen sigortalıdan dolayı aylık alan tek kişiyse, çalışmıyorsa ve emekli değilse kendisine bağlanacak ölüm aylığının miktarı artar.

ÇALIŞANA AYLIK BAĞLANMAZ

Sigortalının çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için ise iki şart söz konusudur. Bunlardan ilki çocukların çalışmaması veya SGK’dan aylık veya gelir almıyor olmasıdır. İkinci şart ise erkek çocukları için 18 yaşını geçmemektir. Erkek çocukları lise eğitimine devam ediyorlarsa 20 yaşına, yüksek öğrenime devam ediyorlarsa 25 yaşına kadar ölüm aylığı alabilirler. 25 yaşını geçmiş bir erkek çocuğu yüksek öğrenime devam ediyor olsa bile ölüm aylığı almaya devam edemez.

Evlenene çeyiz yardımı

ÖLÜM sigortasından kız çocuklarına evlenme yardımı da sağlanır. Halk arasında çeyiz parası olarak bilinen uygulamayla ölüm aylığı alan kız çocuklarına evlilik tarihinde ölüm aylığının iki yıllık tutarı peşin ödenir. Bu sayede kız çocuklarına evlilik anında ekonomik bir destek sağlanmış olur.

İşçi kızının çeyiz parası daha fazla

MEMURLARIN sosyal hakları genellikle işçilere göre daha geniştir. Ancak çeyiz yardımında işçiler daha avantajlı. 4/a’lı anne veya babasından ölüm aylığı alan bir kız çocuğu ölüm aylığının iki yıllık tutarı kadar çeyiz yardımı alır. Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden önce ölüm aylığı bağlanan kız çocukları evlendiğinde ölüm aylığının bir yıllık tutarını alabilirler.

2 yılı peşin ödediği için...

Ölüm aylığı alırken evlenen ve çeyiz parası alan bir kız çocuğunun boşanması halinde yeniden hak sahibi olması söz konusudur. Ancak çeyiz parası aldıktan, yani evlendikten sonra iki yıldan önce boşanan kız çocuğu yeniden aylık bağlatmak için iki yıllık sürenin tamamlanmasını beklemek durumundadır. SGK iki yıllık tutarı peşin olarak ödediği için kız çocuğuna yeniden aylık bağlamak için bu sürenin dolmasını bekler.

Kızlar için yaş şartı yok

Sigortalının aylık bağlanabilecek durumdaki kız çocuklarına, yani çalışmayan ve SGK’dan gelir veya aylık almayanlara herhangi bir yaş şartı uygulanmaz. Ölüm aylığı bağlanan kız çocukları evleninceye kadar ölüm aylığını almaya devam edebilirler. Erkek çocuklarında ise yaş şartı söz konusudur. Ölüm aylığında kız çocuklarına pozitif bir ayrımcılık uygulanır. OKAN GÜRAY BÜLBÜL AKŞAM